خانم صفاتی در این سفر یک جلد قرآن کریم با ترجمه ایتالیایی به پاپ هدیه کرد و سلام گرم رهبران دینی ایران را به وی ابلاغ نمود.
خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، دستاوردهای این سفر و نیز نگاه واتیکان به تشیع را در گفت و گو با خانم صفاتی به بحث نشسته است.
آنچه در ذیل می خوانید متن گفت و گوی خانم صفاتی با خبرگزاری «حوزه»پیرامون سفر به رم و مشاهدات وی از فضای علمی، آموزشی، اجتماعی و معنوی واتیکان است.
بانو مجتهده زهره صفاتی از اساتید دروس عالی حوزه علمیه و صاحب تألیفات در حوزه فقه و حقوق و تفسیر موضوعی قرآن کریم و از اعضای موثر مراکز فقهی و سیاست گذاری مسائل زنان در کشور است.
* چندی پیش سرکارعالی به همراه هیاتی از بانوان ایرانی به واتیکان سفر کردید و علاوه بر نشست هایی که با محوریت خانواده برگزار گردید، دیدارهای خوبی نیز با مقامات واتیکان داشتید. قبل از هر چیز درباره چرایی و انگيزه اين سفر توضيح دهید.
به دعوت «شوراى پاپى خانواده» در واتيكان، به همراه عده اى از بانوان انديشمند ايران، ديدارى، با محوريت «گفتگو در ارتباط با خانواده» با پاپ و عضای این شورا داشتيم. لذا بيشتر محورهاى طرح شده در ديدارها، به مباحث خانواده و چالش هاى پيش روى آن ارتباط داشت. در حال حاضر بحث خانواده، اساساً بحثی جهانى است، زيرا متأسفانه خانواده در تمام جهان با چالش و مشكلاتى روبرو است.
* لطفا به طور دقيق منظورتان را از «چالش در امر خانواده» بيان بفرماييد.
اين چالش، اعم از خشونتى است كه عليه زنان و كودكان در دنيا در حال وقوع است، بحث بر سر نگرشى می بشد كه نسبت به تعريف خانواده دارند، زيرا تعريف ما از خانواده با توجه به آيات شريف قرآن كريم است: (وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَات لِّقَوْم يَتَفَكَّرُونَ) (سوره روم، آيه 21)
و از نشانه هاى او اين است كه همسرانى از (جنس) خودتان براى شما آفريد، تا بدان آرامش يابيد، و در بين شما دوستى و رحمت قرار داد، قطعاً در (آنها) نشانه هايى است براى گروهى كه تفكّر مى كنند.
اين كه با ازدواج يك زن و يك مرد خانواده تشكيل مى شود، تعريفى است كه در طى قرون متمادى وجود داشته است.
متأسفانه در حال حاضر، يكى از چالش هاى جهانى، بحث دگرگون شدن مفهوم خانواده و در واقع همان بحثِ گرايش به هم جنس است كه براى همه انسان ها، به ويژه آنان كه به تعالي انسان مى انديشند، نگران كننده است.
خطر ديگر در دنياى غرب، بحث جمعيت و فرزندآورى است. در دنياى امروز، چه در كشورهاى اروپايى يا آمريكايى، حتى در غرب آسيا، (كه به غلطِ رايج، خاورميانه شهرت يافته)، بسيار درگير اين مسأله هستند.
* با اين اوصاف، علت دعوت واتيكان از اديان آسمانى، خصوصاً دين مبين اسلام و بالأخص مذهب تشيّع، براى همفكرى برای رفع اين مشكل چه بود؟
ارزيابى ما از اين دعوت، بايد با تيزبينى همراه باشد، يعنى نه كاملاً خوشبين و نه كاملاً بدبين باشيم. جناب حجت الاسلام والمسلمين نواب (رياست دانشگاه اديان و مذاهب اسلامى)، در سفر به واتيكان، ترجمه اى فارسى از كتاب انجيل را براى آنان مى برند. آن ها نيز در نظر دارند كتابى در ارتباط با عقايد شيعه را به زبان ايتاليايى، به چاپ برسانند و در كليساها منتشر کنند.
