سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، ششمین بخش از سلسله نوشتارهای "خانواده و جمعیت" را به قلم حجت الاسلام والمسلمین فولادی منتشر میکند.
مقايسه فرزندخواهي در اسلام و غرب:
آرزوي داشتن فرزند يكي از دلخوشي هاي فطري هر انساني است و نعمت داشتن فرزند پس از مرحلۀ ازدواج از جمله لذت هاي همۀ زوج هاي جوان و حتي پدر و مادر آن ها است.
اهميت فرزندخواهي تا آنجا است كه پايندگي و شيرينيِ زندگي مشترك، بستگي به فرزنددار شدن زنان پس از ازدواج دارد و در غير اين صورت، چه بسا به جدايي زن و مرد مي انجامد.
در آموزه هاي دين اسلام به اين نكته اشاره شده و زناني كه زايا هستند، بهترين زنان معرفي شده و آنان را سبب زايندگي زندگي و پايندگي نسل بشر مي داند و از ازدواج زناني كه از آوردن فرزند خودداري مي كنند و لو ظاهري زيبا و مناسب داشته باشند، نهي شده، لذا فرزندداري و فرزند خواهي در طبيعت ازدواج نهفته و خواستۀ فطري بشر مي باشد.
فرزند خواهي در غرب:
بر خلاف سبك زندگي اسلامي در فرزندخواهي، سبك زندگي غربي به سمت تنفّر از داشتن بچه پيش مي رود. امروزه برخي زوج هاي جوان در غرب، شرط ازدواج خود را نداشتن و یا نياوردن فرزند قرار ميدهند و در تفكر آنان فرزند، انگل جامعه بوده و بايد از آوردن این انگل براي جامعه خودداري كرد؛ اين تفكر باطل باعث چالش جدي جمعيتي در غرب شده و رشد جمعيتيِ آنان را متوقف، بلكه منفي نموده است.
سياست مداران غربي براي مبارزه با اين تفكر، تشويقهاي فراواني را براي خانواده ها قرار ميدهند تا فرزند بياورند؛ در برخي از كشورهای غربی برای فرزندآوری، جایزه ای تا 10 هزار دلار قرار داده شده و تمامي هزنيه هاي زايمان به صورت رايگان مي باشد؛ اما همۀ این تشويق ها اثري نداشته و خانواده هاي اروپايي بيشتر ترجيح مي دهند، به جای فرزند، حيواني را نزد خود نگه دارند!.
در برخي از كشورهاي اروپايي كه بررسي آماري از خانواده ها صورت گرفته، متوجه شدند كه خانواده ها به تربيت سگ علاقۀ بيشتري نسبت به تربيت فرزند دارند و اين كار براي آنان بسيار نگران كننده است.
ازدواج و تكثير نسل در روايات:
دستور پیامبر (ص) به امت
1. قال رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم: «مَنْ كَانَ يُحِبُ أَنْ يَسْتَنَّ بِسُنَّتِي فَلْيَتَزَوَّجْ فَإِنَّ مِنْ سُنَّتِيَ التَّزْوِيجَ اطْلُبُوا الْوَلَدَ فَإِنِّي مُكَاثِرٌ بِكُمُ الْأُمَمَ ...» (1)
هر كس كه دوست دارد شيوه مرا دنبال كند، پس ازدواج كند، زيرا ازدواج از سنّتهاى من محسوب مىشود. جوياى فرزند باشيد، زيرا كه من به واسطه زاد و ولد شما (زيادى شما) بر امّت هاى ديگر افتخار خواهم نمود.
افتخار به کثرت جمعیت
2. قَالَ رسول الله صلي الله عليه و آله: تَزَوَّجُوا فَإِنِّي مُكَاثِرٌ بِكُمُ الْأُمَمَ غَداً فِي الْقِيَامَةِ حَتَّى إِنَّ السِّقْطَ لَيَجِيءُ مُحْبَنْطِئاً عَلَى بَابِ الْجَنَّةِ فَيُقَالُ لَهُ ادْخُلِ الْجَنَّةَ فَيَقُولُ لَا حَتَّى يَدْخُلَ أَبَوَايَ الْجَنَّةَ قَبْلِی» (2)
رسول خدا(صلّى اللَّه عليه و آله) فرمودهاند: همسر اختيار نمائيد، زيرا من فرداى قيامت به بسيارى شما مباهات مي كنم تا آنجا كه جنين نارسى كه سقط شده با كمال غضب به درِ بهشت آيد و به او گويند به بهشت داخل شو. او می گويد: نه! تا پدر و مادرم پيش از من وارد شوند.
فرزندان تسبیح گوی
3. قال رسول الله صلي الله عليه و آله: قَالَ [يعقوب النبي لابنه] «إِنِ اسْتَطَعْتَ أَنْ تَكُونَ لَكَ ذُرِّيَّةٌ تُثْقِلُ الْأَرْضَ بِالتَّسْبِيحِ فَافْعَلْ» (3)
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: [يعقوب پيامبر به فرزندش] فرمود: اگر بتوانى نسلى داشته باشى كه زمين را با تسبيح خدا سنگين سازد، پس اين كار را بكن.
کدام زن در نزد خدا محبوب تر است
4. قال رسول الله صلي الله عليه و آله: «امرأة ولود أحبّ إلى اللَّه تعالى من امرأة حسناء لا تلد إنّي مكاثر بكم الامم يوم القيامة». (4)
رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: زنى كه فرزند بسيار آورد، در پيش خداوند از زن زيبائى كه فرزند نمىآورد، بهتر است؛ من در روز قيامت به فزونى شما افتخار مىكنم.
