به گزارش سرویس علمی – فرهنگی خبرگزاری حوزه، این تعبیر بیانگر دو منظومه فکری و بعد معرفتی است.
که یکی به کتاب برمی‌گردد و دیگری به مومن.
کتاب زاییده قلم است و قلم همان ودیعه ای است که خداوند بدان قسم یاد کرده ن و القلم و مایسطرون.
و از همین نشانه ها می توان دریافت که دین مبین و آیین مهرآفرین اسلام تا چه حد برای قلم و کتاب ارزش قائل است و حرمت آن را پاس می دارد.
در شرح و بیان جایگاه کتاب در اسلام عزیز و در سیره بزرگان و علمای ربانی هرچه بگوییم کم گفته ایم و واژه را یارای شرح این موقعیت نیست و این اشاره را صرفا به عنوان یادآوری بیان کردیم تا تلنگری باشد بر دل و دیده مان که براستی کتاب و قلم در این زمان و زمانه چه جایگاه و پایگاهی در زندگی ما مسلمانان و ایرانیان دارد.
این موضوع را از جنبه های مختلف می توان دید و سنجید.
چه از جنبه آماری و میزان کمی مطالعه و چه از منظر محتوایی و ارزش کیفی کتابها.
چه از منظر گسترش فرهنگ کتابخوانی در جامعه و در بین اقشار مختلف و چه از دریچه صنعت کتاب و چرخه اجتماعی و اقتصادی و البته فرهنگی این امر.
همه این حوزه ها مهمند و قابل توجه و تأمل.
آنچه واقعیت است این است که کتاب و کتابخوانی ابدا آنطور که باید و شاید در جامعه ما شأن و منزلت ندارد و مردم جامعه ما اساسا کتابخوان نیستند و به عبارت امروزی تر می توان گفت کتاب در سبد مصرفی خانواده ها و آدمهای مختلف جامعه ما جایگاه درخور و بایسته و شایسته ای ندارد.
وقتی میزان مطالعه طبق آمارهای رسمی در یک کشور چیزی در حد چند دقیقه در روز باشد می توان به عمق فاجعه پی برد.
وقتی در اتوبوس یا صف های طویل مختلف شاهد مردمانی هستیم که گاه ساعتها می ایستند و می نشینند و بی آنکه برنامه مشخصی برای استفاده از این اوقات خود داشته باشند صرفا به این سو و آن سو زل می زنند و به ذهنشان هم خطور نمی کند که کتابی یا حتی مجله و روزنامه ای به دست بگیرند و بخوانند می توان به واقعیت این عرصه و میزان اهتمام مردم نسبت به امر مطالعه پی برد.
اما براستی مشکل چیست؟ چرا مردم ما کتاب نمی خوانند؟
مشکل از محتوای کتابهاست؟ آیا کتاب خوب کم است؟ آیا مسئله اصلی قیمت کتابهاست؟ کتابها گرانند؟ آیا تبلیغات مناسب درباره کتابهای خوب اتفاق نمی افتد؟
مشکل چیست؟
به نظر می رسد بی آنکه بخواهیم مسائل فوق را نفی کنیم و انکار نماییم باید بگوییم علاوه بر همه ایرادهای فوق الذکر که جزء معضلات عرصه کتاب و کتابخوانی است؛ اما مسئله اصلی چیز دیگری است.
چیزی فراتر از همه این موارد.
و آن اینکه در امر کتاب و کتابخوانی، بحث اصلی و جدی و ریشه ای این است که مردم ما «فرهنگ» و «عادت» کتابخوانی ندارند.
آنچه یک جامعه را کتابخوان می کند علاوه بر وجود کتاب خوب، قیمت مناسب و تبلیغات درست و اصولی، مقوله مهم و ریشه ای فراگیر و جدی و قابل تأملی است به نام فرهنگ کتابخوانی و عادت به مطالعه.
بطور مثال می توان گفت اکنون دیگر فرهنگ تلویزیون دیدن در جامعه منتشر شده و طبق آمارها هر ایرانی به طور متوسط روزی سه ساعت تلویزیون نگاه می کند.
یا حتی می توان این موضوع «فرهنگ» بودن و شدن مقولات را در حوزه های دیگری مثل ترافیک یا مراسم های آئینی و ملی و شادیها و غمها و دیگر جلوه های فردی و اجتماعی حیات جمعی مردم ردیابی کرد و مشاهده نمود.
اما در حوزه «کتاب و کتابخوانی» ما شاهد «فرهنگ» و «عادت» کتابخوانی میان عموم مردم نیستیم و کماکان با آمار تکان دهنده و عجیب و تأثربرانگیزی در این حوزه روبروئیم.
اینکه چه باید کرد و چه راهکارها و رهیافتهایی را برای ایجاد این روحیه در جامعه پی گرفت البته بحث موسع و مفصلی می طلبد اما در اینجا می توان به اختصار و ایجاز به مولفه های اصلی این امر اشاره نمود که عبارتند از «آموزش و تربیت ذهنی و رفتاری» از سنین کودکی در حوزه کتابخوانی، تبلیغ متنوع و موثر در حوزه کتاب به ویژه در رسانه های مهم و اصیل و سنتی مثل منابر و مواعظ و مراسم دینی، استفاده از ظرفیت‌های سایر رسانه های جمعی برای ایجاد فرهنگ کتابخوانی، تأمین امور معنوی و مادی پدیدآورندگان کتاب برای ارتقای سطح کمی و کیفی کتابها به عنوان یکی از مهم ترین اصول و رموز ایجاد و گسترش فرهنگ کتابخوانی که به ویژه به ارتقای سطح کیفی کتابها هم می انجامد و البته کتاب خواندن پدر و مادرها در خانواده که نقش تربیتی مهمی در افزایش این عادت و روحیه در فرزندان دارد.
آری؛ همانطور که گفتیم شاید برترین و بهترین تعبیر درباره کتاب و کتابخوانی همان بیان معروف و زیبای امیرالمومنین(ع) باشد که کتابها بوستان مومن است.این تعبیر بیانگر دو منظومه فکری و بعد معرفتی است.که یکی به کتاب برمی‌گردد و دیگری به مومن.
کتاب زاییده قلم است و قلم همان ودیعه ای است که خداوند بدان قسم یاد کرده "ن و القلم و مایسطرون".
و از همین نشانه ها می توان دریافت که دین مبین و آیین مهرآفرین اسلام تا چه حد برای قلم و کتاب ارزش قائل است و حرمت آن را پاس می دارد.
امید که ما به عنوان مسلمانان حقیقی، بیش از پیش به جایگاه و عظمت قلم و کتاب نائل آییم و تفرج در بوستان مومن را به بطالت در رسانه های پلشت امروزی ترجیح دهیم و به «فرهنگ» کتابخوانی و «عادت» مطالعه ملبس گردیم.
