به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، استاد علی اکبر رشاد، پیش از ظهر امروز (چهارشنبه ۲۹ دی ماه) در درس اخلاق هفتگی خود در حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران که با حضور طلاب و اساتید برگزار شد، به مسئله تأثیر اخلاص به درگاه الهی در زندگی انسان اشاره کرد و اظهار داشت: در دیدگاه همه بزرگان، اولین منزل سلوک الهی، داشتن اخلاص است.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، با بیان این که تقریبا شروع همه ارزش ها در زندگی از جمله صفت زهد، تقوا، راست گویی و ...، با داشتن اخلاص میسر خواهد شد، گفت: در آموزه های اهل بیت(ع) تأکید شده است که منزل اول همه خوبی ها و همه ارزش ها، وجود اخلاص است.

رئیس شورای حوزه علمیه تهران با بیان این که اخلاص هم مراتبی دارد، افزود: همه گونه های اخلاص از همه کس بر نمی آید، و اصولا ارزش ها این گونه هستند که مرتبه دانیه، متوسط و عالیه دارند.

وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم، گفت: در کلام الله ذکر شده، فردی که در مرتبه اولیه اخلاص است، مُخلِص نامیده می شود، و از سوی دیگر فردی که در مرتبه عالیه اخلاص قرار دارد، مُخلَص است؛ مُخلص یعنی کسی که سعی می کند همه کارهای زندگی اش برای خدا باشد و آنچه مرضی الهی است را انجام دهد.

استاد رشاد افزود: قرآن از زبان ابلیس می گوید که من به نفوس همه انسان ها دسترسی دارم، الا مُخلَصین؛ چرا که مُخلَصین، افرادی هستند که نه فقط در مسیر اخلاص الهی حرکت می کنند، بلکه فراتر از آن، همه وجودشان مخلِص برای خدا شده است.

این استاد اخلاق حوزه، ادامه داد: اولین قدم برای رسیدن به درجه مُخلَصین، این است که انسان رذیلت های اخلاقی را از خود دور کرده که البته بزرگترین رذیلت اخلاقی ذکر شده در قرآن کریم، شرک به خداوند باری تعالی است و باز هم بارزترین مصداق شرک به خداوند که در قرآن کریم هم به آن اشاره شده، ریا کاری است؛ یعنی فرد عملی را انجام بدهد، نه فقط برای رضای الهی و انجام دستورات او، بلکه عمل را انجام می دهد تا علاوه بر خداوند، بنده خدا هم ببیند و برای او امتیازاتی قائل شود که این کار، ریا، و نوعی شرک به درگاه خداوند یا به اصطلاح، شرک خفی است؛ مثلا فردی می خواهد نماز شب بخواند و شاید هم به قصد قرب الهی بخواند، اما می گوید بگذار نمازم را کمی بلند تر بخوانم تا برخی انسان ها متوجه شوند که من نماز شب می خوانم و به تمجید و تعریف از من بپردازند؛ چنین فردی اگر چه مرتبه ای از اخلاص را برای نیت قرب الهی دارد، اما از سوی دیگر، به دلیل شریک کردن غیر خدا در عمل خود، شرک الهی را مرتکب شده که بزرگترین رذیلت به درگاه خداوند است.

چه زمانی ریاکاری ثواب می شود؟!

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: البته گاهی یک ریاکاری ظاهری، نه تنها گناه ندارد، بلکه ثواب هم دارد و آن موقعی است که فردی که می خواهد عمل خوبی همچون خواندن نماز شب را انجام دهد، با نیت ترویج و توصیه دوستش به این کار، به گونه ای نماز می خواند که او هم متوجه شود؛ قطعا ریا به این انگیزه و نیت که ترویج خیر در جامعه است، نه تنها گناه نیست، بلکه ثواب هم دارد؛ یعنی نیت فرد نقش تعیین کننده در حرام بودن یا ثواب بودن این عمل دارد.

استاد رشاد با تأکید بر این که اگر اخلاص برای قرب الهی در وجود فرد پیدا شد، تمام نیات او برای کسب رضای خدا صورت خواهد گرفت، گفت: اگر اخلاص نباشد، هر آفتی ممکن است دامن گیر انسان شود، چرا که انسان بدون اخلاص، در معرض هر آفت و رذیلت قرار می گیرد و از سوی دیگر هر انسانی که خود را خالص و زلال برای کسب رضای الهی کرد، هیچ آفتی در او اثر ماندگاری نخواهد داشت.

وی با بیان این که یکی دیگر از نتایج جوشش اخلاص در درون انسان، ارتباط معنوی با کلام الهی خواهد بود، گفت: انسان ناپاک، نمی تواند با قرآن تماس بگیرد و البته در این جا منظور تماس فیزیکی نیست، چرا که یک کافر هم می تواند قرآن را به دست گرفته و  بخواند، بلکه منظور تماس معنوی و فهم عمیق کلام خداوند است.

رئیس شورای حوزه علمیه استان تهران با بیان این که فرد مُخلَص در مرتبه ای والاتر و عالی تر از فرد مخلِص است، ابراز داشت: فرد مُخلَص که در آیات قرآن کریم به آن اشاره شده، فردی است که نه فقط مانند انسان مخلِص در مسیر رضایت الهی گام بر می دارد، بلکه فراتر از آن، اخلاص در وجود او نهادینه شده و حتی خداوند او را مختص به خود قرار داده است؛ این فرد وارد قلمرو خداوند شده و فردی هم که در این قلمرو وارد شد، از آسیب شیطان در امان است، چرا که شیطان در قلمرو خداوند، جایی ندارد؛ قرآن کریم هم از زبان شیطان می گوید که من همه را می توانم تحت تأثیر قرار دهم الا مخلَصین.

۳۱۳/۲۹