يكى از نگاه هايى كه مى توان نسبت به علت اين تحولات داشت، اين است كه بگوييم كليسا دچار مشكل و بحران شده و بين آنها و مردم، شكاف به وجود آمده؛ لذا اكنون با انديشه ترميم و برون رفت از آن بحران ها، به چنين رايزنى هايى روى آورده اند. نگاه ديگر اين است كه دنياى امروز، دنياى تعامل بوده و در حوزه هاى مختلف، نياز به تعامل وجود دارد.
* با توجه به سلطه ابرقدرت ها بر سازمان هاى جهانى، آيا به نظر جنابعالى، بيان نظرات ما به عنوان عقايد شيعه در امر خانواده، تاثيرگذار خواهد بود؟
در ابتداى امر، توجه به اين نكته شايسته است كه واتيكان، امسال را «سال خانواده» نام گذارى كرده؛ اين امر، نشان دهنده عمق مشكل مذکور براى آن هاست. از سويى، ما نمى خواهيم بگوييم سازمان هاى بين المللى، حرف ما را خواهند زد؛ چرا كه آنان در نهايت، مطيع و فرمان بردار نظريات مخصوص به خود هستند، به ويژه در مسائلى كه به مصلحت شان نباشد، اما گاهى اوقات رسیدن به اجماع جهانى مى تواند به عنوان يك برگ برنده محسوب شود.
براى روشن تر شدن موضوع، به اين مثال دقت نماييد: در گفتگوهاى هسته اى ژنو، رياست جمهورى اعلام كردند «تحريم، ضد حقوق بشر بوده و اين براى ما داراى اهميت است». هرچند آنان با شنيدن اين جملات، راهشان را عوض نكردند، اما در عوض، افكار جهانى، متمركز بر اين امر شدند كه اقدامات بعضى از ابرقدرت ها مبنى بر تحريم ايران، كارى ضد بشرى است. اين روشنگرى، ارزش والايى دارد.
گذشته از حوزه سياست، در امر مهمى نظير «حوزه خانواده» بايد اعلان كنيم كه هم گرايىِ اديان الهى و ابراهيمى، از طريق اجماع جهانى، در اين مسأله مهم، مى تواند مؤثر واقع شود.
* پس معتقد هستيد كه با وجود سلطه كشورهايى كه مخالف ايران هستند، باز هم مى توانيم عقايد خود را بيان كنيم؟
به تعبير مقام معظم رهبرى حضرت آيت الله العظمى خامنه اى (حفظه الله تعالى) اگر بخواهيم اين سخنان را از طريق رسانه هاى بين المللى بيان كنيم، از آن جا كه امپراطورى خبرى اجازه نشر آن ها را نمى دهد، پس ناچاريم براى بيان اين نظرات و مفاهيم ارزشى مان، از تريبون هاى بين المللى به خوبى استفاده كنيم. و اين همان نگاه خوشبينانه ما به اين دعوت ها است.
بنابراین به خاطر وجود چنين معضلاتى در جهان، شايسته است تا همه اديان ابراهيمى به سمت همگرايى در حل اين مشكلات حركت كنند، و به قول معروف به يك اجماع جهانى روى آورند.
در اين موقعيت زمانى نبايد ارتباطمان با ديگر كشورها كمرنگ باشد، زيرا آيين دين مبين اسلام ارزشمند و تابناك بوده، و وظيفه دينى ايجاب مى كند تا نداى اسلام را به آنان برسانيم، و مهم تر آن كه از بيان عقايد و انديشه هاى اسلام هيچ هراسى نداريم. ما باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر بخواهيم نظر اسلام درباره مباحثى چون خانواده، اصالت خانواده، بحث سقط جنين، اخلاقيات و مسائل اخلاقى و عدم خشونت عليه زن و خانواده، كودك آزارى و مسائلى از اين دست را مطرح كنيم، تنها نبايد به طرح آن در داخل كشور بسنده شود، بلكه بايد نظر اسلام درباره تك تك اين امور، به سراسر دنيا منتقل شود.
* یعنی به نظر شما اسلام براى دنياى غرب پيام خاصى دارد؟
در هر صورت ما بايد از اين موقعيت ها به طور مثبت استفاده كرده، تا بتوانيم انديشه اسلام را به جهان منتقل كنيم.
چرا مقام معظم رهبرى در مقطعى كه مجله شارلى ابدو، به ساحت مقدس پيامبر اعظم (صلى الله عليه و آله و سلم) توهين مى كند، پيامى را كه خود پر از پيام بود، براى روشنفكران، جوانان و افرادى كه صاحب فكر و انديشه آزاد هستند ارسال نموده و آنان را به تحقيق بدون هيچ تحميلى درباره اسلام، قرآن كريم و پيامبر اعظم (صلى الله عليه و آله و سلم) دعوت مى كنند؟!
وقتى ما از جهانيان مى خواهيم راجع به اسلام تحقيق كنند بايد اين پيام خود را از طريق تريبون هاى جهانى منتقل كنيم كه اقدام اخير مقام معظم رهبرى هم همين بود.
در همين سفر به واتيكان، از يكى از صاحب منصبان آن جا، درباره مطالعه پيام رهبر معظّم انقلاب، سوال كردم. ايشان با شرمندگى و خجالت اظهار بى اطلاعى كرد و فرداى آن روز، از سفارت ايران درخواست دريافت پيام رهبرى را كرده بود.
* همان طور که می دانید اقدامات گوناگونی برای مخدوش کردن وجهه اسلام صورت می گیرد و برخی افراد جاهل نیز، اقدامات تروریستی را به نام اسلام انجام می دهند. انعکاس این رفتارها در دیدارهایی که داشتید چگونه بود؟
اتفاقا در اين سفر از ترورهايى كه عده اى با عنوان اسلام و مسلمانها انجام مى دهند و اين كه عده اى ندانسته آن را به اسلام نسبت مى دهند صحبت شد. در پاسخ به آن ها گفتيم كه اين گونه رفتارها اصلاً از نظر ما پذيرفته نبوده و چنين افرادى مسلمان هم نيستند. آنان با لباس اسلام آمده اند تا به آن ضربه بزنند و لبه تيز اين خشونت عليه بشريت و حتی زنان و كودكان است.
حالا كه دنيا نسبت به اسلام چنين تفكراتى پيدا كرده، ما چطور مى توانيم انديشه اسلام را به ديگران منتقل كنيم؟
متأسفانه، دنيا، اين ترورها، اعمال ضد بشرى، خشونت عليه كودكان و زنان را در قالب لباس مسلمانى دیده و بر تفكر اسلامى تعبير مى كنند.
محكوم بودن گروه هاى تروريستى در دنياى اسلام، امر مسلمى است، ولى وقتى دنياى غرب هم نسبت به واقعيت آن ها آگاهى يابد، اقدامات آنان را محكوم مى كند.
يافتن پاسخ اين پرسش كه اقدامات گروه هاى تروريستى از سوى چه كسانى هدايت مى شود، امر مهمى است.
پس راهكار اين مسأله همفكرى و گفتگو بين اديان و كسانى است كه داراى مشتركات زيادى هستند. وظيفه ما هم، نشر اسلام به صورت صحيح و درست به جهانيان مى باشد.
* با توجه به اين كه هدف اصلى حضور شما در واتيكان صحبت درباره «جايگاه زن در اسلام» و همچنین «رفع مشكلات خانواده در جهان» بوده; لطفا مقدارى از مباحث مطرح شده در نشست ها و رویدادهای سفر خود را براى ما و خوانندگان محترم بيان بفرماييد.
اولين بخش مذاكرات ما با شوراى خانواده واتيكان بود كه با حضور وزير اين شورا و جمعى از دست اندركاران امور خانواده در واتيكان برگزار شد. در اين مذاكره هر كدام از بانوان ايرانى حاضر در جمع، بنا به تخصص خود، ديدگاه اسلام و اقدامات صورت گرفته از سوى جمهورى اسلامى ايران در امر بانوان را بيان كردند. بنده هم، در ابتدا قم را به عنوان پايگاه بزرگ تشيّع، با بهره گيرى از تخصصى ترين دانشگاه هاى اسلامى شيعه و حضور پرشور و فعال هزاران نفر از محصّلين علوم دينى از سرتاسر جهان، معرفى كردم.
آگاهى به اين امر كه هزاران خانم از كشورهاى مختلف جهان در حوزه علیمه قم مشغول به تحصيل مى باشند، براى آن ها بسيار قابل توجه بود. اين امر نشان داد كه اسلام زنده بوده و نگاه اين دين نسبت به جايگاه رفيع و والاى زن، غير از نگاه منفى دشمنان غربى است، كه به زعم باطل خود مى پندارند حقوق زنان در ايران اسلامى پايمال مى شود، و زنان عقب افتاده و منزوى هستند!
هم چنين به حضور زیادی بانوان ايرانى در دانشگاه ها، كرسى هاى علمى و فرهنگى كشور در رشته هاى گوناگون اشاره گرديد.
* در ارتباط با نگاه اسلام نسبت به خانواده چه مباحثى مطرح شد؟
ابتدا درباره نگاه رحيمانه اسلام نسبت به خانواده اى كه زن و مرد آن را تشكيل مى دهند، صحبت شد كه اين دو بايد در كمال مودّت، دوستى و رحمت با هم باشند و همان گونه كه در ابتدا اشاره گرديد، خداوند متعال در قرآن كريم در اين باره فرموده: (وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا) (سوره روم، آيه21). سپس درباره وظيفه و تعهد مرد در قبال همسرش صحبت كرديم كه بايد با او بر اساس رحمت و مودّت برخورد كند و از آن ها هنگام ازدواج پيمان محكمى گرفته اند: (وَأَخَذْنَ مِنكُم مِّيثَاقًا غَلِيظًا) (نساء:21). و نيز در ارتباط با بحث «خشونت عليه زن» مطالبى بيان شد كه در اسلام به هيچ وجه خشونت وجود ندارد.
* آيا آن ها درباره جايگاه حضرت مريم(سلام الله عليها) در قرآن كريم اطلاعى داشتند؟
از آنجا که من بايد براى آن ها از قرآن كريم بيش تر سخن مى گفتم، به نگاه قرآن كريم و بيانى كه حضرت مسيح(عليه السلام) نسبت به پيامبر اعظم(صلى الله عليه و آله و سلم) دارد، اشاره كردم كه برايشان بسيار قابل توجه بود. و هم چنين جريان تاريخى همراهى مسيحيان صدر اسلام با پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله و سلم) با وجود برخى اختلاف ها را تشريح نمودم. مژده آمدن حضرت رسول اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم) از سوى حضرت مسيح (عليه السلام) كه در انجيل با نام «احمد» خوانده شده و در قرآن كريم نيز بيان شده كه : (وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِى إِسْرَائِيلَ إِنِّى رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُم مُّصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُول يَأْتِى مِن بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ)(سوره صف، آيه6) و (يادكن) هنگامى را كه عيسى پسر مريم گفت: اى بنى اسرائيل (فرزندان يعقوب)! در واقع من فرستاده خدا به سوى شمايم، در حالى كه مؤيد آنچه از تورات كه پيش از من بوده، و مژده آور فرستاده اى هستم كه بعد از من مى آيد] و (نام او احمد است). (و لى) هنگامى كه با دليل هاى روشن (معجزه آسا) به سراغشان آمد، گفتند: اين سحرى آشكار است.
براى آنان بسيار دلنشين بود و از بيان اين گونه استدلال ها و توضيحات مستند، كاملاً خرسند شدند.
نكته ديگرى كه مطرح شد درباره ديدگاه اسلام نسبت به حضرت مريم(سلام الله عليها) بود كه قرآن كريم ايشان را با عالى ترين وجه و پاكيزه ترين صورت معرفى كرده است:
(فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُول حَسَن وَأَنبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزْقاً قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَـذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِندِ اللّهِ إنَّ اللّهَ يَرْزُقُ مَن يَشَاء بِغَيْرِ حِسَاب) (سوره آل عمران، آيه 37)
و پروردگارش او (مريم) را با قبول نيكويى پذيرفت و وی را با رشد نيكويى پروراند، و زكريا را سرپرست او قرار داد. زكريا هرگاه كه در محراب بر او وارد مى شد، غذاى (مخصوصى) نزد او مى يافت. گفت: اى مريم! اين از كجا براى تو ]آمده[ است؟! گفت: اين از نزد خداست. كه خدا هر كس را ]شايسته بداند و بخواهد، بى شمار روزى مى دهد.
* در ارتباط با فرزندآورى و كاهش نسل كه از دغدغه هاى بزرگ كليسا است، چه مباحثى را مطرح نموديد؟
اتفاقا يكى از مباحثى كه در آن جا مورد بررسى قرار گرفت، بحث سقط جنين بود و نگاه آنان به اين مسأله براى اينجانب قابل توجه است. كليسا شديداً با مسائلى مانند اهداء جنين، فروش تخمك اسپرم و رحم اجاره اى مخالف است. آن ها سقط جنين را در هيچ شرايطى مجاز نمى دانند. هرچند امروزه در جهان، با ناديده گرفتن دستورات الهى، به طريق ديگرى عمل مى شود.
و اين جاست كه ما مى توانيم ژرف نگرى و عظمت دين مبين اسلام را به رخ جهانيان بكشانيم، چرا كه اسلام نگاه درستى به اين قضيه دارد. و طبق نظر فقهاى عظام، چنان چه جان مادر در خطر باشد، سقط جنين قبل و بعد از چهار ماه، جايز است؛ زيرا نفس بزرگترى در معرض تهديد قرار دارد.
تأكيد مى كنم كه هنر ما اين است بتوانيم به خوبى در مجامع بزرگ جهانى حضور پيدا كرده، ديدگاه صحيح اسلام را به جهان منتقل كنيم و از اصلى ترين وظيفه مان غفلت نكنيم و همواره مراقب باشيم تا از نظريات اسلام و عقايد شيعه، برداشت ناصحيح صورت نگيرد و یا مورد سوء استفاده دشمنان واقع نشود.
* به نظر سرکارعالی، حضور در مجامع جهانى برای ترسيم و تفهيم حكومت جهانى حضرت مهدى (عجل الله تعالى فرجه الشريف) چه قدر مؤثر است؟
تبيين ديدگاه هاى قرآن كريم و بشارت هاى فراوان آن درباره وجود نورانى حضرت ولى عصر (عجل الله تعالى فرجه الشريف) نقش مهمى دارد. خداوند فرموده: (وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ) (سوره قصص، آيه 5) و مى خواهيم كه بر كسانى كه در زمين مستضعف شده بودند، منّت نهيم و آنان را پيشوايان (زمين) گردانيم و آنان را وارثان (آن) قرار دهيم. همان گونه كه نسبت به هموطنان خودمان نيز اين ضرورت وجود دارد، نسبت به مجامع جهانى هم بايد تلاش كنيم. در حديث زيبايى، حضرت امام حسين(عليه السلام) فرمودند: «معرفةُ أهلِ كُلِّ زمان امامَهُم، الّذى يجبُ عليهم طاعَتُه» شناخت خدا اين است كه اهل هر زمانى، امام خويش را كه بايد از او فرمان برد، بشناسد.
بر اين اساس اعتقاد ما اين است در آينده، حكومت جهانى واحدى در كل دنيا خواهيم داشت و آن حكومت جهانى و قدرت فراگير حضرت ولى عصر (عجل الله تعالى فرجه الشريف) است.
در اين برهه از زمان، وظيفه داريم تا زمينه هاى آن حكومت و ديد جهانى نسبت به اسلام را فراهم كنيم. لازم است فرصت را مغتنم شماريم و با بالا بردن سطح معلومات و نزديك شدن به درخواست هاى معنوى، خويشتن و ديگران را نسبت به امام عصر(عجل الله تعالى فرجه الشريف) نزديك تر نماييم.
