به گزارش سرویس علمی- فرهنگی مرکز خبر حوزه، این نشریه، که هر دو فصل یک بار منتشر می‌شود، از زوایای مختلف و با رویکرد پژوهشی به معرفی و نقد آثار مکتوب شیعه و بررسی شخصیت پدید آورندگان آنها می‌پردازد.
«مقالات پژوهشی، سرگذشت نامه‌ها، اسناد مکتوبات و تقریظات، آثار نو یافته، فوائد نسخه‌ها، نسخه‌شناسی، نکته‌ها، نقد و معرفی کتاب مجله، اخبار علمی- فرهنگی تحقیق متون، اجازات وصایا، کتاب پیوست» و چکیده مقالات به انگلیسی از عناوین آن می‌باشد
در آغاز نشریه آمده است: عالمان شیعه، در زمان غیبت امام عصر(عج) به پیروی از شیوه پسندیده محدثان دوره حضور امامان معصوم(ع) آثاری گران‌سنگ برای آیندگان به یادگار گذاشتند، دریغا که بسیاری از این آثار، در گردباد حوادث و طوفان وقایع، همچون گل های پرپر به دست باد سپرده شد به گونه‌ای که از حدود 180 کتاب جناب علی‌بن‌بابویه، تنها دو کتاب و از حدود 300 کتاب شیخ صدوق، فقط نزدیک به 25 اثر بر جای مانده است، اما با وجود این همه حوادث، آثاری که بر جای مانده، والایی، استواری و خرد محوری معارف شیعه را به نیکی نشان می‌دهد.
در بخش مقالات، مقاله ای تحت عنوان «نویسنده کتاب الیاقوت» به قلم حیدر عبدالمناف بیاتی، ارائه شده است، در این مقاله آمده است «مولف کتاب الیاقوت»، ابراهیم بن نوبخت است که بین نیمه دوم قرن چهارم و نیمه اول قرن پنجم می‌زیسته و از شخصیت‌های شیعی است.
در ادامه، دو کتاب او، یعنی کتاب الابتهاج و الیاقوت فی علم الکلام را معرفی می‌نماید، شرح‌های نوشته شده بر کتاب، ترتیب مطالب کتاب و نسخه چاپ شده آن نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
در بخش دوم کتاب که «سرگذشت نامه‌ها»، نام گرفته به موضوعاتی هم چون:« حاج میرزا ابوطالب اصفهانی به قلم علامه سید محمدعلی روضاتی، برگی از زندگی سید جمال‌الدین اسدآبادی به قلم رضا مختاری العلامة السید سعید الحبوبی نوشته محمد کاظم محمودی، نواب سید محمد علی‌خان تایرو/محمد رضا فخر روحانی، شرح حال میرفندرسکی به قلم محمد رضا زادهوش، شرح حال شیخ بهایی در مشکاة العقول نوشته علی‌اکبر صفری» پرداخته شده است.
در یکی از این مقالات که به «شرح حال میرفندرسکی» اثر محمد رضا زادهوش اختصاص یافته می‌خوانیم: میر سید ابوالقاسم حسینی موسوی فندرسکی، متولد سال 970 و متوفای 1050ه.ق، فیلسوف، حکیم و دانشمند ایرانی می‌باشد، گفته‌اند وی شاگرد ملاصدرا بوده، ولی علایق عارفانه او در علاقه به آثار و عقاید ابن سینا متبلور شده و با عقیده «حرکت جوهری» ملاصدرا میانه خوبی نداشته است، وی پس از انجام تحصیلات با دربار ارتباط پیدا کرد، امرای دولتی، احترام ویژه‌ای برای وی قایل بودند، ولی او دست به اموال حکومتی نبرد، میرفندرسکی از لحاظ کمالات علمی و عرفانی، مورد تکریم همگان بود، ولی در زندگی شخصی، بسیار ساده و بی‌تکلف می‌زیست، از شهرت و مقامات ظاهری، گریزان بود، به ظواهر امور اعتنایی نداشت و از ارتباط با مردم کوچه و بازار، پرهیز نمی‌کرد.
در بخش اسناد «مکتوبات و تقریظات» نیز موضوعاتی چون «فی ذکری السید شرف‌الدین امام موسی‌صدر، نامه آیت الله شیخ محمد رضا اصفهانی به علامه کاشف‌الغطاء، سندی نو یافته درباره شهادت شهید ثانی نوشته رضا مختاری، مکتوباتی از علمای امامیه هند به قلم علی‌فاضلی» درج شده است.
در بخش «آثار نو یافته» به معرفی چند کتاب یا نسخه نویافته از برخی عالمان شیعه امامی اختصاص دارد که در آن نویسندگان مقالات به کتاب‌هایی از علی‌بن‌عبدالعالی (محقق کرکی)، شمس‌الدین محمد جباعی، صفی‌الدین محمد قمی، شجاع‌الدین، محمود مازندرانی، میرزا محمد باقر اردبیلی، اشاره کرده‌اند.
