به گزارش خبرگزاری «حوزه»، مطالعۀ تطبیقی میان روحانیت شیعه و روحانیت دیگر ادیان، به ویژه روحانیت کلیسای کاتولیک، وضعیت روحانیت شیعه را بهتر از روحانیت دیگر ادیان نشان می دهد؛ اما به دلیل آن که در میان برخی طبقات ایرانی نوعی غرب دوستی و احساس خوشایند نسبت به غربیان رایج بوده، کارهای غربی ها حمل بر صحت شده و پاپ ها و روحانیت کاتولیک مسیحیت، قداست و احترام ویژه ای نزد این گروه یافته است.

در مقایسۀ تطبیقی روحانیت شیعه و کاتولیک، افزون بر تفاوت های این دو سازمان، شباهت هایی نیز میان آن ها دیده می شود. برخی مفاهیم مشابه موجود در این دو گروه عبارتند از: شفاعت، انسان کامل، تلقّی از حضرت مسیح (ع) و نظام مرجعیت دینی.

این دست مفاهیم از شباهت های اساسی بین روحانیت شیعه و کاتولیک به شمار می آید.

تفاوت های روحانیت شیعه و روحانیت کاتولیک نیز به مفاهیم و تجربیات هر دو سازمان مرتبط است. برخی از این تفاوت ها را می توان در ویژگی های این دو نهاد مشاهده کرد.

یکی از ویژگی های روحانیت کاتولیک تاریخ مندی است. مسیحیت، دینی است که در طول تاریخ تکامل یافته است؛ نه در زمان شارع یعنی حضرت مسیح (ع).

روحانیت مسیحیت در دل امپراتوری رُم و در اوج قدرت و شکوفایی تمدنی بزرگ که مبتنی برساختارهای حقوقی –اجتماعی بود، متولد شد.

مسیحیت، پیروانی داشت که عاشق دین بودند و تمایل بسیاری به توسعه و ترویج آن داشتند. به همین دلیل مسیحیت مثل یهودیت و زرتشت دین بسته ای نبوده است.

سامان دهی، ایجاد تشکل منسجم و وحدت ایدئولوژی مسیحیت در زمان امپراتوری «کنستانتین» پدید آمد. وی اولین شورای اسقف ها را تشکیل داد که تعریف قابل قبول و یکسانی را نسبت به ذات مسیحیت ارائه دهند تا با اجماع و اتفاق نظر در این زمینه، اختلافات موجود از میان برود. بدین ترتیب اجماع، راه حل متقنی بوده که از دیدگاه مسیحیت دارای حجیت و اعتبار است.

ویژگی یادشده برای روحانیت کاتولیک در سازمان روحانیت شیعه کمتر دیده می شود؛ زیرا روحانیت شیعه به مفهوم سازمان یافته و نهادینه شده، از زمان صفویه شکل گرفت. بنابراین تاریخچۀ شکل گیری سازمان و نهاد روحانیت شیعه به بعد از عصر صفویه برمی گردد؛ البته سابقۀ اجتهاد در شیعه به پیش از این عصر و به زمان شیخ مفید و حتی اوائل اسلام می رسد.

با توجه به این که تاریخ زندگی ایرانیان با فرهنگ و دانش عجین بوده، مذهب تشیع با روحیات ملت ایران درآمیخت و روحانیت شیعه در بین مردم ایران جایگاه ممتازی یافت. این جایگاه از زمان قاجار به بعد وضعیت بهتری یافت و با اختراع تلگراف و گسترش راه ها، ساختار روحانیت و مرجعیت تشیع بیش از پیش، متمرکز شد. این ساختار و سازمان در دوران مدرن به جای این که از بین برود یا تضعیف شود، رو به تقویت نهاد.

منبع: نمایه، چکیده نشست های علمی حوزوی، دفتر چهارم. استاد محمد مسجدجامعی.