براى تحقق اين وظيفه، بايد از شبكه هاى اجتماعى و تمام ابزارها و وسائل جمعى كه مى تواند ما را در اين ايده كمك كند استفاده كنيم. يكى از اين ابزارها، حضور در مجامع جهانى است كه بحمدالله تعالى با پيروزى شكوهمند انقلاب اسلامى ايران، زمينه نشر حقايق اسلام روز به روز گسترش يافته است.
* در ارتباط با ساير مشتركاتى كه بين اسلام و مسيحيت وجود دارد و در اين مذاكرات درباره آن ها صحبت شد، اشاره بفرماييد.
در اين گفتگوها به خوبى احساس مى شد كه مباحثى چون قائل بودن به خداى يگانه، يعنى داشتن تفكر توحيدى و يارى جستن از خدا، از مشتركات بين ما و اديان توحيدى است. البته ممكن است در جزئيات، عقايدمان متفاوت باشد.
در مساله معاد و باور آن، و يا در بحث شفاعت، آن ها معتقد هستند كه حضرت مسيح(عليه السلام) و حضرت مريم(سلام الله عليها) بايد ما را شفاعت كنند.
در بحث توسل بر اين باورند كه با دعا كردن و درخواست از اين ذوات مقدسه و ارواح طيبه آن ها، مشكلات شان برطرف مى شود.
نكته قابل دقت اين است كه در بحث اهميت دادن به خانواده و اصالت دادن به آن، هرچند در نگاه اول، زياد شبيه ما نيستند، ولى در دنيايى كه دشمنان با عزم جدّى، مجهز شدند تا ريشه خداگرايى و باور به آن را بزنند، وجود اين مشتركات كلى، بسيار بااهميت است و بايد بيش تر به آن توجه داشت.
نظير آن چه كه در تفاوت هاى عقيدتى ميان تشيع و تسنن وجود دارد، كه در مواجهه با آن ها از مشتركات سخن مى گوييم؛ زيرا براى رسيدن به همگرايى بيشتر در دنيا، نيازمند اين اتحاد هستيم.
چنان كه در ميان مذاهب اسلامى ما تلاش مى كنيم كه به نوعى همبستگى داشته باشيم; زيرا نكات اتفاقى ما بيش از موارد اختلافى است. به نظر مى رسد براى رسيدن به نكات مشترك در رفع معضلات جهانى نيازمند به هم فكرى و همگرايى بين اديان ابراهيمى هستيم تا بتواند در مقابل تفكر غير الهى ايستادگى كند.
* با وجود افتراقاتى كه بين اسلام و مسيحيت هست، چگونه مى توان به نقاط مشترك انديشيد؟
لائيك و ضد دين ها در غرب، به هيچ يك از اديان الهى و حتى به كليسا هم رحم نمى كنند. هدف اصلى آن ها زدن ريشه اديان الهى و به خصوص اسلام است. در اين وضعيت حساس، مهم ترين وظيفه ما نشر و تبيين صحيح اسلام است، تا جهانيان چهره واقعى اسلام را كه سرشار از رحمت و لطف است مشاهده كنند.
در مسيحيت اشكالات زيادى وجود دارد، همانند تفاوتى كه در نگاه ما و آن ها به مسأله گناه و يا پوشش زن وجود دارد. البته در اين سفر با زنانى كه پوشش اصيل زن مسيحى را داشتند ديدار داشتم و مشاهده كردم كه فقط صورت و دو كف دستشان پوشش نداشت. به هرحال در مسيحيت اشكالات اساسى وجود دارد، ولى تا ارتباط با جهان برقرار نكنيم، نمى توانيم اسلام واقعى را نشان دهيم.
