سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، اختلاف و عدم ضبط تاريخ دقيق ولادت، وفات و يا شهادت شخصيت‌هاي صدر اسلام به ويژه خاندان عصمت و طهارت عليهم السّلام ناشي از چند دلايل است كه به برخي اشاره مي شود:
1. جلوگيري از نوشتن و منع تدوين و نقل احاديث پيامبر صلّي الله عليه و آله به دستور خلفاي اول و دوّم.
اين مسأله، در اصلِ نوشتن، تاثير منفي گذاشت و سبب گرديد، اصل نوشتن، تدوين سيرۀ نبوي و ثبت ساير رويدادها و حوادث، كاملاً مغفول و بي توجه بماند. این امر تا اواسط قرن دوم ادامه داشته و هيچ توجهي در جهان اسلام به رويدادها نبوده و با سردي كامل رويدادها و وقايع مهم و سرنوشت ساز در تاريخ اسلام به فراموشي سپرده شده و تا زمان ايجاد رويكرد جدي به ضبط وقايع سال ها فاصله افتاده است. اين منع تا قرن دوّم هجري ادامه داشت تا اين كه عمر بن عبدالعزيز دستور نوشتن احاديث را صادر كرد.
2. قرار گرفتن بني اميه در هِرم قدرت و خصومت آنان با بني هاشم و اهل بيت عليهم السّلام و نيز با بسياري از انصار كه حامي و داعي پيامبر و اهل بيت بودند، سبب مي شد كه اهل بيت پيامبر به عنوان رهبران واقعي براي مردم ناشناخته باشند؛ از طرفي آنان دست به تحريف، جعل احاديث، فضيلت تراشي براي خلفا، مدح آنان و مذمت اهل بيت علیهم السلام زدند.
3. زبيريان در حكومت كوتاه خود و عباسيان نيز براي مشروعيت سلطنت خويش و سركوب علويان، راه بني اميه را ادامه دادند.
4. از طرفي در فرهنگ عرب نيز به ثبت مواليد و حيات زنان و دختران اهميتي داده نمی شد.
5. سلطه طولاني حكومت مخالفان اهل بيت عليهم السّلام و مخالفان شيعه و اتهام رفض و الحاد به شيعيان در ترويج اباطيل و جعليات و تثبيت آنها بي‌تأثير نبود و قدرت نفوذ تفكر مكتب خلفا در معرفي منابعي كه در مسير افكار آنان بود، در تضعيف منابع خلاف آنان اثر به سزايي داشت.
6. تخريب و نابودي آثار تشيع حتي كتاب‌سوزي و آتش زدن كتاب هاي غني شيعه و طرفداران اهل بيت در قرون نخستين مثل كتابخانه‌هاي شيخ طوسي، صاحب بن عباد و... ابهام، ترديد و اختلاف اقوال را بيشتر و پيچيده‌تر كرده است.
بنابراين طبيعي است كه مواليد، وفيات و شهادت معصومين از جمله حضرت فاطمه سلام الله عليها مورد اختلاف باشد.(1)
تاريخ شهادت حضرت زهرا سلام الله عليها همانند ولادت آن بزرگوار به علل مذكور در هاله ابهام مانده و اقوال مختلفي ذكر شده است؛ اين اختلاف به ويژه در مورد فاصلة زماني رحلت پيامبر اسلام تا شهادت حضرت زهرا سلام الله عليها است.
عده‌اي از علماي شعيه و سني شهادت آن حضرت را 75 روز و عده‌اي 95 روز بعد از وفات پيامبر صلّي الله عليه و آله مي‌دانند.
7. علاوه بر مواردي كه ذكر شد يكي از علل مهم كه موجب ايجاد اختلاف در تاريخ شهادت دخترگرامي پيامبر اسلام شد، اين است كه احتمال تصحيف(جابجايي نقطه) در رقم تاريخ شهادت آن حضرت وجود دارد. يعني اگر نقطه رقم در پايان قرار بگيرد، مثل خمس و سبعون (75روز) و اگر در بالاي كلمه قرار بگيرد، مثل خمس و تسعون (95روز) خواهد بود كه اين موجب اشتباه خواهد گرديد.
پاورقی:
1. حسني، علي اكبر، پژوهشي نوين در تاريخ تولد حضرت فاطمه – سلام الله عليها- ، ماهنامه زائر، سال ششم، شماره 7، ص 18 و 19.
منبع: مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه علمیه قم
