به گزارش خبرگزاری «حوزه» از سمنان، بیست و هفتمین اجلاس سراسری نماز از سوی ستاد اقامه نماز کشور با حضور رئیس‌جمهور و شخصیت‌های برجسته کشوری و با موضوع «شیوه‌ها و مهارت‌های دعوت به نماز»، اواسط آذرماه به میزبانی استان سمنان برگزار می‌شود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدجعفر منتظری دادستان کل کشور در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری «حوزه» به ابعاد مختلف جایگاه و نقش نماز و مساجد در کاهش جرائم و آسیب‌های اجتماعی، نقش مسجد در امنیت آفرینی جامعه، اقدامات دستگاه قضائی برای توسعه فرهنگ نماز در زندان‌های کشور در جهت بازسازی شخصیتی محکومان قضایی پرداخته که حاصل این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
* ضمن تقدیر و تشکر از فرصتی که به ما اختصاص دادید، جایگاه و نقش نماز و مساجد در کاهش جرائم و آسیب‌های اجتماعی چیست؟
مؤثرترین عاملی که می‌تواند از بسیاری از آسیب‌های اجتماعی همچون طلاق، اعتیاد و... پیشگیری کند، قطعاً و مسلماً نماز خواهد بود، همان‌گونه که در آیه شریفه قرآن هم به‌صراحت بیان‌شده است نماز انسان را از فحشا و منکرات بازمی‌دارد به‌ویژه وقتی‌که نماز توأم با معرفت و توجه به الطاف مقدس الهی باشد و اینکه انسان نماز را به‌عنوان وسیله‌ای برای تطهیر و خودسازی خود قرار دهد و بداند که می‌خواهد با این نماز درون خود را تطهیر کند و آلودگی‌های روحی خود را بزداید، قطعاً مؤثر خواهد بود.
وقتی کسی با این عامل تربیت مهم خود را تربیت کند، قطعاً نه‌تنها گرفتار آسیب نمی‌شود، بلکه خود می‌تواند در مقابل آسیب‌ها مؤثر باشد؛ به‌این‌ترتیب که آسیب‌ها را از جامعه بزداید؛ بنابراین ما هر چه تلاش کنیم که به‌ویژه نسل جوان با فضای مساجد و معنویتی که در نماز است خو بگیرند و ارتباطی که انسان می‌تواند به‌وسیله نماز با خدا برقرار کند و دراین‌ارتباط می‌تواند روحیات خود را تقویت کند و رنگ خدایی به خود بگیرد، بسیار مؤثر است.
باید توان خود را به کار ببریم که جوان‌ها را با نماز و مسجد آشنا کنیم؛ البته با توجه به مجموعه شرایطی که ما در مسائل فرهنگی، اجتماعی، فضای مجازی و آسیب‌هایی که می‌بینیم، بایستی مساجد و کسانی که ازلحاظ محتوایی متصدی و مدیر مساجد هستند به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که برای جوانان جذابیت داشته باشد، اخلاق، برخوردهای مناسب و برنامه‌های جذابی که بتواند جوان‌ها و نوجوان‌ها را جذب کند، در توجه آن‌ها به مساجد خیلی مؤثر خواهد بود.
* نقش مسجد در امنیت آفرینی جامعه چه قدر موثر است ؟
امنیت یک مؤلفه بسیار مهم و قابل‌توجه در جامعه است، در زیر لوای امنیت تمام مسائل و امور می‌تواند رشد، ترقی و تکامل یابد، اگر امنیت نباشد، ما در تمام عرصه‌ها آسیب خواهیم دید و قطعاً نقش مساجد در امنیت، خصوصاً امنیتی که مربوط است به اخلاق جامعه و مسائلی که برمی‌گردد به زندگی اجتماعی مردم مؤثر است؛ یعنی روابطی که در میان مردم و شهروندان جاری است، بخشی از امنیت به همین مسئله بازمی‌گردد، همسایه باید نسبت به همسایه خود ایجاد امنیت کند، تمام ابعاد مختلف امنیت از جمله امنیت مالی، امنیت جانی، امنیت ناموسی و امنیت اخلاقی بازمی‌گردد به تعالیم و معارف اسلامی.
چنانچه ما بتوانیم در جامعه افرادی که تربیت‌شدگان مسجد هستند در این حوزه‌ها، آن‌گونه که شارع مقدس اسلام و خداوند متعال برای یک انسان پیش‌بینی و راهنمایی کرده و ائمه معصوم و پیشوایان دینی ما این راه‌ها را به بشریت نشان دادند، به این مسیر سوق بدهیم، امنیت ایجاد خواهد شد.