* در رابطه با تربيت فرزند، ارتباط فرزندان با والدين و مسائلى از اين قبيل كه امروزه در جهان، به شدت مورد هجمه قرار گرفته نيز گفتگويى داشتيد؟
اتفاقاً اين مسأله جزو نقاط مشترك ما بود. زيرا آن ها نيز معتقدند كه زن و مرد، هر دو با هم بايد براى تربيت فرزندشان تلاش كنند، در حالى كه بحث تحديد نسل به خاطر نگرش تطور به خانواده به وجود آمده و اين مهم در برخى از نقاط غرب نيز به رسميت شناخته مى شود. لازم است نكته اى را در اين جا اضافه كنم. كسانى كه با همجنس خود ازدواج مى كنند براى داشتن فرزند، از كشورهاى آفريقايى بچه مى آورند و بحث فرزند خواندگى در اين جا مطرح مى شود، ولى بحران مهمى كه دنياى غرب با آن روبروست، بى هويتى اين كودكان است كه نام پدر و مادر ندارند. تنها راه كارى كه براى جلوگيرى از صدمه خوردن بيش تر اين كودكان توانسته اند ارائه كنند، اين است كه فقط اسم فاميلى در جاهايى كه نيازمند به اسم والدين است ثبت مى شود؛ يعنى بدون نام پدر و مادر! البته كليسا با اين امر مخالف است و اين تطور را نمى پذيرد.
*ما اطلاع يافتيم كه اخيراً در ارتباط با موضوع برده دارى مدرن و تجارت قاچاق انسان ، مقامات واتيكان نظر فقهى مقام معظم رهبرى را خواسته اند. آيا اقدامى در اين زمينه صورت گرفته است؟
در حال حاضر به نوعى موضوع برده دارى مدرن و تجارت قاچاق انسان به عنوان عامل هتك حرمت و كرامت بيش از 30 ميليون انسان در جهان، يكى از دغدغه هاى اصلى رهبران اديان الهى است كه مقامات واتيكان مى خواهند تا سال 2020 ميلادى، اين پديده، كه جنايت عليه بشريت خوانده شده را ريشه كن نمايند. لذا در صدد استعلام از رهبران اديان بزرگ جهان از جمله اسلام برآمده اند. طى مكاتباتى، نظر مقام معظم رهبرى (حفظه الله تعالى) را در اين زمينه خواسته اند. و اساسا پاسخ استفتاء از سوى مقام عظماى ولايت (حفظه الله تعالى) مؤيّد توجه ويژه جمهورى اسلامى ايران به موضوعات حقوق بشرى و كرامت انسانى از ديدگاه و آموزه هاى اسلامى است، هم چنان كه فتواى مقام معظم رهبرى (حفظه الله تعالى) در مسايل و موضوعات جهانى ديگر، همانند حرمت استفاده غير صلح آميز از انرژى هسته اى، اعلان شده است.
ناگفته نماند كه قربانيان اين جريان ها در دنيا زنان و كودكان هستند. متأسفانه چنين رفتارهايى از سوى گروه هاى تكفيرى و خشونت طلب، در مواردى با نام اسلام بر عمق فاجعه مى افزايد. كسانى كه اقدام به سربريدن انسان ها و مثله كردن آن ها مى نمايند، اقدام به اين امور براى آن ها عادى است. لذا قاچاق انسان، برده دارى و استفاده ابزارى از زنان و كودكان، متأسفانه در دنياى مدرن امروز، در جريان است. بديهى است كه اين گونه امور، از نظر اسلام محكوم و حرام مى باشد. قطعاً برده دارى و سوء استفاده از انسان ها، همان گونه كه از نگاه شارع مقدس غير قابل پذيرش و حرام بوده، از نظر همه انسان هاى آزاده جهان نيز قبيح و غير قابل قبول است. تاريخ اسلام گواه آن است كه زنان و كودكان از غير مسلمانان، همواره مورد مرحمت شخص نبى مكرم اسلام(صلى الله عليه و آله و سلم) و اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) بوده اند.
حتى در جنگ هايى كه حضرت محمد(ص) با كفار و مشركين داشتند، وقتى زنان به اسارت گرفته مى شدند، به آن ها نگاه كاملا انسانى، بشر دوستانه و مرحمت آميز مى شد.
به نظر مى رسد ارائه و تبيين ديدگاه هاى فقهى مراجع معظم تقليد (حفظهم الله تعالى) در اين گونه مسائل، مى تواند راهگشاى مشكلات جهانى باشد. والسلام عليكم و رحمت الله و بركاته.
گفت وگو : مریم اسماعیلی
نظر شما