جمال شورجه کارگردان سینما در گفتوگو با خبرگزاری «حوزه» با بیان اینکه سینمای ما باید نیروی متعهد تربیت کند، اظهار کرد: در ابتدای پیروزی انقلاب موجی در سینما راهاندازی شد که به واسطه آن فیلمسازان بزرگی به سینمای کشورمان تحویل داده شدند و هر کدام از آنها امروز برای خود جایگاهی در هنر کشورمان دارند.
وی افزود: مردانی چون ابراهیم حاتمی کیا، کمال تبریزی، رسول ملاقلیپور و.... نمونهای از این دست هنرمندان هستند، اما متاسفانه این روزها آنگونه که در گذشته شاهد بودیم، آن ویژگی وجود ندارد، هرچند فیلمسازانی متعهدی چون مهدویان یا شعیبی نیز تربیت شده اند، ولی تعدادشان باید بیش از آن چیزی باشد که امروز میبینیم.
* شهید آوینی از سینما چه می خواست؟
شورجه گفت: حوزه هنری در دهه 60 به نوعی پناهگاه هنرمند اخلاقمدار بود، شهید مرتضی آوینی پرچمدار این دست افراد بود که با کارهایش جایگاهی بسیار رفیع در هنر این مملکت برای خود فراهم کرد، اما اینکه بخواهیم بررسی کنیم هنرمندانی چون آوینی از سینما چه میخواستند، به طور اجمال به آن خواهیم پرداخت. شهید آوینی به سینما معتقد بود که خروجی آن در کنار پیام، جذب تماشاگر را هم مد نظر داشت.
کارگردان فیلم سینمایی «خلبان» اضافه کرد: آوینی به شدت مخالف سینمایی بود که در آن خواست و سلیقه مردم جایی نداشته باشد و تنها برای رضایت جشنوارههای خارجی تولید شود. برای همین است وقتی در آن برهه فیلمی چون «عروس» ساخته میشود هم ساختار خوب دارد، هم خواست تماشاگر در آن مورد توجه قرار گرفته آن را میپسندد و نقدی مثبت درباره آن مینویسد. از این دست مثالها باز هم وجود دارد، برای نمونه به یاداشتهایی که وی درباره «هیچکاک» نوشته بود هم میتوان، اشاره کرد.
* جشنواره های خارجی از سینمای ایران سیاه نمایی می خواهند
وی در پاسخ به این سوال چه اشکال دارد برخی فیلمهای ایرانی در جشنوارههای خارجی موفق شوند. آیا این استقبالی که از فیلمهای ایرانی در جشنوارههای خارجی میشود نوعی اعتبار فرهنگی برای کشور ما محسوب نمیشود؟ گفت: سوال خوبی پرسیدید، چون بارها این مطلب را از مدافعان فیلمهای جشنوارهای میشنویم، اما بیایید کمی واقعبینانه به موضوع نگاه کنیم. آیا اکثر فیلمهایی که در جشنوارههای خارجی با استقبال مواجه شدهاند، کارهایی نبودند که در آنها تصویری سیاه از ایران اسلامی تصویر شده بود؟ این سوال بسیاری از جوابها را برای ما مشخص میکند. به این معنا آنها (جشنوارههای خارجی) برای خوشنودی ما از فیلمی حمایت نمیکنند، بلکه کارهایی را جایزه میدهند که با سیاستهایشان همخوان است! در چنین شرایطی چگونه انتظار داریم حضور چنین فیلمهایی بتواند به اعتلای کشور ما در دنیا کمک کند؟
شورجه یادآور شد: فیلم «محمد رسول الله» در اسکار حضور پیدا کرد، اما حتی اجازه حضور در بخش مسابقه را پیدا نکرد! چگونه چنین اتفاقی رخ داد؟ فیلمی که فیلمسازان بزرگی چون کاپولا از آن به نیکی یاد کردند، چگونه اجازه ورود به بخش مسابقه را پیدا نمیکند؟ این قبیل سئوال را هم میتوان درباره فیلمهای ابراهیم حاتمی کیا به نوعی مشاهده کرد که هیچگاه در جشنواره به موفقیتی دست پیدا نکردند!
* یاد و خاطره سلحشور گرامی باد
این اتفاق به نوعی دیگر درباره فرج الله سلحشور نیز روی داد. سلحشور به فرموده رهبر معظم انقلاب، جز آن دست هنرمندانی است که قادرند در سینمای ما الگو باشد. این هنرمند تمام عمر هنری خود را صرف اعتلای قرآن کریم کرد، اما همه میدیدیم که چه برخوردی با وی میشد. او سریالی را ساخت که تا سالها در جهان اسلام باقی خواهد ماند و هیچکس از دیدن آن خسته نشد. «یوسف پیامبر(ع)» که مجددا از شبکه آی فیلم پخش شد و تماشاگران باز هم از آن استقبال کردند.
* سینما می تواند سنگر تبلیغ دین باشد
شورجه با بیان اینکه، سلحشور معتقد بود سینما باید همچون سنگر باشد، تصریح کرد: بارها از فرج الله سلحشور شنیده بودیم میگفت؛ من یک سینماگر نیستم، بلکه مبلغ مذهبی هستم و سینما را سنگری میدانم که باید در آن از ارزشهای انقلاب اسلامی دفاع کرد.
وی نقدهایی هم به فضای حاکم بر سینما داشت که خوشایند برخی نبود، اما متاسفانه دلسوزیهای وی هیچگاه به خوبی درک نشد، حتی سعی کردند امر به معروف وی را به گونهای جلوه دهند که این هنرمند در مقابل اهالی هنر قرار گیرد، درصورتیکه هر کدام از هنرمندانی که با وی کار کردهاند به این امر معترف هستند جز نیکی چیز دیگری از وی به یاد ندارند. مرحوم سلحشور در زمان فیلمبرداری یوسف پیامبر (ع) هنگام نماز ظهر و عصر نماز اقامه جماعت داشت. این رفتار به نظرم یک الگو مثال زدنی است که متاسفانه کمتر در سینما ما مشاهده میشود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: سینما باز هم هنرمندانی چون شهید آوینی و فرج الله سلحشور دارد، اتفاقی که اگر رخ دهد، ما شاهد روزهای بسیار خوبی برای سینمای کشورمان خواهیم بود.