گفت‌وگوی خبرنگار خبرگزاری «حوزه» با " محمد تقی رحیمی " معاون آموزش مرکز آموزش زبان های خارجی حوزه علمیه قم پیرامون فعالیت این مرکز را در ذیل می‌خوانیم.

مرکز آموزش زبان های حوزه از چه سالی آغاز شده است؟

بحث زبان و آموزش زبان های خارجی ابتدا با توجه به ضرورت آموزش زبان عربی میان برخی از طلاب و فضلای حوزه علمیه به صورت پراکنده از سال 1370 در تعدادی از مدارس و حتی برخی مساجد قم آغاز شد که از جمله می توان به مدرسه شهیدین، صدوقی و مسجد امام حسین(ع) اشاره کرد.

بعد از 4 – 5 سال مشاهده شد که مراکز متعددی کار آموزش زبان عربی را برای طلاب به دست گرفته اند، لذا مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه در صدد بر آمد مرکزی را به صورت متمرکز تاسیس، که این مهم با گذشت 18 سال بعد یعنی در سال1388 در مرکز آموزش زبان های خارجی حوزه علمیه قم پذیرش طلاب و فضلای سطوح مختلف تاسیس شد.

چه تعداد زبان در حال حاضر در مجموعه تدریس می شود  و آیا این مرکز چشم انداز آموزشی دارد؟

در حال حاضر این مرکز با چهار زبان اصلی عربی، انگلیسی، اسپانیولی و فرانسه مشغول به آموزش است و در برنامه های آتی درصدد هستیم  زبان های اردو، چینی، مالایو، روسی، ترکی وآلمانی را در صورت تامین اعتبار و حمایت های جدی برای هر چه توانمند ساختن طلاب و فضلای حوزه های علمیه راه اندازی کنیم.

با توجه به که این راه اندازی کلاس های زبان از برنامه های جانبی و فرصت های خالی حوزویان قلمداد می شود و شاید مشکلاتی را برای شما رقم بزند، طی این سال‌ها چه کسی حمایت لازم را از شما داشته است؟

سوال خوب و به جایی کردید، در طول این سال‌ها و با توجه به مشکلاتی که ما بر سر راه داشتیم، تنها مجموعه ای که دلسوزانه و جانانه مرکز آموزش زبان طلاب را حمایت کرد " مرکز مدیریت حوزه علمیه استان قم" و شخص حجت الاسلام والمسلمین فرخ فال بود که همیشه این مرکز و دغدغه های ما را با رویی گشاده پذیرا بوده و حمایت می کردند و زمانی که می خواستند این مرکز را منحل کنند، وی خود مدیریت عالی آن را برعهده گرفت و زیر نظر مدیریت حوزه علمیه استان قم  اداره شد.

نگاه به مرکز آموزش زبان حوزه چگونه است؟

مرکزآموزش زبان به عنوان بازوی علمی و تخصصی حوزه برای راهبری، مدیریت، ارتقاء سطح علمی واجرای آموزشهای مورد نیاز حوزه علمیه در زمینه ی زبان و ارتباطات بین المللی تلقی می شود.

فرایند برنامه ها، خارج از تصور کارشناسان و صاحب نظران بود. نام این مرکز به عنوان موفق ترین مرکز این رشته در مجامع علمی و فرهنگی کشور درخشید. از جمله محصولات این مرکز تربیت صدها زباندان و مترجم که هم اکنون مشغول به تحقیق، ترجمه و تدریس در مراکز معتبر حوزوی، دانشگاهی و مؤسسات معتبر زبان هستند، می باشد.

با توجه به این‌که هر حرکتی اهداف و برنامه هایی را مدّنظر دارد، هدف حوزه از تاسیس این مرکز چه بود؟

بله دقیقاً حق با شماست، اهداف و وظایف مهمی در عقبه تاسیس این مرکز بوده که از جمله می توان به؛

- اجرای منوّیات مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید از جمله آیت الله العظمی فاصل لنکرانی(ره) در آخرین دیدارشان با شورای عالی حوزه بود که فرمودند:" شرایط زمانی اقتضا می کند طلاب با زبان های مورد نیاز دنیا آشنا شوند. شورای عالی سعی کند طوری برنامه ریزی کند که طلاب به دو زبان مهم عربی و انگلیسی مسلط شوند" .

- اجرای اصل 38 اصول حاکم بر نظام حوزه که تاکید بر گسترش آموزش زبان و مکالمه عربی و زبان های دیگر دارد.

- با توجه به نیاز هر سیستم آموزش عالی به حداقل یک زبان خارجی به عنوان زبان تخصصی و جبران این خلاء در حوزه علمیه.

