به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین محمد استوار میمندی سرپرست دفتر امور اجتماعی و سیاسی حوزه‌های علمیه در گفت وگو با خبرگزاری حوزه ضمن اشاره به سالروز انتشار بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی با تشریح ابعاد این بیانیه به تشریح نقش حوزه و جوانان در پیاده کردن این بیانیه پرداخت که در ذیل مشروح این سخنان را از نظر می گذرانیم.

بیانیه گام دوم انقلاب در۲۲ بهمن ۹۷ صادر و در ۲۵ بهمن ماه به شکل رسمی صادر شد.

بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی یک نقطه عطف در تاریخ انقلاب اسلامی به شمار می رود. زمانی صدور این بیانیه، چهلمین سالروز پیروزی انقلاب بود. در شرایطی که دشمن همه ابزارهای فشار خود را در دستور کار خود قرارداده بود. در آن زمان نیز ترامپ رئیس جمهور آمریکا بود و فشار حداکثری را در دستور کار خود داشت و سیاست وزران آن زمان هم به گونه ای عمل کردند که مشکلات گسترده ای برای مردم پیش آمده بود و مردم در مشکلات بسیاری به سر می بردند و شرایط به شکلی بود که دشمنان از طرق مختلف بر طبل فروپاشی حکومت از درون می کوبیدند. برخی از دشمنان ما بیان میکردند که نظام چهل سالگی خود را نمی بیند و برخی از سردمداران آمریکایی می گفتند که در ۲۲ بهمن سال ۹۷ در تهران حضور می یابیم.

وضعیت و مشکلات داخلی نیز مشکلات را دو چندان کرده بود. در این شرایط بود که مقام معظم رهبری بیانیه تاریخی گام دوم را صادر کردند. این پیام دارای یک فراپیام بود که بزرگترین پاتک عملیات روانی ایشان به عملیات جنگ روانی دشمن بود.

ایشان به آمریکا گفت که اگر شما فکر می کنید که فروپاشی را آغاز کردید جمهوری اسلامی نه تنها فرو نمی پاشد بلکه به دنبال حرکت جدی به سمت گام دوم انقلاب است. مخاطب خاص این پیام نیز مسئولان نه، بلکه جوانان بودند. جوانانی که در آینده قرار است عرصه مسئولیت را در کشور بپذیرند.

اگر بخواهیم مثال ملموس تری در این باره بزنیم، می توانیم بگوییم که مثال صدور بیانیه همچون جمعه نصری بود که مقام معظم رهبری در اوج تهدیدها و ودلهره ها در نماز جمعه پس از شهادت سید حسن نصرالله در تهران اقامه کردند. ایشان بدون هیچ واهمه ای با همان اقتدار همیشگی در نماز جمعه حضور یافتند و نماز عصر را نیز اقامه کردند و دشمن را نیز تهدید کردند و پیش از نماز هم کمی زودتر وارد محل شدند تا به همه اقتدار رهبری جبهه مقاومت را مخابره کنند.

در سال ۹۷ نیز بیانیه همین منزلت را داشت. از طرفی دشمن را مایوس کرد و دوستان را به آینده کشور و انقلاب امیدوار کرد. از همین روی بیانیه گام دوم هم امیدآفرین بود و هم مسیر را برای آینده روشن کرد.

آیت الله شب زنده‌دار به نقل از مقام معظم رهبری بیان کردند «ایشان تاکید داشتند نه به دلیل اینکه حتما آثار من خوانده شود ولی به دلیل اینکه روی این بیانیه وقت فراوانی صرف کرده ام حتما روی این بیانیه باید کار شود.».

زمانی برای ما سؤال بود که میزان وقتی که ایشان روی این امر گذاشتند چه میزان بوده است؟ که آیت الله مروی بیان کردند ایشان دو هفته از وقت خود را روی نوشتن این بیانیه صرف کردند. این بیانیه کاملاً با فکر و منطق پویا نوشته شده است. در واقع این بیانیه منشور حرکت ملت ایران در چهل سال دوم انقلاب اسلامی است که مقام معظم رهبری با چراغی که در دست گرفتند مسیر را به ما نشان دادند.

نکات جدید بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

این بیانیه هم در بخش تک گزاره ای مفاهیم جدیدی به ادبیات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی کشور اضافه کرد و هم مجموعه نگاری خاصی را نیز یک تولید جدید بود.

