به گزارش خبرگزاری«حوزه»، سلسله نشست های علمی با موضوعات مختلف به همت مؤسسات و مراکز علمی و پژوهشی حوزه برگزار شده و معاونت پژوهشی حوزه، این نشست ها و مقالات آن را در قالب «کتاب نمایه» تدوین و در اختیار خبرگزاری حوزه قرار داده است.
آنچه در ذیل می خوانید، چکیده ای از نشست علمی "بایسته های پژوهش در عرصه بین الملل"، به همت دبیرخانه دین پژوهان کشور و سخنرانی استاد: سید حسن اسلامی می باشد.
طلاب علوم دینی دارای سه شأن آموزشی، پژوهشی و تبلیغی هستند. اولین نکته در بایسته های پژوهشی عرصه بین الملل این است که باید سه حوزه تحقیق، تدریس و تبلیغ را از یکدیگر تفکیک کنیم. در این سه حوزه، دو شأن مهم تر است: یکی شأن تبلیغ و دیگری شأن تحقیق. گاهی این دو شأن با هم خلط می شوند که بسیار خطرناک است و در سطوح بین المللی برخلاف سطوح داخلی بسیار نمود پیدا می کند.
بنابراین باید این تمایز را به طور جدی لحاظ کنیم؛ یعنی باید بدانیم وقتی که صحبت می کنیم، در مقام پژوهشگر سخن می گوییم یا در مقام مبلّغ. اگر این نکته رعایت نشود، دچار آفات می شویم و حاصل پژوهش های ما آکالوژوتیک خواهد بود که به معنای دشنام علمی است. وقتی یک پژوهش آکادمیک را بی اعتبار کنند، می گویند؛ یک کار آکالوژوتیک، دفاعی و رویه است. اگر در یک کنفرانس پژوهشی، یک جمله تبلیغی بیان شود تمام زحمات به باد خواهد رفت.
بسیاری از پژوهشگران حوزه دین در سطح جهان، روحانی دین خود هستند؛ مثل «ایان باربور» که از پیشتازان حوزه علم و دین است یا «مایکل پولانی» که یک زیست شناس و کشیش است؛ اما به دلیل مشی آکادمیک و خودداری از تبلیغ دینی در موضوعات علمی، تا زمانی که زندگی نامه این افراد مطالعه نشود، روحانی بودن آن ها برملا نخواهد شد.
بنابراین سطح کار آکادمیک متمایز است؛ یعنی یک فرد روحانی باید در تمام گفتار و رفتار خود به تمام نکات آکادمیک توجه داشته باشد.
دومین بایسته پژوهش در سطح بین الملل، تخصص یافتن است. ما وقتی می خواهیم مثلا از کسی تعریف کنیم، می گوییم که وی جامع معقول و منقول است. این امر در سطح بین الملل پذیرفتنی نیست؛ زیرا وقتی کسی می خواهد کار پژوهشی انجام دهد، باید حوزه کاری اش مشخص باشد؛ نه مختلط و جامع.
بنابراین جامع معقول و منقول بودن کسی در پژوهش های بین المللی مطلوب و پسندیده نیست. برای همین است که وقتی از یک پژوهشگر در سطح بین الملل سؤال ساده ای در زمینه ای جز تخصص او می شود، اظهار بی اطلاعی می کند.
سومین بایسته در سطح بین الملل، تلاش برای زبان مشترک است. در پژوهش های بین المللی باید به منابعی استناد شود که طرف مقابل آن را قبول دارد؛ برای مثال اگر کسی کتاب انجیل برنابا را قبول ندارد، به همان دلیلی که ما کتاب فصل الخطاب را بیانگر دیدگاه شیعه نمی دانیم، باید در استناد بدان حذر کرد.
آخرین نکته این که پژوهش در عرصه بین الملل پس از نقد و بررسی در دو حوزه و قالب خود را نشان می دهد:
1. مقالات آکادمیک پژوهشی؛
2. ارائه پژوهش در کنفرانس های علمی.
منبع: نمایه، چکیده نشست های علمی حوزوی.