- مسلح شدن مبلّغان به زبان های زنده دنیا جهت بسط و گسترش علوم و معارف اهل بیت علیهم‌السلام.

ایجاد زمینه مناسب برای توسعه دانش و پژوهش حوزوی به زبان های خارجی و ارتقای کیفی و همچنین محتوایی برنامه های موجود.

- همکاری با سایر موسسات و مراکز فرهنگی ذیربط جهت تامین نیازها و توسعه آموزش به زبان های خارجی که از جمله می توان به بعثه مقام معظم رهبری، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، سازمان حج و زیارت... اشاره کرد.

-  ساماندهی مراکز حوزوی فعال در زمینه آموزش زبان های خارجی

و طراحی و تولید نرم افزارهای اسلامی به زبان های مختلف متناسب با شأن حوزه علمیه اشاره کرد.

مرکز آموزش زبان حوزه چه وظایفی را در اولویت قرار داده است؟

- احیای زبان عربی به عنوان زبان علمی و فرهنگی در حوزه های علمیه.

- تقویت بنیه علمی طلاب از راه تسلط بر زبان عربی و تثبیت قواعد و دستور زبان عربی با توجه به به کارگیری آن در مهارت های شنیداری، نوشتاری و گفتاری مکالمات روزمره و کوتاه شدن طول دوره تحصیل با حذف زبان واسطه و ترجمه متون درسی در تدریس و تدرس.

- ایجاد توانمندی ارتباط با مجامع علمی دنیا و تبلیغ در کشورهای مختلف، ارتباط با حق جویان داخل و خارج از کشور و پاسخگویی به سوالات، شبهات و دفاع از مکتب اهل بیت علیهم‌السلام از جمله وظایف این مرکز تعریف شده است.

با توجه به این‌که هر مجموعه علمی دارای یک ساختار و نظام آموزشی است، شیوه آموزشی این مرکز چگونه است؟

نظام آموزشی در این مرکز در رشته های مختلف به صورت یکسان و متشکل از ترم های عمومی (12 ترم) و تخصصی (4 ترم ) می باشد.

با توجه به منّویات رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر تهاجم و شبیخون فرهنگی دشمن که سالهاست مطرح کرده اند، برنامه ریزان این مرکز بر آن شدند با توجه به این‌که کتاب‌های آموزشی زبان های خارجی وارداتی می باشد و غرب برای لطمه زدن به فرهنگ و اعتقادات نسل جوان از هر طریقی ضربه می زند. یکی از راه‌های تاثیر گذار همین کتب آموزش زبان های خارجی بویژه انگلیسی است که بحمدلله به همت دوستان و اساتید زباندان حوزه علمیه، کتاب‌هایی در شأن طلاب و فضلای حوزه علمیه طراحی و وارد چرخه آموزشی مرکز کنیم.

در خصوص زبان عربی نیز به دلیل این‌که عمده کتاب‌های وارداتی این رشته بعضاً مروج و توسعه دهنده افکار مذاهب دیگر به جز تشیع بود، با حضور جمعی از نویسندگان و عرب زبانان حوزه علمیه قم کتابی را برای آموزش زبان عربی که مطابق با موازین اسلامی و آموزه های دینی تشیع باشد را در دستور کار قرار دادیم.

اگر به مراکز آموزش زبان های خارجی خصوصی مراجعه کنید و دروس آموزشی آنان را ملاحظه کنید، به خوبی در می یابید آنچه در جامعه اسلامی ما به عنوان منابع آموزشی زبان های خارجی است در واقع نوعی دین زدگی و بی هویتی را برای جوانان ما رقم می زند.

چه بسا خانواده های مومن و متعهدی که فرزندانشان با گذاراندن چند ترم آموزشی نسبت به عقاید و مسائل دینی بی تفاوت و نوعی سستی در ایمان را پیدا کرده اند و این در حالیست که مرکز آموزش زبان های خارجی حوزه علمیه با نگاهی تیزبین چنین مسائلی را رصد و موفق به اجرای سیستم آموزشی نموده که کمترین اصطحکاک را با مسائل و اعتقادات شرعی ما نداشته باشد.

در خصوص آموزش زبان های فرانسه و اسپانیولی چه تدابیری در نظر گرفتید؟

با توجه به این‌که در خصوص آموزش زبان های فرانسه و اسپانیولی منابع محدود و البته، با همین مشکلاتی که ذکر شد روبرو بودیم، بر آن شدیم تا در نحوه به‌کارگیری اساتید و نظارت بر ایشان اهتمام جدّی داشته باشیم، از این طریق مطمئن هستیم مطالبی که  به عنوان منابع آموزشی و برای دانش پژوهان مطرح می شود در راستای سیاست ها و اهداف مرکز می باشد.

