حجت الاسلام والمسلمین سید ابوالفضل طباطبایی اشکذری نماینده ولی فقیه در سوریه در گفتگو با سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» به تشریح آخرین وضعیت جبهه مقاومت در منطقه و تحولات کشور سوریه پرداخت. متن این گفتگو تقدیم خوانندگان ارجمند می شود.

سئوال: با تشکر از فرصتی که در اختیار خبرگزاری حوزه قرار دادید، اگر موافق باشید از اقدامی که در روزهای اخیر نسبت به جبهه مقاومت رخ داد شروع کنیم. چرا سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس منتقل شد؟

بسم الله الرحمن الرحیم. اولاً تشکر می‌کنم از زحمتی که کشیدید و توفیق شد که این جا خدمت دوستان حوزه برسیم، خبرگزاری حوزه به اعتباری خانه خود ما است و خدا را بر این نعمت شاکریم.

* انتقال سفارت آمریکا به بیت‌المقدس جزیی از پازل جامع دشمن است

در حوزه بین‌الملل گاهی حرکت‌های منسجمی صورت می‌گیرد و گاهی هم یک حرکت‌های اتفاقی و غیرمنسجم. مخاطبان در ظاهر که مشاهده می‌کنند تصور می‌کنند این حرکت‌های اتفاقی واقعاً اتفاقی است و هیچ ارتباطی با آن استراتژی دشمنان نداشته ولی اهل اطلاع و آن‌هایی که تأمل می‌کنند می‌دانند اگرچه در ظاهر یک اتفاق جدیدی رخ داده اما این‌ها جزیی از آن پازل جامعی است که دشمن بر آن حرکت می‌کند و این بخش کوچک هم در حقیقت یکی از رموز آن پازل حرکت استکباری است. اعلام انتقال پایتخت اسرائیل از تل‌آویو به بیت‌المقدس و شهر قدس جزیی از آن پازل استکباری است که این را در این عصر و زمان آقای ترامپ متولی اجرای آن بود، چون شخصیت ترامپ یک شخصیت متفاوتی است از سایر رؤسای جمهور آمریکا، کارهایش هم قطعاً متفاوت است.

* ترامپ کارهایی که دیگران نکردند را انجام می‌دهد/ این اقدام سبب خیر برای امت اسلام خواهد شد

به تعبیری کارهایی که دیگران به جهت مصالحی نکردندایشان آن کارها را شروع کرده است. لذا این قضایای گوناگونی که الان در عالم به وجود آمده را باید به هم ارتباط بدهیم و در نتیجه رمز آن پازل استکباری را به دست بیاوریم که از جمله آن قضایا همین قضیه انتقال پایتخت هست. من احساس می‌کنم که این حرکت یک حرکت استکباری که که از سوی آمریکا رخ داد و در حقیقت هدیه‌ای بود از سوی آمریکا به اسرائیلی‌ها سبب خیر برای امت اسلام خواهد شد و آن سبب خیرش این است که همین روزها داریم یک اتحاد و اجماع جهانی اسلام را مشاهده می‌کنیم که بلافاصله بعد از اعلام این مسئله شروع شده است. اجماع اسلامی از کشورهای گوناگون، از گروه‌های مختلف چه در درون فلسطین و چه در خارج از فلسطین در قاره‌های گوناگون جهان نسبت به قضیه فلسطین مشاهده می‌کنیم. مقام معظم رهبری هم در مراسم روز میلاد پیامبر اسلام فرمودند که این حرکت نشانه ضعف آن‌ها است، نشانه دست بستگی آن‌ها است، یعنی در قضیه فلسطین کار اساسی نمی‌توانند بکنند، چون اساس فلسطین دست فلسطینی‌ها است و دست احرار و آزادگان عالم است. آن‌ها دنبال این بودند فلسطین فراموش بشود و اسرائیل دیگه نیاز به طرح صلح و طرح حرکت جدیدی نداشته باشد اما این حرکت قدس و سردمداری و متولی بودن جمهوری اسلامی در عالم سبب شد مسأله فلسطین زنده بماند لذا اصل محور اساسی و آن شاهراهی که این‌ها طی می‌کردند در حقیقت منتج به نتیجه درستی نشد حالا دارند از روی ناچاری یک حرکت‌هایی را انجام می‌دهند که در ظاهر اعلان کنند ما توفیقی داشتیم. ولی مقام معظم رهبری تصریح فرمودند که این نشانه عجز و ناتوانی آن‌ها است و با همان صراحتی که مقام معظم رهبری فرمودند فلسطین در نهایت آزاد خواهد شد، این یک بشارت واقعی است، بعضی‌ها تصور می‌کنند این یک حرکت توهمی است، یک خبر توهمی است که بیان می‌کنند و واقعیتی ندارد،‌ ولی واقعیت این است که یک حرکت واقعی است و ان شاء‌الله به نتیجه خواهد رسید.