ثواب زنان فرزندآور
5. «... فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ رِضْوَانُ اللَّهِ عَلَيْهِ ذَهَبَ الرِّجَالُ بِكُلِّ خَيْرٍ فَأَيُّ شَيْءٍ لِلنِّسَاءِ الْمَسَاكِينِ فَقَالَ صلي الله عليه و آله بَلَى إِذَا حَمَلَتِ الْمَرْأَةُ كَانَتْ بِمَنْزِلَةِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ الْمُجَاهِدِ بِنَفْسِهِ وَ مَالِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِذَا وَضَعَتْ كَانَ لَهَا مِنَ الْأَجْرِ مَا لَا تَدْرِي مَا هُوَ لِعِظَمِهِ فَإِذَا أَرْضَعَتْ كَانَ لَهَا بِكُلِّ مَصَّةٍ كَعِدْلِ عِتْقِ مُحَرَّرٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِيلَ فَإِذَا فَرَغَتْ مِنْ رَضَاعِهِ ضَرَبَ مَلَكٌ عَلَى جَنْبِهَا [جَنْبَيْهَا] وَ قَالَ استأنف [اسْتَأْنِفِي] الْعَمَلَ فَقَدْ غُفِرَ لَكِ».
... ام سلمه به رسول خدا(صلی الله علیه وآله) عرض كرد: مردها همه خوبي ها را بردند زنهاى بيچاره چه خوبى دارند؟. پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: آرى! چون زنى آبستن شود مقام روزهدار و شب زندهدار و مجاهد با خود و مالش را در راه خدا دارد و چون بزايد، اجرى دارد كه كس عظمت آن را نداند و چون طفل را شير دهد به هر مكى ثواب آزاد كردن يك بنده از اولاد اسماعيل دارد و چون از شير دادن فارغ شود، فرشتهاى بر پهلويش زند و گويد كار خود را از سر گير كه آمرزيده شدى.
زنی که در دوران بارداری و شیردادن فرزند بمیرد، شهید است
6. عَنْ عَلِيٍّ عليه السلام قَالَ: «ذَكَرَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله الْجِهَادَ فَقَالَتِ امْرَأَةٌ لِرَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه و آله يَا رَسُولَ اللَّهِ فَمَا لِلنِّسَاءِ مِنْ هَذَا شَيْءٌ فَقَالَ بَلَى لِلْمَرْأَةِ مَا بَيْنَ حَمْلِهَا إِلَى وَضْعِهَا إِلَى فِطَامِهَا مِنَ الْأَجْرِ كَالْمُرَابِطِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَإِنْ هَلَكَتْ فِيمَا بَيْنَ ذَلِكَ كَانَ لَهَا مِثْلُ مَنْزِلَةِ الشَّهِيدِ». (6)
امير مؤمنان(عليه السّلام) گويد: رسول خدا(ص) در موضوع جهاد سخن مىگفت، زنى بلند شد و گفت: يا رسول اللَّه! براى زن ها هم نصيبى از جهاد هست؟. حضرت فرمود: آرى! از آن وقت كه باردار مىشود تا زمانى كه بزايد و فرزند را از شير بازگيرد، در تمام اين مدّت ثواب كسى را دارد كه شبانه روز در مرز، از سرزمين اسلام براى خدا پاسدارى مي كند و چنانچه در اين بين از دنيا برود، براى او أجر شهيد و مقام و منزلت شهيد خواهد بود.
نفقه دادن به دختر ثواب بهشت دارد
7. قَالَ علیه السلام: «مَنْ عَالَ ثَلَاثَ بَنَاتٍ أَوْ ثَلَاثَ أَخَوَاتٍ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ صلي الله عليه و آله وَ اثْنَتَيْنِ فَقَالَ وَ اثْنَتَيْنِ فَقِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ وَاحِدَةً فَقَالَ وَ وَاحِدَةً». (7)
امام صادق(علیه السلام) فرمود: هر كس نفقه سه دختر يا سه خواهر را دهد، بهشت بر وى واجب شود. عرض كردند: يا رسول اللَّه! دو دختر چه؟. حضرت فرمود: آن نيز همين طور، عرض كردند: يك دختر چه؟. فرمود: آن نيز همچنين.
مؤمنی که ازدواج نکند، مورد توبیخ پیامبر (ص) است
8. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله: «مَا يَمْنَعُ الْمُؤْمِنَ أَنْ يَتَّخِذَ أَهْلًا لَعَلَّ اللَّهُ أَنْ يَرْزُقَهُ نَسَمَةً تُثْقِلُ الْأَرْضَ بِلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ». (8)
رسول خدا(صلّى اللَّه عليه و آله) فرمود: چه چيز جلوگير مؤمن شده كه براى خود همسرى نمىگزيند، شايد خداوند فرزندى به او عنايت كند كه روى زمين را به گفتن كلمه توحيد «لا إله إلّا اللَّه» سنگين كند.
پاورقی:
(1)- تحف العقول ص 105
(2)- من لا يحضره الفقيه، ج3، ص: 383
(3)- مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول ؛ ج20 ؛ ص24
(4)- نهج الفصاحة ص262
(5)- الأمالي للصدوق ص411
(6)- من لا يحضره الفقيه ؛ ج3 ؛ ص561
(7)- من لا يحضره الفقيه، ج3، ص: 482- در برخی از منابع آمده است: امام صادق علیه السلام از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) نقل کرده اند.
(8)- من لا يحضره الفقيه ؛ ج3 ؛ ص382