درباره نظام آموزشی مرکز توضیحات تکمیلی را بیان کنید؟

نظام آموزشی مرکز آموزش زبان های خارجی حوزه علمیه قم همانطور که پیش از این گفتم در دو بخش عمومی و تخصصی ارائه می شود، به طوری‌که در بخش عمومی که شامل 12 ترم می باشد، دانش پژوه سه مقطع مقدماتی، متوسط و عالی را در قالب 21 جلسه 90 دقیقه ای پشت سر می گذارد که در صورت احراز نمره قبولی وارد ترم جدید آموزشی می شود و اگر دانش پژوه موفق به سپری نمودن هر یک از مقاطع سه گانه رشته مربوط شود، گواهینامه معتبر با تایید مرکز آموزش زبان و مدیریت حوزه علمیه استان دریافت خواهد کرد.

همان‌طور که پیش از این عنوان داشتید، حوزه حمایت جدّی از فعالیت های مرکز زبان دارد، آیا این جدّیت علاوه بر حمایت مادی و معنوی به صورت تثبیت علمی و یا حرکت یا برنامه ای مدّون شکل گرفته است؟

بله . با توجه به اهتمام مدیر حوزه علمیه استان قم  و تشریح فعالیت ها و خدمات علمی - آموزشی این مرکز در شورای عالی و مرکز مدیریت حوزه های علمیه، انشاءالله از سال آینده آموزش زبان عربی جرء دروس اصلی حوزه علمیه و سپری کردن آن برای طلاب جدیدالورود الزامی خواهد شد.

با توجه به اینکه عصر حاضر، عصر تحولات در ابعاد مختلف است، شما برای روزآمدی کلاس ها و حتی اساتید خود برنامه ای دارید؟

از آنجا که این مرکز وابسته به حوزه علمیه قم می باشد، در مرحله اول، برای پذیرش اساتید به عنوان استوانه های علمی مرکز گزینش و نگاه جدّی را داریم استادی که جذب این مرکز می شود، در حد بالایی از نظر اعتقادی و علمی باشد.

مرحله دیگر این به روز رسانی برگزاری دوره مهارت افزایی اساتید است که هر سال اساتید این مرکز به  این دوره دعوت و ملزم به شرکت در آن هستند، به طوری‌که با جدیدترین متدهای آموزشی آشنا، مسلط و مهارت های جدید را کسب می کند تا بتواند اعتبار و سطح علمی کلاس را بالا ببرد.

به کارگیری اساتید برجسته در مقطع دکترای زبان شناسی به منظور نظارت محسوس یا نامحسوس بر شیوه تدریس اساتید به گونه ای که یا این افراد به صورت دانشجو وارد کلاس می شوند و اقدام به بررسی کیفیت علمی و تدریسی کلاس می کنند و یا نه به صورت رسمی و با دعوت استاد و گفت وگو با این متخصصین عیار علمی و نوع نگاه ایشان به مقوله تدریس مورد ارزیابی قرار می گیرد.

فعال ترین و پر مخاطب ترین کلاس های آموزشی این مرکز کدامند؟

فعال ترین کلاس های آموزشی این مرکز به ترتیب انگلیسی، عربی، فرانسه و اسپانیولی می باشد و علت اینکه زبان انگلیسی رتبه نخست را دارد بدین جهت می باشدکه انگلیسی زبان تکنولوژی و به عنوان یک زبان بین المللی مطرح است و عربی به عنوان زبان دین و دومین زبان مطرح دنیا پر مخاطب ترین این زبان ها را شامل می شوند.

آیا مرکز زبان حوزه به جزء تدریس و آموزش فعالیت دیگری هم دارد؟

بله، با توجه به اینکه این مجموعه با نیروی اندک و کار جهادی موفق به آموزش و تربیت بیش از هزاران نفر از طلاب حوزه های علمیه را در این سالها شده است، از مباحث دیگری اطلاع رسانی جانمانده و با همه دغدغه‌ها توانستیم  از سال 78 تا یک سال پیش فصلنامه ای تخصصی و بین المللی با موضوع کمک آموزشی زبان عربی معاصر با عنوان " النافذه" را منتشر و علاوه بر مراکزعلمی کشور به دانشگاه‌های معتبر کشورهای خاورمیانه توزیع کنیم که متاسفانه به دلیل عدم اعتبار مالی لازم این مجلّه پرمخاطب دیگر منتشر نشد و در صورتی‌که تا فرصت باقیمانده حمایت نشود با توجه به تذکرهای وزارت ارشاد، مجوز این مجله باطل خواهد شد.

اقدام دیگر راه اندازی پایگاه اطلاع رسانی مرکز به نشانی www.qomllc.com  می باشد که بیشتر مختص زمان آغاز دوره های آموزشی و خدمات آموزشی مرکز است.