سئوال: آخرین وضعیت جبهه مقاومت در منطقه و آرایش جبهه مقاومت را در کشورهای مختلف چطور می‌بینید؟

حاج قاسم سلیمانی فرمانده محور مقاومت هم بعد از آزادی بوکمال اعلام کرد ما پایان کار حکومت داعش را در سوریه و عراق و در منطقه اعلام می کنیم. معنای این جمله این نیست که دیگر هیچ داعشی در روی زمین و در منطقه وجود ندارد، بلکه معنایش این است که منطقه و جای معتنابهی که داعش آن را اداره کند به عنوان حکومت وجود ندارد. چون داعش دولت اسلامی عراق و شام است، ادعایشان این بود که دولتی باشد، حکومتی باشد، منطقه‌ای را اداره کند که دیگر وجود ندارد. این یک واقعیتی است، بنده روزهای گذشته بوکمال بودم آن جایی که من رفتم آن‌ها آن طرف فرات هستند که منتهی می‌شوند به استان ادلب در مرز ترکیه و در نهایت مرز سوریه. دو شهر مرزی از این طرف بوکمال و المیادین، از آن طرف هم شهر القائم این‌ها به هم متصل شدند یعنی شاهراه مواصلاتی سوریه و عراق به هم پیوسته شد و آزاد شد. مرزی که دشمنان ما خصوصاً آمریکایی‌ها به سبب داعش تلاش داشتند که این جا به هم وصل نشود، آزاد نشود.

* موقعیت مجاهدان ما در محور مقاومت بسیار برتر است

اگر بخواهم ریز آن را عرض بکنم از تقریباً چند ماه گذشته شاید از حدود هشت ماه گذشته که حرکت پیشروی شروع شد از سمت بادیة الشام به سمت تدمر و  از آن جا به منطقه دیر الزور، از دیر الزور شروع شد تا به الان یک حرکت پیشروانه بسیار سریع و با اطمینان انجام شد و این جزو عنایات خدا بود. الان موقعیت مجاهدان ما در محور مقاومت یک موقعیت بسیار برتری است، امنیت اجمالی الان در منطقه حاکم هست و این حرکت‌هایی هم که الان انجام می‌شود مثل اقدام ترامپ یک بخشی از آن در حقیقت متأثر از این پیروزی‌ها است. در عراق موصل آزاد شد، در سوریه حلب آزاد شد، دیرالزور آزاد شد، تدمر آزاد شد، در لبنان بلندی‌های عرسال آزاد شد، پرچم داعش از روی کره زمین به عنوان حکومت و دولت برچیده شد. این‌ها شکست‌های بزرگی است، آمریکا آمد از مرز اردن وارد شد و 55 کیلومتر را به عنوان منطقه‌ای اعلام کرد که این جا در سوریه در اختیار خودش هست، تصمیم داشت داعش را از آن طرف حمایت کند، آن‌ها هم بیایند در مرز عراق مسلط شوند و این منطقه را به عنوان منطقه پرواز ممنوع اعلام کنند که راه لبنان، سوریه،‌ عراق و ایران قطع بشود. در حقیقت هلال مقاومت بریده بشود اما فرزندان محور مقاومت تلاش کردند و ایستادگی کردند و آن‌ها در این جا به خواسته‌شان نرسیدند.

