به گزارش خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین هادی صادقی، شنبه شب19اسفند در نشست جایگاه علم اخلاق در نظام آموزش و پژوهش حوزه که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم برگزار شد، گفت: برخی اخلاق را صرفا در عرصه مواعظ اخلاقی میشناسند و نمیدانند فرق اخلاق و تربیت در چیست.
مسئول انجمن علمی کلام اسلامی حوزه علمیه قم افزود: در زمینه کتب علمی در حوزه اخلاق، کتب انگشتشماری را میتوان مثال زد؛ این کتب در عرصه عرفان نظری وعملی کم است و کارهای عمیقی را در این حوزه مشاهده نمیکنیم که برای جبران این نقص تلاش بسیاری باید انجام شود.
معاون فرهنگی قوه قضاییه یادآورشد: در جهان اسلام، اخلاق نظری را در سه علم فلسفه، فقه و کلام مورد بررسی قرار میدهند؛ علم اخلاق از تربیت اخلاقی جدا نبوده است، ولی امروز شرایط باعث ضرورت یافتن تفکیک این مکاتب شده است.
وی ادامه داد: عرفان عملی گاه با شیوه فقاهتی و گاه بانگاه صوفیانه عنوان شده است، ولی نمیتوان عرفان نظری را اخلاق به حساب آورد؛ تنها میتواند مبنایی برای مباحث اخلاقی باشد.
حجت الاسلام والمسلمین صادقی عنوان کرد: در جهان غرب، مطالعات اخلاقی رنگ و بوی دیگری به خود گرفته است؛ آنها پس از رنسانس، شریعت مسیحی را به کناری زدند و شیوه سکولار را جایگزین آن کردند که خود دارای احکامی خاص بود؛ این اخلاق ناظر به عمل، «اخلاق» نام گرفت؛ دانشهای اخلاقی نیز در این رابطه هم در مبانی و همه احکام اخلاق سکولار شکل گرفت که البته هیچکدام رنگ دینی نداشت.
این استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: سکولارها به آیین عقل غیر دینی مراجعه میکنند، ولی در جهان اسلام بخش عظیمی از وظایف اخلاق را فقه به عهده دارد؛ فقه ما نیز در همه حوزههای اخلاق پاسخگو بود و نیازی به دستهبندی شدن این حوزه همچون ادبیات علمی اخلاقی سکولار نداشت.
معاون فرهنگی قوه قضاییه یادآورشد: در بحث نظری در حوزه علم اخلاق، شاهد کم توجهیهایی بودهایم که اول باید در این حوزه، فقه اخلاقی را گسترش دهیم ؛در این راستا میتوان از فلسفه اخلاقی سخن گفت البته با دو شرط، «فلسفی و عقلانی، بودن و نیز، «اسلامی» بودن که در این زمینه کتب انگشتشماری تولید شده است که از آن جمله میتوان به کتاب فلسفه اخلاق آیتالله مصباح یزدی اشاره کرد.
وی یادآور شد: یکی از وظایف پژوهشگران دراین عرصه، ارتباط بین اخلاق و فقه و عرفان و فلسفه و ... است و نباید اینگونه انگاشت که اخلاق یک ظرف تک بعدی است بلکه حوزههای معرفتی بسیاری را شامل میشود.
حجت الاسلام والمسلمین صادقی افزود: فقه ما پر از احکام اخلاقی است و در این زمینه حقوق را نیز در خود جای داده است؛ شکل گیری فقه اخلاقی، فقه محیط زیست، ... از جمله ضروریاتی است که باید هم برای محافظت از اخلاق و حقوق این حوزهها، مورد توجه قرار گیرد.