به گزارش مرکز خبر حوزه، حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی،پیش از ظهر امروز طی سخنانی در این نشست با ذکر این مطلب که تعابیر مختلفی از اخلاق فهم دین، در دایره معرفت شناسی دینی و اخلاقی وجود دارد، اظهارداشت: در ابتدا باید به این موضوع بپردازیم که آیا در فرایند درک معرفت دینی، یک نظام اخلاقی وجود دارد یاخیر؟ پاسخ به این سوال مثبت است زیرا در این حوزه بایسته هایی وجود دارد.
وی افزود: در این بخش، دو حوزه «ایمان» و «معرفت» مطرح می شود که هر یک دایره خاص خود را دارند؛ معرفت، فرایند دستیابی به گذاره هاست و «ایمان»، گزاره های ورود به معرفت است که طبیعتا بحث های مربوط به ایمان سهل الوصول تر است.
این محقق و پژوهشگر حوزوی با ذکر این مطلب که در بحث معرفت شناسی اخلاق دین با سه مقوله منطق یا روش شناسی، معرفت شناسی دینی و اخلاق فهم سروکار داریم، خاطرنشان کرد: اخلاق فهم به چگونگی دست یابی به معرفت می پردازد؛ در این بخش با این موضوع سروکار داریم که مواجهه اخلاقی انسان با معرفت چگونه باشد؟
عضو هیأت امنای دفتر تبلیغات اسلامی ادامه داد:: روش شناسی فهم دین، به چگونگی دستیابی به معرفت شناسی می پردازد؛ یکی از پیش فرض های این موضوع، آن است که حوزه اختصاصی گزاره های اخلاقی در باب گزاره های شناختاری را بپذیریم؛ مهم تر آن است که این معرفت را، امری اختیاری بدانیم و تعریف کنیم.
در ادامه نشست، دکتر محمد فتحعلی خانی با اشاره به اهمیت درک حوزه های مختلف اخلاقی و منطقی در بحث فهم دین، خاطرنشان کرد: وقتی از اخلاق فهم دین سخن به میان می آید باید به عرصه های مورد نظر این بحث نیز اشاره کرده و دلایلی را برای فهم دین در برخی سطوح ارایه کنیم؛ در اینجا آنچه به عنوان فهم دین مطرح می شود، در دایره اخلاق فهم اسلام است.
وی ادامه داد: یکی از مهم ترین بحث‌ها در زمینه اخلاق، فهم دینی بر پایه متن دینی، توجه به اصول عقاید و مطالعه دقیق این حوزه است؛ معرفت شناسی دینی دارای حوزه و قلمرو فکری است که کاملاً برون دینی است؛ در زمینه منطق فهم دین نیز مشکلی وجود ندارد و می توانیم مباحث فنی را در مقام فهم دین وارد کنیم و بگوییم که مثلا منطق دین استوار بر گزاره های برون دینی است یا درون دینی.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی در ادامه این بحث با ذکر این مطلب که بحث در این مقام به دنبال رسیدن به بخشی از اخلاقیات است که به حوزه دین اختصاص دارد، نه دیگر اخلاقیات، خاطرنشان کرد: ممکن است بخشی با سایر فهم ها مرتبط باشد ولی باید گزاره های متمایز کننده و تعمیم دهنده آن را به دقت مورد مطالعه قرار دهیم.
وی خاطرنشان کرد: در بخش بندی معرفت های دینی، احکام دین شمول و اخلاق باور مطرح می شوند؛ اگر در این تلقی فکری، مبحث ایمان را از معرفت جدا بدانیم، پی ریزی مبانی اخلاقی بر پایه نظام ایمانی آسان تر است؛ اما مشکل، زمانی بوجود می آید که بین این دو حوزه یعنی ایمان و معرفت تفاوت و تفکیک قائل شویم.
در ادامه نشست، حجت الاسلام والمسلمین رشید صمیمی با ذکر این مطلب که در بحث آسیب شناسی، دو نوع آسیب را می توان ذکر کرد، اظهار داشت: در این حوزه می توانیم به دو آسیب درون دینی و برون دینی اشاره کنیم که در رابطه به آسیب های درون دینی، فاعل شناسا و نحوه ارتباط او با ابزار و منابع دینی مورد بحث قرار می گیرد.
وی افزود: با توجه به مشرب های فکری بشری که وجود دارد، زندگی انسان، جهان معاصر و تفکرات مدرن و نگاه روان دینی، یک سری چالش ها را بوجود می آورد که از آن به عنوان آسیب های برون دینی یاد می کنیم.