* نقشه‌خوانی رهبران مقاومت نسبت به دشمن خیلی دقیق بود

از طرفی دشمن دنبال این بود که خود آمریکا در بوکمال مستقر بشود و بتواند از آن طرف راه را ببندد، به عبارتی نقشه‌خوانی رهبران مقاومت و فرمانده مقاومت نسبت به نقشه‌های دشمن خیلی نقشه‌خوانی دقیق و خوبی بود. ما هم رفتیم عرض تشکری کردیم از مجاهدان، از رزمندگان، از فرماندهان‌شان، خدا قوتی گفتیم، سلام آقا را به آن‌ها رساندیم و الحمدلله چشم‌اندازهای خوبی در پیش رو هست.

سئوال: با توجه به تحولات اخیر سوریه و یک آرامش و ثبات نسبی که در این کشور حاکم شده، ایران در آینده سوریه چه جایگاهی خواهد داشت؟

ببینید ایران و سوریه اگرچه دو کشور هستند اما در یک محور قدم برمی‌دارند. آن‌هایی که در یک محور قدم برمی‌دارند با پیروزی یکی بر دشمن یا شکست یکی در مقابل یک دشمنی احیاناً، رابطه این‌ها قطع نخواهد شد، حضور ما در سوریه، تنها حضور نظامی نبوده، حضور ما در سوریه حضور دوستانه‌ای است در بخش‌های گوناگون. ما تعاملات اقتصادی داریم، تعاملات فرهنگی داریم، تعاملات سیاسی داریم، در حقیقت ارتباط ایران و سوریه از ابتدای انقلاب اسلامی با رهبری امام خمینی  و مرحوم حافظ اسد در سوریه ارتباط کاملاً وثیقی بود چون فرهنگ‌مان یکی است، در یک محور برای یک هدف حرکت می‌کنیم، دشمن ما هم یکی است، دشمن ما اسرائیل است، اسرائیل هم دشمن سوریه است هم دشمن ایران اسلامی، هم دشمن لبنان، هم دشمن عراق، هم دشمن منطقه.

* ما پرونده‌های گوناگون در سوریه داریم / تبادلات فرهنگی توسعه می‌یابد

لذا هرگز این رابطه رابطه زمانی نیست بگوییم نهایتاً اگر داعش برچیده شد دیگر نیاز به حضور نیروهای مستشار نظامی در آن جا نیست لذا رابطه قطع می‌شود، نخیر ما پرونده‌های گوناگون در آن جا داریم، حضور فرهنگی خواهیم داشت و این ارتباط قطعاً ادامه خواهد داشت. در آن جا حوزه‌های علمیه و جامعة المصطفی فعال هستند، رایزنی فرهنگی جزو رایزنی‌های قدیمی است. به علاوه این که ما یک موضوع مهمی داریم به نام موضوع زیارت یا گردشگری دینی و مذهبی که از سابق بوده و ادامه خواهد شد، قطعاً در دوره پساداعش یکی از حرکت‌هایی که انجام می‌شود حرکت‌های توسعه تبادلات فرهنگی است. به تعبیری عرض بکنم امروز آگاهی، اطلاع و علاقه مندی نسبت به جمهوری اسلامی، توانمندی‌های جمهوری اسلامی، داشته‌های آن و نیت خیر جمهوری اسلامی برای سوریه شعباً و قیادةً یعنی مردم و رئیس سوریه بیشتر شده است. فقط هم سوریه برای ما ظرفی نیست که ایرانی‌ها آن جا بروند به عکس هم هست، یعنی جمهوری اسلامی هم ظرفی است که می‌تواند از سوری ها استقبال کند، مثل ارتباط دانشگاه‌ها، ارتباط دانشجو، ارتباط طلبه، همین الان چند صد دانشجوی سوری در ایران در حال تحصیل هستند. فارغ التحصیلان سوریه از دانشگاه‌های ایران تعداد زیادی در سوریه هستند. الان فارغ التحصیلان دانشگاه های ایرانی در آن جا دارند طبابت و تدریس می‌کنند، این‌ها همه‌اش زمینه‌ حرکت‌های فرهنگی است.

