به گزارش خبرگزاری«حوزه» حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی در این نشست علمی با اشاره به فقدان کمی و کیفی مبانی نظری در حوزه روابط بین الملل اسلامی بیان داشت: به دلیل عدم وجود شناخت صحیح، اقدام و عمل درستی در حوزه بین الملل بر اساس اندیشه های وحیانی صورت نگرفته است.

وی ادامه داد: به تعبیر آیت الله العظمی جوادی آملی، ما یک قانون نانوشته داریم به نام فقه و یک قانون نوشته شده داریم به نام قانون اساسی که از همان قانون نانوشته استخراج شده است، اماتاکنون فقه به صورت جدی به ارائه نظامی برای روابط بین الملل نپرداخته است.

استاد حوزه و دانشگاه تصریح داشت: ساخت یک نظام و سیستم در روابط بین المللی نیاز به تجارب و مطالعات فراوان دارد، پژوهش های متقن مبتنی بر فقه مجتهدانه و مبتنی بر اصول، می تواند قانون و نظام حاکم بر روابط بین الملل اسلامی را بسازد. لذا ما باید کار فقهی و اجتهادی جدی در عرصه روابط بین الملل انجام دهیم.

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء تاکید داشت: ما تا ابتدا دانش اسلامی روابط بین الملل را نشناسیم، به لحاظ یک نظام علمی، دارای ضعف خواهیم بود.

وی با اشاره به کتاب «روابط بین المللی در اسلام» تالیف آیت الله العظمی جوادی آملی، اذعان داشت: کتاب روابط بین الملل در اسلام تالیف آیت الله العظمی جوادی آملی که در سال 1388 برای نخستین بار منتشر شد، به اصول و قواعد حاکم بر روابط بین المللی از منظر اسلام توجه می کند و در حقیقت به مبانی نظری روابط بین المللی در این کتاب پرداخته شده است.

این استاد حوزه بیان داشت: اصل اولی که آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب خود مطرح می کند این است که انسان یک موجود ساکن و ایستا نیست، بلکه یک موجود متحرک و پویا است؛ یعنی مبدا و مقصدی دارد و کمال او در طی کردن مسافت بین مبدا و مقصد و رسیدن به مقصد است تا از آن مقصد به مقصود برسد.

حجت الاسلام و المسلمین مرتضی جوادی آملی با برشمردن لوازم حرکت انسان بیان داشت: شش امر در مبحث حرکت انسان مطرح است؛ مبدا، منتها، موضوع، مسافت، محرک و زمان که این شش عامل از لوازم حرکت است. در توضیح این لوازم شش گانه باید گفت که موضوع حرکت، خود انسان است اما سوالی که در این جلسه باید به آن پرداخت این است که «مسافت کدام است؟!» آنچه در بحث روابط بین المللی مطرح است، بحث مسافت است.

وی ادامه داد: مسافت در حقیقت همان روابط چهارگانه ای است که آیت الله العظمی جوادی آملی در مقدمه کتاب مفاتیح الحیات آنها را بیان کرده اند یعنی رابطه بشر به خود، رابطه بشر با جهان پیرامون خود، رابطه بشر با انسانهای دیگر و رابطه بشر با خالق خود؛ که ما از این چهار نوع حرکت، در اینجا تنها به رابطه انسان با انسانهای دیگر می پردازیم که خود این رابطه را علامه جوادی آملی به سه ساحت تقسیم می کنند؛ رابطه محلی، منطقه ای و بین المللی.

رئیس بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء در توضیح رابطه محلی، منطقه ای و بین المللی گفت: رابطه محلی رابطه انسانهای همفکر و هم کیش با یکدیگر است؛ یعنی رابطه کشورهای شیعی با یکدیگر در اقصی نقاط جهان که با تکیه بر اعتقادات عمیق مذهبی خود می توانند بهترین و حداکثر ارتباط را با یکدیگر داشته باشند، اما به دلیل وجود نحله های مختلف و عدم شناخت درست و عدم اهتمام به وحدت در جامعه تشیع، متاسفانه به این مهم دست نیافته ایم.

وی با اشاره به تاکید قرآن کریم بر وحدت بین مومنین ابراز داشت: خداوند «اخوت» را مبتنی بر «ایمان» بیان داشت و فرمود؛ إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ، لذا اگر اخوت بین ما شکل نمی گیرد یعنی در ایمان ما مشکل وجود دارد.

استاد حوزه و دانشگاه در بیان اهمیت رابطه محلی اذعان داشت: ما باید بدانیم که  بدون ایجاد یک رابطه درست محلی با تعریفی که بیان ش،د هرگز نمی توانیم روابط بالاتری را شکل دهیم و به درستی به روابط با دیگر موحدان و حتی ملحدان بیاندیشیم.

وی در بیان دو ساحت دیگر روابط انسان با انسانهای دیگر، تصریح داشت: رابطه منطقه ای، رابطه با موحدان جهان و خداباوران است و رابطه بین المللی رابطه با کفار و ملحدان را مطرح می کند؛ در اسلام رابطه با مستکبر محکوم شده است نه روابط با کفار، لذا تا زمانی که آنها بر عهد و پیمانهای خود بمانند به ما نیز توصیه شده است که بر عهد و پیمان خود با آنان بمانیم.

حجت الاسلام و المسلمین جوادی آملی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: اصولی که باید بر این روابط سه گانه حاکم باشد خود از سه جایگاه یعنی؛ جایگاه هستی شناسی، جایگاه انسان شناسی و جایگاه دین شناسی قابل مطالعه و بررسی است.

وی با بیان این مطلب که « بین علم رابط بین الملل و رفتارهای بین المللی تفاوت وجود دارد» تاکید داشت: بدون شناخت انسان و مبداء و مقصد او، ایجاد رابطه بین المللی مبتنی بر آموزه های وحیانی ممکن نیست؛ به عنوان مثال آنکه انسان را به درستی نشناسد چطور می تواند منافع ملی را به درستی تعریف کند، چنین فردی در نهایت منافع ملی را تنها همین حفظ آب و خاک خواهد دید. در حالی که دیدگاهی که انسان را از منظر وحیانی ببیند به همه مسائل او نگاه بسیار والاتری خواهد داشت.