سیدمحمد حسینی، کارشناس و منتقد سینما، در گفتوگو با خبرگزاری حوزه با بیان اینکه فیلم «نوح» جزء مهمترین آثاری است که در دو سال اخیر در سینمای جهان ساخته شده، اظهار کرد: آرنوفسکی (کارگردان نوح) با فیلمهایی چون «پی» و «چشمه» نشان داده که به موضوعاتی چون توحید، نبوت و معاد علاقهمند است، خصیصهای که نشان دهنده گرایشهای دینی این فیلمساز است. در فیلم سینمایی «نوح» هم به طور مشخص درباره نبوت سخن گفته میشود، اما شکل بیان این موضوع از چند محور مورد نقد و ارزیابی است.
*نیم نگاهی به فیلم سینمایی نوح
وی افزود: اولین نگاهی که میتوان به فیلم نوح داشت، از لحاط تاریخی است که تا چه حد توانسته براساس واقعیت بیان شود. رویکرد دوم به تیپ شناسی پیامبران برمیگردد که اصولا آنها چه رفتاری را در قبال امت خود انجام میدادند. برداشت دیگر نسبت به این فیلم به ساختار رسالت «نوح» برمیگردد.
حسینی گفت: شاخصهای که در این فیلم توانسته نمره مثبت بگیرد. برای مثال انتخابی که درخصوص بازیگران فیلم صورت گرفته جزء نقاط عطف فیلم است، به ویژه انتخاب «راسل کرو» برای نقش نوح که تصویری از گلادیاتور را در ذهن تماشاگران ترسیم میکند.
وی درباره چرایی پرداختن به این موضوع در سینمای هالیوود گفت: درباره این فیلم میشود به یک مسئله ویژه توجه کرد. که بدانیم، چرا هالیوود تا به این اندازه سرگذشت حضرت نوح (ع) را در فیلمهای مختلف به تصویر میکشد، حتی در کارهایی نظیر «ایوان قدرتمند» به صورت طنز به این پیامبر الهی میپردازد؟!
کارشناس و منتقد سینما تاکید کرد: باید به صورت یک نشست تخصصی مفصل به این موضوع پرداخته شود، به هر حال نگاهی که در کار «آرنوفسکی» به حضرت نوح (ع) میشود منزوی گونه است.
حسینی تاکید کرد: در این فیلم به گونهای از حضرت نوح(ع) تصویری سازی میشود که گویی این پیامبر در پی نجات و آزاد سازی هیچ انسانی نیست، بلکه بیشتر توجهات او به طبیعت و حیوانات است. برای همین در فیلم «آرنوفسکی»، فردی جزء خانواده این پیامبر در کشتی نیست، درحالیکه در اسناد تاریخی آمده نوح(ع) افراد زیادی را نجات داد و با خود در کشتی همراه کرد.
*زیر سئوال بردن خداوند در فیلم نوح
وی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: در فیلم «نوح» بیش از اینکه از این پیامبر چهرهای مثبت ببینیم، شاهد تصویرسازی منفی از وی هستیم. در این فیلم همچنین در برخی سکانسها تحریفهای هدفمندی را صورت داده است. برای مثال در اواخر فیلم، سکانسی وجود دارد که نوح می خواهد نوه خود را قربانی کند، اما این اتفاق به نوعی ترسیم میشود که در آن خدا به نحوی زیر سوال میرود، چون کاری که خدا از نوح(ع) میخواهد به شکلی غیرمنطقی ترسیم میشود. در این فیلم همچنین به فرشتههای نگهبان هم نگاهی نادرست صورت میگیرد، چون آنها را به گونهای نشان میدهد که از بهشت اخراج شده و به ناچار از پیامبر و خانوادهاش محافظت میکنند.
حسینی اضافه کرد: در این فیلم همچنین تصویری مهربان و رئوف از خداوند نشان داده نمیشود، بلکه شاهد تصویری جبارانه از خداوند هستیم که برای خود سلطنتی را ایجاد کرده در حقیقت توهینی که این فیلم به خداوند میکند حتی از توهینی که به انبیاء (ع) شده بیشتر است.
*تصویرسازیهای جذاب با طعم انحراف
این منتقد سینما در پاسخ به سئوالی دیگر مبنی بر استقبال از این فیلم در گیشهها؟ بیان کرد: جدا از نقدهای مفهومی فیلم، «نوح» به لحاظ ساختاری به ویژه جلوههای ویژه کاری قدرتمند است، حتی در طراحی صورت گرفته به شدت جذاب و تازه است. برای مثال تصویری که از کشتی «نوح» در اذهان است به هیچ وجه با آنچه در ذهن مردم بوده، همخوانی ندارد و از این قبیل المانهای جذاب در فیلم کم نبوده که همگی عاملی برای اینکه از کار استقبال لازم به عمل آید.
وی در پایان درباره اعتراضاتی که نسبت به فیلم شده است، گفت: اکثر اعتراضات از طرف نهادهای دینی صورت گرفته، حتی «آرنوفسکی» و «راسل کرو» برای بیان توضیحات به واتیکان رفته بودند. به عبارتی دیگر، تمام مراکز دینی دنیا به این مطلب اعتراض داشتند موضوعاتی که در این فیلم بیان شده نه در تورات و انجیل وجود دارد نه در قرآن به این نحو پرداخته شده است. این نوع برداشت سبب میشود که تصویری که در اذهان جوانان از پیامبران ترسیم میشود، مناسب و الهی نباشد.