آیا دوره های آموزشی این مرکز صرفا ویژه طلاب است؟

خیر- ما از نعمت وجود اساتید معظم حوزه در دوره های آموزشی زبان های خارجی بهره مند هستم که به عنوان مثال حجت الاسلام اشاعری ( مدیر سابق مدرسه علمیه خاتم الاوصیا(ص) ) می باشد که از دوره اول مقدماتی در کلاس حاضر شدند و امروز تسلط کاملی به زبان انگلیسی دارند.

از افزایش زبان های خارجی را به عنوان چشم انداز آتی مرکز عنوان کردید، آیا طرح های دیگری هم در دست اقدام و برنامه ریزی است؟

بله – طرح های مد نظر ما در دو فاز در حال برنامه ریزی و طراحی است که فاز اول شامل موارد ذیل؛

1. آموزش طلاب برادر

2. آموزش طلاب خواهر

3. آموزش خانواده های طلاب

و فاز دوم در قالب گسترش شعب مرکز در شهرستان ها می باشد.

این مرکز چه ویژگی منحصر به فرد دارد؟

از ویژگي‌های ممتاز و خاص این مرکز آموزشی می توان به موارد ذیل اشاره کرد؛

1. ویژه‌ طلاب در فضایی مناسب با شؤون حوزه.

2. آموزش زبان‌های اسپانيايی، انگليسی، عربی و فرانسه مطابق با موازین اسلامی.

3. برگزاری کلاس‌ها در شیفت بعدازظهر و عدم تعارض با دروس حوزه.

4. عدم تعارض کلاس‌ها با ایام تبلیغ.

5. امکان انتخاب ساعت مناسب کلاس با توجه به تنوع ساعت‌های برگزاری کلاس.

6. استفاده از جدیدترین سیستم آموزشی.

7. آموزش بدون استفاده از زبان واسطه.

8. بهره‌‌مندی از اساتید مجرب، متخصص و متعهد.

9. ارائه خدمات آموزشی به صورت رایگان.

10. ارائه خدمات آموزشی و کمک‌آموزشی متنوع.

11. برخورداری از اتوماسیون اداری آموزشی.

12. اعطای گواهینامه رسمی برای هر یک از دوره‌های مقدماتی، متوسطه، عالی و تخصصی.

در پایان اگر مطلب یا نکته ای مد نظر است بفرمایید؟

به هر حال فراگیری زبان های خارجی همانطور که مقام معظم رهبری بارها تاکید داشتند و همچنین مراجع معظم تقلید در دیدارهای عمومی و خصوصی توصیه موکد به فراگیری زبان خارجی به ویژه عربی و انگلیسی داشته جای برای تردید نیست که این مرکز نیاز به حمایت جدّی تری برای پویایی و بالندگی سربازان مکتب امام صادق(ع) داشته باشند.

طلبه ما وقتی زباندان باشد، می تواند در برابر هر حرکت ضد اسلامی که در دنیا انجام شود، موضع گیری کند و نسبت به شبهاتی که وارد می شود پاسخ مناسب را بدهد.

چرا وقتی که می دانیم اگر زبان دنیا را بدانیم، موفق تر خواهیم بود و عملیاتی تر نسبت به شبهات و تحرکات بین المللی وارد صحنه خواهیم شد، نسبت به آن بی تفاوت هستیم و جدّی به آن نگاه نمی کنیم.

در پایان از حمایت های مرکز مدیریت حوزه علمیه استان قم کمال تشکر را داریم و امید است با تببین وظایف و رسالت های این مرکز نسبت به برنامه ها و طرح های بلند آن عنایت لازم را مجموعه حوزه های علمیه داشته باشند.

بر خود وظیفه می دانم از خبرگزاری رسمی حوزه های علمیه به عنوان تریبون حوزه و مراکز وابسته به آن کمال تشکر را داشته باشم، چرا که طی این سالها هیچ رسانه ای برای پوشش و معرفی مرکز زبان حوزه پیش‌قدم نشد، مگر رسانه حوزه، در پناه حضرت مهدی(عج)باشید، ان شاءالله.

لازم به ذکر است، مرکز آموزش زبان های خارجی حوزه واقع در قم، انتهای 45متری شهید صدوقی(ره)، 20 متری حضرت ابوالفضل(ع)، فاز سوم مجتمع شهید صدوقی(ره) و همه روزه از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 14 تا 20 پاسخگوی سوالات علاقه مندان می باشند.

همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به پایگاه اطلاع رسانی این مرکز به نشانی  www.qomllc.com مراجعه کنید.                        

گفت وگو: اکبر پوست چیان