همان گونه که منشور روحانیت امام راحل در اسفند ۶۷ منشور حرکت انقلابی روحانیون در مسیر آرمان های انقلاب بود، بیانیه گام دوم نیز منشور حرکت جوانان در مسیر حرکت انقلاب اسلامی بودند. البته منشور روحانیت دارای مخاطبین خاص بود ولی بیانیه گام دوم عموم مردم را به خصوص جوانان شامل می شد.

اگر چه بسیاری از تک گزاره های مقام معظم رهبری در سخنرانی های ایشان در سه دهه وجود داشت، اینکه مجموعه بیان ها و فراز و فرودها و گردآوری و ترسیم دقیق آنها همراه با بیان نقاط ضعف و قوت و چالش ها و تهدیدها و مشکلات و دستاوردها و فرصت ها در کنار هم بیاید، در این بیانیه به خوبی خود را نشان داد.

از دیگر سوی، بیانیه مبتنی بر دو هفته نه بلکه محصول ۷۰ سال منظومه فکری مقام معظم رهبری بود. این بیانیه مملو از معارف عمیق دینی و معرفتی و منابع عمیق اسلامی است. بسیاری از گزاره های این بیانیه مبتنی بر اشراف کامل بر تاریخ اسلام و تاریخ معاصر ایران است. پس این دو هفته، صرف تدوین و ویرایش و جمع آوری این منابع عظیم است.

وقتی این بیانیه را مطالعه می کنیم می بینیم که بسیاری از آنها منطبق بر مبانی دینی و قرآنی و معرفتی و تاریخی و.... است که باید به آن توجه کنیم.

تک گزاره های بیانیه

این بیانیه دارای تک گزاره های بدیع و نویی بود که تا پیش از این آنها را نشنیده بودیم. یکی از این واژه ها، واژِه جامعه پردازی بود. ایشان فرمودند اینک انقلاب وارد دومین مرحله خود سازی و جامعه پردازی شده است. خود سازی و جامعه پردازی انقلاب یک مفهوم جدید بود.

این خودسازی در سه محور فردی، ساختاری و نرم افزاری خلاصه می شود. انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از انقلاب اسلامی هم باید در حوزه منابع انسانی بر خودسازی اتکا کند و هم ساختاری و هم جامعه پردازی. بخشی از خودسازی انقلاب، به خودسازی نیروهای انقلاب بر می گردد.

ساختار نظام اسلامی بر مبانی انقلاب بنا نهاده شده است و باید متناسب با آرمان های انقلاب بنا گذاشته شود. امام راحل وقتی فرمان بازنگری را دادند روی همین اصل ساختار ها کار کردند و در این بازنگری، نخست وزیری حذف شد، تمرکز بیشتری روی قوای سه گانه ایجاد شد و شورای رهبری حذف شد و دیوان عدالت به قوه قضاییه مبدل شد. یعنی ساختارهایی که کارآمد نیست باید تغییر کند.

در حوزه نرم افزاری نیز همین است. امروزه علم اقتصاد و نظام تعلیم و تربیت ما نیازمند باز تعریف است. در حوزه سیاست داخلی و خارجی نیازمند بازتعریف های جدید هستیم.

اولین باری که در ادبیات مقام معظم رهبری از واژه جامعه پردازی استفاده شده، در بیانیه گام دوم است. این واژه به یک نگاه راهبردی اشاره دارد که خداوند در آیه ۲۵ سوره حدید به آن می پردازد. یعنی هدف از انزال کتب آن است که مردم به حدی از رشد برسند که قیام به قسط کنند. دقیقا همان کاری که امام راحل در سال ۴۱ شروع کردند و در سال ۵۷ ثمره اش را برداشت کردند. جامعه ای که تحت هدایت امام راحل قرار گرفت دست نظام سلطه را قطع کرد و نظام شاهنشاهی ۲۵۰۰ ساله را از بین برد و نظام اسلامی را جایگزین آن کرد و دقیقا کاری کرد که پس از دو سال که شرق و غرب عالم از زمین و آسمان به این کشور حمله کردند تا انقلاب را از بین ببرند، این مردم به حدی رشد کردند که یک حماسه تاریخی را در هشت سال جنگ تحمیلی در دنیا ثبت و ضبط کردند. این مساله ناشی از جامعه پردازی امام راحل بود. پس از ایشان نیز مقام معظم رهبری این جامعه پردازی را انجام دادند.

