سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، ضمن تبریک حلول ماه مبارک رمضان، چون سنوات گذشته،  شرح و توضیح دعاهای روزانه ماه پرفضیلت رمضان را این بار به قلم  حجت الاسلام والمسلمین محمد امینی گلستانی منتشر می‌کند.

* متن دعا

اللَّهُمَّ اجْعَلْ صِيَامِي فِيهِ صِيَامَ الصَّائِمِينَ[1] وَ قِيَامِي فِيهِ قِيَامَ الْقَائِمَيْنِ وَ نَبِّهْنِي فِيهِ عَنْ نَوْمَةِ الْغَافِلِينَ وَ هَبْ لِي جُرْمِي فِيهِ يَا إِلَهَ الْعَالَمِينَ وَ اعْفُ عَنِّي يَا عَافِياً عَنِ الْمُجْرِمِينَ.[2]

* ترجمه

خدايا روزه مرا در اين روز مانند روزه داران حقيقى قرار ده، اقامه نمازم را مانند نمازگزاران واقعى مقرر فرما و مرا از خواب غافلان هوشيار ساز و هم در اين روز جرم و گناهم را ببخش، اى خداى عالميان ‏و از زشتي‌هايم عفو فرما، اى عفو كننده از گناهكاران عالم.

* شرح دعا

دعای روز اول ماه رمضان دارای فرازهای چندی است که نیاز به توضیح و تشریح دارد. ولی قبل از توضیح آن شایسته است که مطالبی در خصوص دعا ذکر شود.

همیشه و مخصوصاً در ماه مبارک رمضان، وقتی دعا می‌کنیم، دعا چه اثر و چه منفعتی برای ما دارد؟ اگر خداوند عالم برای ما تقدیر و سرنوشتی تعیین کرده، آیا می‌توان با دعا؛ قضا، قدر و تقدیر را عوض کرد و سرنوشت را تغییر داد؟ بسیاری از افراد این سؤال را می‌پرسند و منتظر جواب هم می‌مانند، برخی جواب را می‌پذیرند و برخی نیز در شک باقی می‌مانند!

آیا دعا قضا و قدر را تغییر می دهد؟

اتفاقاً این سؤال در زمان امام صادق(ع) هم مطرح بوده؛ امام (ع) به میسر بن عبدالعزیز می‌فرماید: اى ميسر دعا كن و مگو كه كار گذشته و آن‌چه مقدر شده همان شود (و دعا اثرى ندارد)، همانا نزد خداى عزوجل منزلت و مقامى است كه بدان نتوان رسيد، جز به درخواست و مسألت، و اگر بنده‏اى دهان خود ببندد و درخواست نكند، چيزى به او داده نشود، پس درخواست كن تا به تو داده شود، درا ین ميسر هيچ درى نيست كه كوبيده شود، جز اين‌كه اميد آن رود كه به روى كوبنده باز شود. [3]

 نمونه‌هایی از اثرات دعا در زندگی انبیاء و اولیاء الهی

حضرت زکریا (سلام الله علیه) با این‌که پیر شده بود و خانم ایشان هم نازا بود، اما از خداوند اولادی خواست که وارث آل یعقوب(ع) باشد، بعد از مدتی، جبرئیل امین برای او خبر آورد، خداوند عالم می‌خواهد به شما اولادی دهد، حضرت زکریا(ع) تعجب کرد، به جبرئیل امین(ع) فرمود: آیا بعد از آن‌که زن من پیر است، خداوند می‌خواهد به من اولادی دهد؟ جبرئیل امین(ع) فرمود، تو را خداوند آفرید، در زمانی که هیچ چیزی نبود، یعنی خدایی که تو را از نیستی به هستی آورد، همان خدا هم به تو اولاد خواهد داد و در زمان پیری و نازائی؛ خداوند حضرت یحیی را به وی عطا فرمود؛ یا برای حضرت مریم(س)، بدون شوهر فرزندی را عنایت می‌کند که از نظر طبیعی غیر ممکن می‌نمود و قضایای حضرت ابراهیم(ع) که کارهای ناشدنی با دعا شدنی می‌شود.

 اما این‌که اوقات قبولی چه زمانی است و شرایط دعا کردن چیست، از مسائلی می‌باشد که در مورد آن بسیار قلم فرسایی کرده‌اند، چون دعا مانند  عبادت بوده و باید عابدانه، زاهدانه و عارفانه باشد و همچنین شرایطی که در عبادت هست، در دعا نیز رعایت شود .

پرهیز از غفلت در ماه مبارک رمضان!

امروز روز اول ماه مبارک رمضان است، ما وارد ماه دعا و قرآن و عبادت می‌شویم و این روزها را با غفلت نگذرانیم و با خداوند متعال اتصال داشته باشیم و از برکات سحر محروم نشویم، در روایت است « أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: كُلُّ عَيْنٍ بَاكِيَةٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا ثَلَاثَةَ أَعْيُنٍ عَيْنٌ غُضَّتْ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ أَوْ عَيْنٌ سَهِرَتْ فِي طَاعَةِ اللَّهِ أَوْ عَيْنٌ بَكَتْ فِي جَوْفِ اللَّيْلِ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ»[4] امام صادق عَلَيْهِ السَّلَامُ فرمود:هر چشمى در روز قيامت گريان است، مگر سه چشم:1

) چشمى كه از محرّمات الهى بسته شده باشد.

2) چشمى كه در طاعت خدا شب زنده دارى كند.

3) چشمى كه در دل شب از خشيت و ترس خداوند گريان باشد. خدایا به احترام محمد و آل محمد(صلی الله علیه و آله) تو را قسم می‌دهیم که چشمان ما را در آن روز نگریانی.

  امروز دعای ما این بود که خدایا روزه ما را مانند روزه روزه داران قرار بده، یعنی روزه ما را روزه قبول شده قرار بده، و قیامی فیه قیام القائمین، نماز من را در این روز مانند نماز نمازگزاران واقعی قرار بده، یعنی آنهایی که نمازشان مورد قبول شماست تا مانند بی نمازان نباشم، نماز جایگاه عظیمی در نزد حق متعال دارد 

 خدایا به احترام محمد وآل محمد(صلی الله علیه و آله) و به احترام این ماهی که در آن برای عبادات ارزش قائل هستی، ما را از روزه داران و نمازگزاران واقعی این ماه به‌حساب بیاور. والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

پی نوشت‌ها: