به گزارش خبرگزاری حوزه، هشتم اسفندماه امسال، نهمین سالگرد درگذشت هنرمندی انقلابی است که بی ادا و اطوار و بدون توجه به حب و بغض‌های مرسوم عرصه هنر، شخصیتی بود که خدمت شایان توجهی به جهانی شدن سینمای ایران کرد چه آنکه صرفاً با یوسف پیامبر(ص)، آمار عجیبی در جذب مخاطب جهانی از خود به‌جای گذاشت.

مرحوم فرج الله سلحشور ثابت کرد که با تکیه‌بر داستان‌های ناب قرآنی و بدون بازی‌های فرمی و ژست‌های روشنفکری می‌توان سینماگر وادی فطرت شد و از فضیلت‌های انسانی و حقیقت الهی سخن گفت به‌نحوی که اقشار مختلف جامعه بشری بتوانند به سهم و وُسع خود با محصول هنری ارتباط لازم را برقرار کنند.

الگویی ماندگار برای روایت داستان های قرآن

او کسی بود که الگویی ارزشمند و ماندگار در راستای تولید فیلم و سریال مبتنی بر «قصص قرآنی» ارائه کرد به‌نحوی که مبتنی بر آن، فیلمساز و سریال ساز ضمن توجه به اصل مخاطب شناسی و الزامات و اقتضائات خاص آن، ادبیات سینمایی و روایت داستانی مطلوب خویش را با پرهیز از اُفتادن در دام انحراف تاریخی و ایضاً ابتلائات ناظر به هوای نفس، روایت کند و حقیقتاً حاج فرج الله به همگان نشان داد که داستان‌های قرآن تا چه اندازه کشش و جذابیت دارند و چقدر می‌توانند در ترویج معارف دینی کارآمد و مؤثر واقع شده و از سوی دیگر به زبان و ادبیات مشترک فطری در میان همه امت‌ها و ملت‌ها تبدیل شوند.

این سخن عین واقعیت است که او هنرمندی انقلابی بود که با آثارش مرزهای کشور را درنوردید و مایه آبرو و اعتبار هنر سینمای ایران شد و این توفیق البته در سایه نگاه مؤمنانه و اخلاص او پدید آمد وگرنه چه در زمان حیات و چه اکنون خیلی‌ها می‌خواستند و می‌خواهند او را نادیده گرفته و بر زمینش بزنند اما در نهایت با وجود همه هجمه‌های هنری و گاه غیراخلاقی نتوانستند به مراد خویش دست یابند.

موفقیتی خیره کننده برای فیلم و سریال ایرانی

دامنه علاقه به سریال یوسف پیامبر به حدی بود که حتی در کشورهای آفریقایی، برخی از مخاطبان این سریال علاقه مند به زبان فارسی شده و به سراغ فراگیری آن رفتند. سال ۹۷ نیز طبق آماری که ارایه شد، مردم ۹۰ کشور جهان این سریال را تماشا نمودند به نحوی که مخاطبانش از قلب اروپا یعنی کشور بوسنی و هرزگوین تا کشورهای غرب آفریقا یعنی نیجریه امتداد پیدا کرد و مردمان اکثر کشورهای مسلمان دنیا، نه یک بار که چندین بار در طول سال های متمادی، تماشاگر و مخاطب آن شدند.

البته باید توجه داشت که یوسف پیامبر تنها اثر جهانی مرحوم سلحشور نبوده چه آن که سریال «مردان آنجلس» نیز از مهم‌ترین سریال‌های ایرانی در دوران بعد از انقلاب بود که اتفاقاً در بین مخاطبین جهان مسیحیت با استقبال زایدالوصفی همراه شد و خیلی از مردم کشورهای همسایه ایران نیز به تماشای آن نشستند.

بازی های به یادماندنی در فیلم های دفاع مقدسی

از یاد نبریم که سلحشور به عنوان کارگردانی صاحب سبک، یکی از بهترین بازیگران در ژانر دفاع مقدس بود، البته خودش در مصاحبه‌ای به کنایه گفته بود: "به ظاهر من نگاه کنید؛ کجای من شبیه هنرمندان است!؟ "در سال‌های دهه شصت که سینما و تلویزیون ایران بازیگران شاخص زیادی نداشت، فرج الله سلحشور در قامت بازیگری توانا، به ایفای نقش‌در آثار فیلم‌سازان مهمی پرداخت. او بازیگری را با "توبه نصوح" به کارگردانی محسن مخملباف در سال ۶۱ شروع کرد که اثری با درونمایه دینی بود. در همان سال به نقش‌آفرینی در فیلم دفاع مقدسی "گورکن" ساخته محمدرضا هنرمند نیز پرداخت.

او که ارتباط خاصی با بازی در فیلم‌های دفاع مقدس برقرار کرده بود، پس‌از آن در سال‌های ۶۵ و ۶۷ نیز به بازی در "پرواز در شب" به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور و همچنین "انسان و اسلحه" به کارگردانی مجتبی راعی پرداخت و پس‌از آن با رها کردن بازیگری، فعالیت مهم‌تری را در عرصه کارگردانی آغاز کرد که به خلق سریال های ماندگاری ختم شد و عمر ایشان کفاف نداد که سریال عظیم "موسی کلیم الله" را بسازد.

هنرمند مؤمنی که مخلص بود و خالص

نکته‌ی واپسین در این نوشتار هم این که چه مخالفانش بپذیرند یا نپذیرند فرج الله سلحشور شخصیتی بود که به عنوان یک فیلمساز باتجربه و دغدغه مند از دل نظام، انقلاب و مذهب شیعی متفکر برآمد و وجه شاخصه‌اش هم این بود که از هنر خویش به عنوان ابزار و سلاح فرهنگی و رسانه ای برای مقابله با دشمنان خدا و دین او بهره گرفت و توانست به دور از مؤلفه های جهانِ سکولار شده به روایتی ناب با ابزار هنر دست یابد که مردم نیز به تماشای اثر او بپردازند و از سوی دیگر خودش را یک انسان مؤمن و انقلابی می‌دانست و به راستی که این عناوین، دست‌کم برای او شعار و تعارف نبود چرا که زیستِ توأم با باور و عقیده اش، همین حقیقت خالص را فریاد می زد.

سید محمد مهدی موسوی