البته در گام دوم که پیچیدگی های بسیار بیشتری داریم و در مسیر رسیدن به قله نیز گام بر می داریم نیازمند رعایت قواعد این بیانیه هستیم. بخصوص جوانان باید در خصوص این بیانیه و راهبردهای رسیدن به این هدف عالی کمک رسان باشند.

باید جامعه به رتبه ای از رشد برسد که خود جامعه به سمت تمدن نوین اسلامی حرکت کند.

از این جمله تک گزارهایی را در بیانیه گام دوم شاهد هستیم. ایشان در اوایل بیانیه بیان می کنند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی دو گانه اسلام و استکبار کانون توجه جهانیان شد. یعنی در عصری که دو گانه شرق و غرب جهان را دو قطبی کرده بود انقلاب اسلامی جهان را سه قطبی کرد. یعنی غرب و شرقی که قدر مشترک هر دو نفی خدا در عرصه جامعه و استکبارگری بود، ولی انقلاب اسلام یک نگاه نو را در جهان ایجاد کرد. ایران اسلامی در مقابل ظلم جهانی شرق وغرب ایستاد و شعار نه شرقی نه غربی را مطرح کرد.

بیشتر بیانیه شامل گزاره های قبلی است ولی مجموعه نگاری این گزاره بسیار جدید است.

جوانان، مخاطب اصلی بیانیه

مقام معظم رهبری در چند جای بیانیه بیان می کنند که جوانان مخاطبین اصلی این بیانیه هستند. حال یک سؤال مطرح می شود که چرا ملت ایران مخاطب قرارداده نشده است. با اینکه این بیانیه چشم اندازی برای کل ملت ایران است. ولی ایشان به شکل خاص جوانان را مد نظر قرار می دهند و چرا مسئولان و عموم ملت مورد خطاب قرار نمی گیرند؟

پاسخ اول اینکه این بیانیه برای چهل سالگی دوم انقلاب اسلامی است و قطعا جوانان باید این مسیر را بپیمایند.

مسأله دوم آنکه جوان به سبب نشاط و قدرت ریسک پذیری که دارد بیش از بزرگترهای خود پا به میدان ریسک می گذارد. انقلاب اسلامی نیز بر پایه استعدادهای درونی و ابتکارات و خلاقیت ها شکوفا شده است و پیشرفت های انقلاب نیز بر همین اساس ایجاد کرده است. جوانان جدیت بیشتری برای مطالبات امام جامعه دارند و از محافظه کاری آنها خبری نیست.

هندسه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

مقام معظم رهبری با هوشمندی بیانیه را نگاشته اند. بخش اول شامل مقدمات است که به سابقه انقلاب و سابقه انقلاب در کشورهای دیگر می کند و مقایسه ای نیز بین انقلاب روسیه تزاری و فرانسه می کند که پس از مدت کوتاهی آرمان های انقلاب به فراموشی سپرده شد و انقلاب از مسیر خود خارج شد.

ایشان در این بیانیه می فرمایند از میان همه ملت های زیر ستم کمتر ملتی به انقلاب همت می گمارد و در میان همه ملت هایی که انقلاب کردند کمتر ملتی توانستند کار را به نهایت برسانند و به جز تغییر حکومت ها آرمان هارا حفظ کرده باشند ولی انقلاب اسلامی تنها ملتی است که توانسته است یک چله شکوهمند را در تاریخ خود شاهد باشد. ایشان به استقامت ملت ایران اشاره می کند.

ایشان در ضمن این مقدمه به چالش ها و بخشی از ناامیدی ها و ناکامی ها و نقاط قوت و موفقیت ها و امیدها و ظرفیت های کشور را نیز برای پیشرفت برای رسیدن به قله ها و آرمان های انقلاب نیز بیان می کنند.

بخش دوم، بخش کلان دستاوردها است که هفت کلان دستاورد را بیان می کنند که هرکدام از این دستاوردها به حدی مهم است که هر ملتی که به یکی از آنها دست می یافت همیشه می توانست به خود ببالد و در مشروعیت بخشی به خود از آن استفاده کند. می بینیم که نظام اسلامی این ۷ کلان دستاورد را کسب کرده است ولی در دامنه این کلان دستاوردها شاهد هزاران و میلیون ها ریز دستاورد نیز هستیم. ایشان با نگاهی منصفانه به همه چالش ها و نقاط ضعف و قوت می نگرند و همین مساله تخصصی بودن این بیانیه را شهادت می دهد.