سئوال: ما در قضیه سوریه شاهد بودیم که ایران و روسیه به یک الگوی اتحاد رسیدند؛ تحلیل شما از این قضیه چیست که ایران و یکی از ابرقدرت‌ها در کشور سوم به نوعی اتحاد رسیدند؟

اولاً جمهوری اسلامی هرگز سیاستش بر اختلاف و دشمنی با هیچ قدرتی در دنیا نبوده مگر قدرتی که قدرت غاصبانه باشد، ما با اسرائیل مخالف هستیم، و هرگز با آن آرامش و صلح نخواهیم داشت به خاطر این که آن قدرت را هرگز به رسمیت نمی‌شناسیم. به تعبیر سید حسن نصرالله ما کشوری را که هیچ، ما طویله‌ای را هم به نام اسرائیل به رسمیت نخواهیم شناخت. لکن با سایر نقاط دنیا حسب سیاست‌ها تعامل داریم. ارتباط ما با روسیه خوب بوده ولکن یکی از مواضعی که زمینه‌های رسیدن به هدف مشترک داشتیم در سوریه بود که جمهوری اسلامی و کشور روسیه که کشوری بزرگ در منطقه و عضو شورای امنیت هست و حق وتو دارد همکاری کردند.

* برای روسیه مهم بود که آمریکا در منطقه یکه‌تازی نکند/ ایران فضا را برای حضور روسیه باز کرد

برای روسیه هم مهم بود که امریکا در منطقه یکه‌تازی نکند، حضور آمریکا در همه جای دنیا مساوی با ناامنی است لذا برای روسیه هم مهم بود که در نزدیکی او آمریکا نباشد. به علاوه این که روس ها سابقه‌ای هم در سوریه از جهت فرهنگی داشتند و در دوره‌های تاریخی ارتباطاتی بین سوریه و روسیه هم بوده. به عبارتی جمهوری اسلامی برای این که بتواند از این فضا استفاده کند فضا را برای حضور روسیه باز کرد، و روسیه ورود پیدا کرد و باید این را اعلام کرد که روسیه وقتی آمد خوب هم آمد و با هماهنگی‌هایی که صورت گرفت این پیروزی تحقق پیدا کرد و در آینده هم قطعاً این طور است که قدرت‌ها وقتی در جایی حضور پیدا می‌کنند حضورشان حضور موقت زمانی نخواهد بود؛ مراحلی دارد؛ یک مرحله حضور پررنگی دارند، بعد حضور کمرنگ در عرصه‌های گوناگون، قطعاً روسیه در آینده و بازسازی سوریه هم همکاری خواهد کرد. به تعبیر شما این که در یک کشور ثالثی جمهوری اسلامی و یک قدرتی مثل روسیه به اتحاد برسند حکایت از این می‌کند که امکان توافق و تشکیل قطب دیگری، قطب ثالثی در مقابل قطب‌های قدرتی جهان امروز وجود دارد و این حکایت از ظرفیت جمهوری اسلامی می‌کند. جمهوری اسلامی که قبل از امام کسی ایران را به حساب نمی‌آوردند و به رغم همه این‌هایی که ادعا می‌کنند جمهوری اسلامی منزوی شده به عنوان یک عامل تأثیرگذار می‌تواند در ایجاد صلح منطقه با یکی از قدرت‌های بزرگ همراه بشود، او یکی، جمهوری اسلامی هم یکی، رئیس جمهورش بیاید در مقابل رهبر جمهوری اسلامی ایران بنشیند و اظهار ارادت کند، اظهار توجه بکند و در عمل هم همراهی داشته باشد.

سئوال: گفتگوی خیلی خوبی بود. متشکر از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید.

گفتگو: مرتضی سعیدی نجفی