به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از تهران، آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه های علمیه سراسر کشور، عصر امروز در مراسم اختتامیه کنگره ملی شیخ عبدالحسین تهرانی که در دانشگاه امام صادق(ع) تهران برگزار شد، به بیان تاریخچه حوزه ها پرداخت و گفت: برای رسیدن به شناسنامه فکری و معرفتی خود و جامعه باید به نهاد بزرگی به نام حوزه توجه کنیم.

وی افزود: حوزه های علمیه همواره در شکل گیری جریانات فکری و معرفتی ایران، جهان اسلام و به نوعی جهان بشریت نقش عمده ای داشته اند، به همین دلیل باید این نهاد تاریخی را در زندگی اجتماعی و فردی خود واکاوی کنیم که یکی از این جریانات ایجاد انقلاب اسلامی بود. انقلاب اسلامی پدیده ای برآمده از ملت ایران، دانشگاه ها و... است که جایگاه حوزه در آن یک جایگاه أثرگذاری است.

آیت الله اعرافی با بیان این که نهاد حوزه باید واکاوی و بازشناسی شود، عنوان کرد: این کار تنها به حوزه و دانشگاه اختصاص ندارد، چون نهاد حوزه در سراسر رگ های حیاتی ایران، جهان اسلام و بلکه جهان بشریت خونی تولید کرده و در شالوده فکری، فرهنگی و معرفتی جامعه ما و جامعه بشریت نقش آفرین بوده است. حتی دشمنان نیز در طول تاریخ صدها پروژه و مرکز ایجاد کرده اند تا بتوانند نهاد روحانیت و حوزه را بازشناسی کنند.

وی ادامه داد: البته تاکنون مطالعات راهبردی و بازشناسی در حوزه کم صورت گرفته، ولی اخیرا مرکز مطالعات راهبردی حوزه را راه اندازی کرده ایم تا بتوانیم در این زمینه قدم هایی برداریم.

مدیر حوزه های علمیه کشور با بیان این که حوزه های علمیه یک نهاد تاریخی و اجتماعی هستند، گفت: هر چند حوزه های علمیه در قرون مختلف در شهرها و کشورهای مختلف فراز و فرود، طلوع و غروب داشته اند، ولی همواره شاهد یک نهاد پیوسته تاریخی بوده ایم. یعنی حوزه های علمیه جا به جا شده، ولی هیچ گاه یک حوزه از حوزه دیگر منقطع نشده است. این جابه جایی ها نیز با مهاجرت بزرگان و علما صورت گرفت. زنجیره حوزه ها به صورت پیوسته به عصر معصوم(ع) می رسد.

وی همچنین حوزه ها را به سه گروه تقسیم بندی کرد و اظهار داشت: برخی از حوزه ها محوری هستند. برخی از حوزه ها نیز بزرگ هستند که قطب و محور نشده اند، ولی اثرگذار و اثرپذیر هستند که شاید حوزه تهران، شیراز، خراسان جز آن باشد. گروه سوم نیز حوزه هایی هستند که در سطح پایین تر قرار می گیرند. شیخ العراقین همواره با حوزه های محوری و بزرگ ارتباط داشته اند.

آیت الله اعرافی با اشاره به این که در عمق و ژرفای علمی حوزه ها هر چه بگوییم کم گفته ایم، خاطرنشان کرد: البته این به معنای نادیده گرفتن مراکز علمی همانند مراکز علمی اهل تسنن، مسیحیان و حتی دانشگاه ها نیست. همچنین نمی توان نادیده گرفت که ژرفای علمی حوزه نیز دارای فراز و نشیب بوده، ولی با این وجود حوزه های علمیه مراکز مهمی برای تولید علوم هستند. آن چه نیز به عنوان علوم اسلامی و انسانی مطرح می شود در این جایگاه تعریف می شود. حتی اگر کسی به علوم اسلامی و انسانی اعتقاد نداشته باشد، باید بداند روابط میان این دو بسیار زیاد است و سخت گیرترین افراد نیز نمی توانند این موضوع را منکر شوند.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه ادامه داد: ذات و جوهره اندیشه حوزه بسیار عمیق و دقیق است که باید به شدت از آن صیانت شود. البته باید بسط معرفی نیز بدهیم. حوزه در ذات و درون خود ذخایر فراوانی دارد که باید صیانت شوند.

وی، رویکرد حوزه را رویکرد اجتماعی و مردمی عنوان کرد و اظهار داشت: ذات حوزه ریشه در مردم دارد و به توده مردم وصل است. جدایی از این منبع لایزل الهی برای حوزه قابل تصور نیست. اگر ذره ای در این جا لرزش داشته باشیم به حوزه ضربه می زنیم. البته درست است که در تاریخ حوزه، اندیشه سکولاریزم سنتی نیز داشته ایم، ولی روح قالب در اندیشه حوزه و بزرگان ما سیاسی، اجتماعی و فعال در مسائل سیاسی و اجتماعی است. دهه ها انقلاب از حوزه ها برخاسته که در اوج آن انقلاب اسلامی قرار دارد. روح حوزه ها روح مجاهدت و مقاومت است.

عضو جامعه مدرسین حوزه در ادامه سخنان خود به بیان جایگاه حوزه تهران پرداخت و اظهار داشت: اگر حوزه تهران را براساس حوزه ری در نظر بگیریم، باید برای آن تاریخ صدها ساله در نظر بگیریم، ولی اکنون در تهران شاهد حوزه 200 ساله هستیم که در طول این تاریخ مراجع‌ی در آن وجود داشته که برخی از آن ها شانه به شانه مراجع قم بوده است. اکنون نیز تلاش مدیریت حوزه تهران این است که بتواند این تاریخ پرافتخار را ادامه دهد.

وی ادامه دارد: رویکرد اجتماعی و سیاسی حوزه تهران نیز به دلیل واقع شدن در پایتخت برجسته است. در تهران نهاد حوزه و دانشگاه دارای اتصالات بیشتری است. البته جا برای برداشتن گام ها بزرگ نیز است. مرزهای خیالی میان حوزه و دانشگاه را باید کاهش دهیم و از تجربه یک دیگر بیشتر از این استفاده کنیم.

مدیر حوزه های علمیه کشور در پایان سخنان خود از برگزارکنندگان این کنگره تقدیر کرد و بیان داشت: شیخ عبدالحسین عالمی بزرگ بود که از نهاد تاریخی و بزرگ حوزه ها برخاست و اهل خدمات اجتماعی و سیاسی بود. ایشان نام آوری است که کمتر به ایشان پرداخته شد. آثار ایشان باید تقریر و به شکل مناسبی ارائه شود.

انتهای پیام/