در این گفتار به کتاب‌هایی از جمله منتخب فهرست منتجب‌الدین، حاشیه تحریر الاحکام، خلاصةالبلدان، تقریرات فقهی شیخ مرتضی انصاری، آینه جهان و تحفه سلیمان، رموز کنونی حکمت سجادیه در شرح صحیفه سجادیه گنجانده شده است.
«سخنی درباره محمدبن شجاع قطان از علامه سید محمد مهدی بحرالعلوم، چهار یادداشت بر فهرست شیخ طوسی به قلم آیت الله رضا استادی، هفت بند برگرفته از اجازات علامه اردو بادی به قلم عبدالحسین طالعی» از موضوعات بخش «فوائد نسخه‌ها» می‌باشد.
در مقاله‌ای که تحت عنوان «هفت بند از اجازات علامه اردو بادی» نوشته عبدالحسین طالعی، ارائه شده مشتمل بر هفت گفتار می‌باشد و برگرفته از اجازات روایی عالمان شیعه و امامیه مانند میرزا محمد تهرانی عسکری،شیخ آقا بزرگ تهرانی، شیخ اسدالله زنجانی، سید هبةالله شهرستانی، سید احمد جزایری شوشتری به میرزا محمد علی اردوبادی می‌باشد.
در این مقاله درباره عالمان شیعی سامرا و خوزستان و زنجان در قرن چهاردهم به ویژه میرزا حسین نوری و نیز علم‌الحدیث، اجتهاد، کتاب‌شناسی و احادیث مربوط به کتاب حدیث، مطالبی می‌خوانیم.
در بخش «نسخه‌شناسی» نیز که با عنوان «المدنیات» (نسخه شماره 6662 کتابخانه آیت الله مرعشی، پرداخته، گزارشی از یک مجموعه خطی از «ابن شدقم مدنی» که در سده یازدهم گردآمده و در آن مطالبی از صاحب مدارک،صاحب معالم، شهید ثانی ابن خاتون و عالمان دیگر آمده است.
در بخش «نکته‌ها» با ذکر خاطراتی از روزهای پایانی عمر شیخ انصاری از زبان شاگرد وی به ضرورت پیوند معنوی با ارواح علماء و استمداد از آنها جهت توفیق و حصول علم اشاره می کند. در نکته دوم، سخن مولی اسماعیل خواجویی نویسنده کتاب اربعین را در خصوص تألیفش در اوضاع دشوار حمله افغان‌ها به اصفهان می‌آورد.
در بخش «متون» نیز رساله‌ای از میرزا محمد بن عبدالوهاب همدانی، ملقب به امام الحرمین و شرحی از زندگانی فقیه و واعظ شهیر قرن سیزدهم یعنی شیخ جعفر شوشتری را ارائه داده است موضوع دیگر این بخش، «مناظره بین فقیهین» نام گرفته که به مناظره بین «سید مهنّا بن سنان مدنی» و «ابن حُسام عاملی» پرداخته است.
در «بخش اجازات» تصویر دو اجازه‌نامه به همراه توضیحات آن شامل: اجازه‌نامه بیهقی برزهی در سال 661 برای «سید محمدبن ناصربن حمزه علوی حسینی عراقی ورامینی»، و اجازه‌نامه علامه «سید محسن امین عاملی» مولف اعیان الشیعه برای شیخ «حیدرقلی بن نور محمد خان کابلی قزلباش» معروف به علامه «سردار کابلی» آمده است.
در بخش وصایا به وصیت‌نامه علامه سید محسن امین عاملی پرداخته و تصویر این وصیت‌نامه را هم به چاپ رسانده است.
«کتاب پیوست» بخش پایانی این مجموعه را تشکیل می‌دهد که شامل اجازه نامه علامه سید حسن صدر برای شیخ آقا بزرگ طهرانی می‌باشد که تعلیقاتی از آیت الله شبیری زنجانی بر آن افزوده شده است در این مقاله به این مطالب پرداخته شده است: فوائد اجازه، طرق روایت و طبقات راویان، هفت دلیل کفعمی برای توقف عمل به احادیث بر اجازه و نقد و بررسی آن ادله، مهم‌ترین مشایخ روایی هفت طبقه رجالی قرن چهارم تا چهارم همراه با شرح حال آنها، احادیث عالی الاسناد، فهرست تالیفات صدر، فهرست مشایخ صدر و نیز وصایای اخلاقی او
در پایان این مجموعه، خلاصه مقالات به زبان انگلیسی آورده شده است.
دو فصلنامه «کتاب شیعه» به صاحب امتیازی موسسه کتاب‌شناسی شیعه و مدیر مسئول رضا مختاری، در 511 صفحه و با قیمت 10000 تومان منتشر شده است.
علاقمندان جهت اطلاع از نحوه تهیه این نشریه می‌توانند با نشانی: قم صندوق پستی 916/37185 مکاتبه کنند و یا با تلفن 7742850-0251 تماس بگیرند.
همچنین سایت www.al-athar.ir در دسترس علاقمندان می‌باشد.