منشأ امنیت این است که انسان در مسیری که می‌تواند او را به سعادت برساند حرکت کند، امنیت مالی به این معنا است که کسی نسبت به مال دیگری به چشم طمع و تجاوز نگاه نکند، امنیت جانی این است که انسان جان اشخاص دیگر را محترم بشمارد، امنیت اخلاقی این است که انسان در اخلاق به‌گونه‌ای برخورد نکند که باعث آزار و اذیت دیگران شود و مجموعه این‌ها بازمی‌گردد به معارف دینی ما؛ البته بخشی از این‌ها به ریشه انسانی مسئله مربوط است؛ یعنی اگر تعالیم دینی هم نباشد، اخلاق انسانی اقتضا می‌کند که انسان در این مسیر حرکت کند؛ ولی خوشبختانه چون دین، آیین و معارف اسلامی ما بر خاسته از ذات مقدس احدیتی است و منشأ آنجایی است که انسان آفریده‌شده و خداوند متعال متناسب با نیازهای انسان مقررات را وضع کرده است.
در عرصه‌های مختلف، امنیت برای جامعه حرف اول را می‌زند و تعالیم دین و معرفت دینی و تربیت دینی هم قطعاً می‌تواند در مسیری که انسان به تعالی می‌رسد کمک کند و همین امر موجب امنیت جامعه خواهد شد.
* در راستای توسعه فرهنگ نماز در زندان‌های کشور در جهت بازسازی شخصیتی محکومان قضایی چه اقداماتی صورت گرفته است؟
سازمان زندان‌ها به همراه بخش‌های مختلفی که می‌توانند در این زمینه کمک کنند خوشبختانه برنامه‌های خوبی داشته است، حداقل از چهار، پنج زندان که سال گذشته از آن‌ها بازدید کردم، ملاحظه کردم که برنامه آموزشی آن‌ها، برنامه‌های خوبی بوده است؛ یعنی هم بحث نماز، هم بحث حفظ قرآن و آموزش آن مدنظر بوده، تلاش می‌شود کسانی که در زندان هستند در مدت حبس و زندان یک سری معارف، اخلاقیات، دین و قرآن به آن‌ها آموزش داده شود، البته اگر سازمان زندان‌ها به لحاظ عده و تجهیزات امکانات بیشتری می‌گذاشت، قطعاً بهتر می‌توانست رسیدگی کند، اما با همین مقدار امکاناتی که موجود است، من شهادت می‌دهم که کوتاهی نمی‌کنند و تلاش می‌کنند از اوقات فراغتی که زندانیان در زندان دارند استفاده کنند.
بسیار ارزشمند است که برای جوانانی که به هر دلیلی گرفتار زندان شده‌اند، آموزش قرآن گذاشته می‌شود، معارف دینی، بیان احکام و کتاب‌های اخلاقی به آن‌ها آموزش داده و معرفی می‌شود.
به نظر من در این زمینه کارهایی که توسط سازمان زندان‌ها انجام می‌شود قابل‌قبول است، اما بازهم اگر امکانات بیشتری داشتند که متناسب با شرایط زندان‌ها برای آن‌ها برنامه‌های آموزشی بگذارند، قطعاً می‌توانستیم زندان را به یک مرکز آموزشی و دانشگاهی تبدیل کنیم، اما اکنون هم با توجه به مجموعه شرایط به نظر من کارهای فرهنگی و آموزش قرآن، نماز و احکام برای کسانی که در زندان هستند در حد قابل‌قبول انجام می‌شود.
* برگزاری اجلاس سراسری نماز تا چه حد می‌تواند در گسترش فرهنگ نماز مؤثر باشد و پیام شما به بیست و هفتمین اجلاس سراسری نماز چیست؟
اجلاس نماز در واقع نمادی است که می‌تواند تلاش تلاش‌گران را در عرصه نماز به مردم و جامعه نشان دهد، اما این اجلاس‌ها، همایش‌ها و گردهمایی‌ها نباید فقط به همین‌ها محدود شود، بلکه باید خاستگاهی باشد برای اینکه ما بتوانیم ارتقا ببخشیم خدماتی که می‌تواند موجب اشاعه فرهنگ نماز و اشتیاق مردم به‌ویژه نسل جوان به نماز شود.
به نظر من یکی از کارهایی که اجلاس باید هرسال انجام دهد این است که یک آمار حقیقی به عمل بیاورد که این برنامه‌ای که امسال تنظیم و اجرا کرده تا سال آینده که اجلاس بعدی برگزار می‌شود چه قدر مؤثر بوده است؛ یعنی اجلاس باید تلاش کند علاوه بر سخنرانی‌ها، بیان برخی از مسائل و انتشار برخی از نشریات، یک برنامه‌ریزی عملی داشته باشد که خروجی آن ملموس، محسوس و قابل‌اندازه‌گیری باشد؛ یعنی برای سال بعد شاخص‌هایی داشته باشند و بر اساس این شاخص‌ها اندازه‌گیری شود و این برنامه‌ای که امسال اجلاس تصویب و به ادارات، خانه و مراکز فرهنگی ابلاغ کرد، سال آینده اندازه‌گیری و ارزیابی شود که چه قدر مؤثر بوده است.
گفت‌وگو : ناصر مؤمنیان