۷ دستاورد مهم انقلاب

نخست؛ ثبات امنیت و حفظ تمامیت ارضی ایران:

شاهد آن هستیم که در دویست سال گذشته هر بار ایران را به جنگی وادار کردند یا ما وارد جنگی شدیم بخشی از ایران که امروزه به کشورهای مختلفی نیز مبدل شده اند از ایران جدا شد ولی در جنگ هشت ساله که شرق و غرب عالم با همه جنگ افزارهای خود به جنگ این مردم انقلابی آمدند ذره ای از خاک ایران جدا نشد و در این سالها نیز به مقتدر ترین کشور منطقه مبدل شده است.

دوم: موتور پیشران توسعه کشور شامل در عرصه علم وفناوری در احیای زیرساخت های عمرانی و... که با توسعه دانشگاه ها و دانشجویان و بیمارستان ها و کارخانه ها و جاده سازی ها و زیرساخت های گسترده که قابل مقایسه با زمان قبل از انقلاب نیست.

در بخشی از بخش ها جایگاه ایران به رتبه های اول جهان رسیده است که تا پیش از این تصور چنین موقعیتی یک فرض کاملا محال بود. امروزه در بسیاری از حوزه ها بین هفت کشور جهان رسیدیم. کسی باور نمی کرد که ایران به فناوری های عظیمی چون پرتاب ماهواره و سلول های بنیادین و... برسد.

سوم، به اوج رساندن ظرفیت های عمومی برای مسابقه خدمت رسانی و مشارکت مردم. در هر سال از انقلاب یک انتخابات برگزار شده است و در بحران هانیز خود در خدمت کردن به مردم از هم پیشی می گیرند.

چهارم، ارتقا شگفت آور بینش سیاسی مردم. مردم ایران به شکل میانگین، از بالاترین کشورهایی هستند که توده مردم دارای بینش سیاسی هستند و دوست و دشمن را می شناسند. اگر چه از مشکلاتی نیز دلخور هستند ولی بینش دارند و دوست ودشمن خود را می شناسند و دارای تحلیل هستند.

پنجم: سنگین کردن کفه عدالت در تقسیم منابع و منافع کشور: زمانی مقام معظم رهبری فرمودند که عدالتی که امروز وجود دارد، آن عدالت مد نظر علوی نیست ولی این سخن بدان معنی نیست که پس از انقلاب گامی به سمت عدالت برداشته شده است هم نیست و به طور نسبی در مسیر توسعه و تقسیم عدالت در کشور قرار گرفته ایم که قابل مقایسه با پلیش از انقلاب نیست.

ششم، افزایش چشمگیر معنویت و اخلاق در سطح جامعه؛ نرم افزارهایی چون راهیان نور و اعتکاف و دعای عرفه و اربعین و لیالی قدر و یادواره های شهدا با مشارکت صدها هزار نفری و میلیونی مردم و جوانان انجام می شود.

هفتم: ایستادگی روزافزون در مقابل زورمندان و زورگویان عالم؛ که امروز نیز مردم امروز نیز با همه توان در مقابل دشمنان و مستکبران عالم ایستاده اند.

ایشان در بخش سوم هفت توصیه دارند که ناظر به واقعیت است که شامل توصیه به علم و پژوهش، معنویت و اخلاق، اقتصاد و مبارزه با فساد، عدالت، آزادی و روابط خارجی و سبک زندگی است.

جایگاه حوزه و روحانیت

حوزه و روحانیت نباید اجازه دهد که این بیانیه به فراموشی سپرده شود. باید در منابر و کرسی های علمی و مباحثات و نشست های علمی و پژوهش ها، از این بیانیه به عنوان یک منبع استفاده کنند.

دوم اینکه فهم مبانی بیانیه گام دوم برای توده مردم نیز کار حوزه است. مبانی فهم بیانیه گام دوم باید مورد نظر واقع شود. بسیاری از این مسائل مترتب بر هفتاد سال منظوم فکری مقام معظم رهبری است.

سوم نیز تولید نرم افزارهای اداره جامعه دینی در جهت عمل به منویات مقام معظم رهبری است. یعنی در عرصه اقتصاد باید نرم افزارهای مد نظر مقام معظم رهبری را تولید کنید. در عرصه سبک زندگی نیز نیازمند تئوریزه کردن مبانی ایرانی اسلامی هستیم. در عرصه اخلاق و معنویت نیاز داریم که بسترهای گرایش بیشتر جوانان به سمت اخلاق و معنویت را توسعه دهیم.

انتهای پیام