حجت الاسلام والمسلمین علوی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» ضمن تبریک اعیاد دهه کرامت و میلاد امام رضا (علیه السلام) به بیان ویژگی های این امام همام پرداخت و ابراز داشت: بنا بر مشهور اقوال مورخان، حضرت علی بن موسی الرضا (ع) در پنجشنبه یا جمعه 11 ذیقعده سال 148 هجری قمری در مدینه بدنیا آمد و مادرش نجمه و پدرش امام هفتم شیعیان حضرت موسی کاظم علیه السلام می باشد که بعدها ملقب به رضا شد؛ کنیه آن حضرت نیز ابوالحسن است که برای اینکه کنیه امام علی (علیه السلام) نیز ابوالحسن بود، به ابوالحسن ثانی معروف است؛ همسرش سبیکه نام داشت و تنها فرزند وی حضرت جواد (علیه السلام) بود که بعد از شهادت پدر به امامت رسید و امام نهم شیعیان شد.
وی ادامه داد: امام هشتم شیعیان در سال ۱۸۳ق و پس از شهادت پدرش امام کاظم(ع) امامت را عهده‌دار شد و از سال ۱۸۳ تا ۲۰۳ق که به شهادت رسیدند، یعنی به مدت 20 سال امامت کردند که این دوران با خلافت خلفای دولت عباسی یعنی هارون الرشید (۱۰ سال)، محمد امین (حدود ۵ سال)، مأمون (۵ سال) همزمان شد.
معاون پژوهش پژوهشگاه بین المللی جامعه المصطفی گفت: مسأله امامت در اواخر دوران حضرت کاظم علیه السلام بسیار پیچیده بود و اختلافاتی وجود داشت؛ ولی اکثریت شیعیان و اصحاب امام کاظم(ع) به دلیل جایگاه علمی و اخلاقی فرزندش، امامت ایشان را قبول کردند؛ دوران امامت حضرت از دوران های مهمی است که فرقه های مختلف شیعی از زمان قبل از حضرت شکل گرفته بودند و فعالیت های چشمگیری داشتند و یکی از پر جنب و جوش ترین دوران های فعالیت فرقه های مختلف شیعی در زمان اهل بیت (علیهم السلام) می باشد.
وی خاطرنشان ساخت: فرقه ها و گروه های موجود در زمان امام هشتم در زمینه های مختلف عقیدتی، سیاسی، نظامی و فقهی وارد عمل شده و گروه هایی با عناوین غالیان، زیدیه، اسماعیلیه، فطحیه و واقفیه از عمده ترین این فرقه ها بودند که حرکت پرشتاب فعالیت های حضرت رضا (علیه السلام) را می گرفتند و حضرت در بخشی از فعالیت های دوران امامت خویش مشغول مبارزه و مقابله با آنان بود تا مسیر اصلی حرکت تشیع مشخص شده و مرزهای شیعه حقیقی و انحرافی را به طور دقیق مشخص نماید.
حجت الاسلام والمسلمین علوی ابراز داشت: حضور امام رضا(ع) در مدینه در دوران امامتشان که حدود هفده سال به طول انجامید، نقش بسزایی در گسترش تشیع و عمق بخشی به معارف اصیل اسلامی داشت و حضرت در این دوران از جایگاه ویژه‌ای در میان مردم برخوردار بود؛ همچنان که امام در صحبتی که بعدها با خلیفه عباسی مأمون درباره ولایتعهدی داشتند، در توصیف حضورش در مدینه چنین می فرمایند: همانا ولایت عهدی هیچ امتیازی را بر من نیفزود؛ هنگامی که من در مدینه بودم فرمان من در شرق و غرب نافذ بود و وقتی سوار بر مرکب خود، از کوچه‌های مدینه عبور می‌کردم، کسی عزیرتر از من نبود؛ در جایی دیگر فرموده اند که من در مسجد پیامبر می‌نشستم و دانشمندانی که در مدینه بودند، هرگاه در مسئله‌ای درمی‌ماندند، همگی به من ارجاع می‌دادند و مسائل‌شان را نزد من می‌فرستادند و من به آنها پاسخ می‌دادم.
وی با اشاره فعالیت های علمی پیشوای هشتم شیعیان تصریح کرد: یکی از فعالیت های مهم حضرت، مناظرات علمی ایشان با افراد و گروه های مختلف بود؛ مأمون پس از آوردن امام رضا(ع) به مرو، جلسات علمی متعددی با حضور علمای گوناگون تشکیل داد و مذکراتی میان امام و دیگران در این جلسات صورت می‌گرفت و در آن جلسات در خصوص مسائل اعتقادی، فقهی و بعضا مسائل دیگری بحث و گفتگوی علمی صورت می گرفت.
معاون پژوهش پژوهشگاه بین المللی جامعه المصطفی گفت: مرحوم شیخ طبرسی در کتاب احتجاج خود برخی از این مناظرات را جمع کرده و آورده است که حاوی مطالب علمی ارزشمندی است؛ احتجاجات و مناظراتی مانند مناظره با جاثلیق، سلیمان مروزی، ابوقره، راس الجالوت، عمران صابی، امام در باب توحید، احتجاج در باب امامت، مباحثه با علمای زرتشتی و ...؛ هر چند هدف مأمون از تشکیل این مجالس کشاندن امام به بحث و تخریب شخصیت ایشان بود تا تصوری را که عامه مردم درباره ائمه اهل بیت (علیهم السلام) داشتند و آنان را صاحب علم خاص مثلاً «علم لدنّی» می‌دانستند، از بین ببرد؛ اما جایگاه برتر علمی و بیانی حضرت در این گفتگوها و سرتعظیم آوردن اطراف و شاهدان مناظرات در برابر عظمت علمی امام، مأمون را دچار مشکل و شکست کرد و به تدریج مشکلاتی را برای وی ایجاد نمود.
وی با اشاره به برخی از آثار و تألیفات منتسب به حضرت، ابراز داشت: کتاب شریف عیون اخبار الرضا، رساله الذهبیه؛ طب الرضا، الفقه الرضوی، صحیفه الرضا از جمله این کتاب هاست که به احادیث نقل شده از حضرت پرداخته است.
حجت الاسلام و المسلمین علوی عنوان کرد: مهمترین وظیفه ما در مقابل حضرت، عمل به احادیث و فرمایشات ایشان و شناخت و معرفت حضرت و گام نهادن در مسیر ولایت و امامت که همان امام عصر عج است، می باشد؛ از دیگر وظایف ما محبت و دوست داشتن ایشان پو برقراری ارتباط و زیارت از نزدیک و بعید امام می باشد.
وی با اشاره ای به کلام گوهر باری از حضرت رضا (علیه السلام) ابراز داشت: شیخ مفید اعلی الله مقامه الشریف در کتاب شریف اختصاص روایتی را نقل کردند که بر اساس این روایت، امام رئوف شیعیان که در 13 قرن پیش می زیسته، فکر تمام محبین و جامعه شیعی بوده و سلام خاص خود را به ما رسانده اند. در این روایت حضرت طی نامه ای به حضرت عبدالعظیم حسنی – مدفون در ری- وصیت و توصیه های به شیعیان نموده اند که عمل به آنان بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی ما را حل می کند. این امام همام در ابتدای نامه با آن قلب رئوف و مهربانشان می فرمایند: «ابلغ عنّی اولیائی السلام/ به همه دوستاران و محبین و یاران من سلام مرا برسان. و در ادامه سفاش می فرمایند: 1. راهی برای نفوذ شیطان در دل هایتان قرار ندهید. (پیشگیری) 2. راستگویی در گفتار 3. ادای امانت 4. سکوت و کم حرف زدن 5. ترک درگیری وجدال و بحث های بیهوده و بی فایده 6. دیدار و معاشرت و زیارت یکدیگر. این امر بقدری مهم است که حضرت می فرمایند: «فان ذلک قربه الیّ/ این کار موجب نزدیکی شیعیان به من می شود» 7. از تخریب و دشمنی یکدیگر دوری کنید. حضرت در ادامه می فرمایند: من با خود عهد کرده‌ام که هر کس مرتکب اینگونه امور شود یا به یکی از دوستانم و رهروانم خشم کند و به او آسیب رساند از خدا بخواهم که او را به سخت‌ترین کیفر دنیوی مجازات کند و در آخرت نیز اینگونه افراد از زیانکاران خواهند بود. امام که در بند 6 و 7 همه اهتمامش را به محبینش قرار داده، مجدد می فرماید: به دوستان ما بگو که خدا بخشنده و رحیم است و همه را مورد عفو رحمت خود قرار می دهد مگر سه گروه که اگر توبه نکنند عقوبت می شوند: 1. کسی که بخدا شرک بورزد. 2. کسی که دوستان و محبین ما را برنجاند. 3. کسی که در دل به دوستان و محبین ما کینه داشته باشد. کسانی که این اینکارها را ترک نکند، به سه عقوبت مبتلا می گردند: 1. روح ایمان برای همیشه از دلشان بیرون می رود. 2. از ولایت ما طرد می گردند. 3. نه تنها از ولایت بلکه از دوستی ما اهل بیت نیزبی بهره می شود.
