به گزارش خبرنگارخبرگزاری حوزه، آیت الله علیدوست پیش از ظهر امروز در نشست مراسم نکوداشت صاحب جواهر با عنوان «معیار فقاهت» که در مدرسه آیت الله العظمی گلپایگانی در قم برگزار شد،با ذکر این مطلب که دوران مرحوم صاحب جواهر دوران باشکوه حوزه علمیه نجف بود گفت: حال در چنین فضایی که علما و مراجع بسیار بزرگی زندگی می کردند جواهرالکلام در کنار ریاض و کشف و مفتاح الکرامه و.... نوشته شد.

وی افزود: کتاب صاحب جواهر موقعیت عظیمی در نزد بزرگان شیعه دارد به نحوی که  مرحوم آقا بزرگ تهرانی این اثر را اثری بی نظیر در تاریخ اسلام بر می شمرند؛ مرحوم میرزای نوری این کتاب را برترین شگفتی عصر خود می داند.

استاد سطح عالی حوزه بیان کرد: بیان شده است که جواهر در بین 25 تا 35 سالگی ایشان نگاشته شده است که به نظر می رسد که این کتاب بیش از سی سالگی ایشان تالیف شده است باشد، زیرا تولد ایشان در قرن دوازدهم است و بر اساس اختلافی که در تاریخ تولد ایشان وجود دارد در خصوص سن نگارش این کتاب فاخر نیز مباحثی مطرح است.

آیت الله علیدوست بیان کرد: ایشان 9 سال پیش از وفات خود، این کتاب را به اتمام رساندند؛ ایشان فرصت 9 ساله ای داشتند که اگر نکاتی راجع به کتاب وجود داشت با وجود شاگردان سترگ خویش اصلاح کنند؛ کتاب الجهاد آخرین کتاب ایشان است.

استاد سطح خارج حوزه بیان کرد: صاحب الجواهر را صرفا با این کتاب می شناسند، ولی در کنار خدمات استثنایی ایشان، مرحوم صاحب جواهر سه تراث عظیم به جای گذاشتند که نخستین آن جواهر است و دوم، مرحوم شیخ انصاری است؛ شیخ انصاری شاگردی مرحوم صاحب را نکرده است، ولی در هنگام وفات ایشان، با وجود همه عالمان بزرگ، ملا مرتضی ذزفولی را به جای خود به مسند مرجعیت نهادند که نقش مهمی در توسعه حوزه علمیه نجف و علوم حوزوی داشت.

آیت الله علیدوست اظهارکرد: مرحوم شیخ 15 سال پس از صاحب جواهر زنده ماندند و به روشی که مرحوم صاحب جواهر به ایشان وصیت کرد از نظر استفاده از این روش باعث شد که فقه تشیع به بالندگی استثنایی برسد.

وی گفت: روش و متدی که صاحب جواهر به جای گذاشتند سومین یادگار ارزشمند ایشان بود؛ ایشان بایسته های اجتهاد را در یک مجموعه نظام مند گردآوردند؛ فقه الجواهر و فقه جواهری با هم متفاوت هستند؛ آنچه که خالد و ماندگار و جامع و جهانی و جاودان می کند، فقه جواهری است.

استاد سطح خارج حوزه بیان کرد: فقه جواهری انضباط فقهی را در عین حفظ اصول را مد نظر قرار می دهد؛ یعنی این فقه هم پویا و هم پایا است؛ در این گونه همایش ها حتما نباید به مدح پرداخت بلکه می توان با نقد برخی نظرات به توسعه و بسط علوم و همین روش شخصیت های بزرگ نیز کمک کرد.

آیت الله علیدوست اظهارکرد: مرحوم صاحب جواهر در روش شناسی اجتهاد خود روایت ضعیف و شهرت و صفر در نظر نمی گرفتند که سپس بگویند که از این دو، عدد حاصل نمی شود؛ ایشان روش خاصی داشتند تا بتوانند استفاده های روایی و حکمی را به بهترین و دقیق ترین شکل داشته باشند که اگر کسی به نظرات و روش ایشان شناخت دقیق نداشته باشند بر این نظرات حاشیه می زند.

عضو جامعه مدرسین اظهارکرد: مرحوم صاحب جواهر توجه بسیاری به پیامد فتوا داشتند؛ برخی پس از بررسی تمام جوانب و ادله فتوایی را صادر می کنند، ولی مرحوم صاحب جواهر به پیامد فتوا به عنوان فرایندی در چینش ادله توجه داشتند.

وی با اشاره نگاه مرحوم صاحب جواهر به سهله و سمحه بودن دین بیان کرد: مساله سهله و سمحه در کتاب صاحب جواهر بیان شده است؛ مرحوم صاحب جواهر سهولت و سمحه بودن شریعت را به عنوان یک قاعده نمی پذیرد، ولی آن را به عنوان یک پارادیم و پیشفرض عام و رویکرد به ادله که در فتوای فقیه نیز تاثیرگذار است نگاه می کنند؛زمانی که محقق اردبیلی بیان می کند که سهولت دین اقتضا می کند که در امر قبله قائل به نظرخاصی بود، مرحوم صاحب جواهر موضع تندی می گیرند و بیان می کنند که سهولت دین به معنی تساهل و بی اعتنا گذشتن از احکام دین نیست.

آیت الله علیدوست با ذکر این مطلب که نصوص دینی ما به نصوص مبین مقاصد و مبین شریعت تقسیم شده است، بیان کرد: تکلیف ما با نصوص مبین شریعت مشخص است، ولی حال سوال این است که آیا می توان از نصوص مبین مقاصد استفاده کرد؛ برخی بر تایید این مساله قائل هستند.

وی گفت: برخی از پژوهشگران نص پسند هستند و بر نصوص مبین مقاصد نقشی قائل نیستند؛ معتقد نیستم که می توان مستقیما به نصوص مبین مقاصد التزام کرد، بلکه باید نصوص مبین شریعت را در کنار نصوص مبین مقاصد ببینیم.