به گزارش خبرگزاری «حوزه»، دهم ربیع الثانی مصادف با رحلت حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) است که به همین مناسبت مطلبی را تقدیم شما مخاطبان فرهیخته خواهیم کرد.

* پيام هايي به مناسبت وفات حضرت معصومه(س)

 

- گران سنگي حضرت فاطمه معصومه(س)

به گفته محدث بزرگ حاج شيخ عباس قمي و نويسنده کتاب قاموس الرجال در ميان فرزندان امام موسي بن جعفر(ع) بعد از امام رضا(ع) حضرت معصومه(س) برترين و گران‏سنگ‏ترين آنها به شمار مي‏آيد.

 

- موقعيت معنوي

امام رضا(ع) که در زيارتنامه حضرت معصومه(س) در بزرگداشت و تجليل آن حضرت او را داراي منزلت رفيع در نزد خداوند مي‏خوانند و خواستار شفاعت خود، توسط آن حضرت در درگاه خداوندي مي‏شوند.

 

- فقاهت

روزي گروهي از شيعيان به قصد ديدار امام موسي بن جعفر(ع) و پرسش سؤالات خود به مدينه آمدند ولي امام در مدينه حضور نداشتند. از اين رو، سؤالات خود را مکتوب به خانواده آن حضرت تحويل دادند تا در سفر بعدي، پاسخ آنها را از امام بگيرند. حضرت معصومه(س) خود پاسخ پرسشها را نوشته به آنها داد. اين گروه، در بين راه با امام موسي بن جعفر برخورد کردند و پاسخها را به امام ارائه نمودند. امام ضمن تأئيد پاسخ‏ها ابراز خوشحالي کردند.

 

- اهل حديث(محدث)

در تاريخ اسلام به بانوان با فضيلت و صاحب حديثي برمي‏خوريم که نام خود را در زمره محدثان ثبت کرده‏اند. حضرت معصومه(س) يکي از زنان بزرگ اهل بيت در اين زمينه است.

 

- تولد و وفات

حضرت معصومه(س) در روز يکم ذوالقعده سال 173 هجري قمري در شهر مدينه تولد يافت و پس از 28 سال زندگي پر برکت در جريان سفر به خراسان و ديدار با برادر بزرگوارشان امام رضا(ع) در شهر ساوه بيمار شد و سرانجام در روز دهم ربيع‏الثاني سال 201 هجري قمري در شهر قم به جوار حق تعالي شتافت.

 

- پدر و مادر

پدر گرامي حضرت معصومه(س) امام هفتم شيعيان جهان امام موسي بن جعفر(ع) و مادر مکرمه‏شان نجمه خاتون از بانوان با فضيلت و اهل تقوا و مادر امام رضا(ع) مي‏باشد.

 

- زيارت حضرت معصومه(س)

از امام رضا(ع) نقل شده کسي که حضرت معصومه(س) را با آگاهي به حق وي زيارت کند، شايسته بهشت مي‏شود.

شايد يکي از حقوق و انتظارات آن حضرت به عنوان پيامدار دين و معنويت از زائران خود، تلاش آنها جهت تدارک يک سفر معنوي و کوشش براي قرب بيشتر به آن حضرت از طريق کوشش براي اصلاح خويشتن و تقويت کمالات معنوي در خود باشد.

 

- تنها برادر تني

امام رضا(ع) تنها برادر تني حضرت معصومه(س) است. مادر آن بزرگواران نجمه خاتون است. آنها تنها فرزندان اين بانوي مکرم هستند. حضرت معصومه(س) 25 سال بعد از تولد برادر گراميش پا به عرصه وجود گذاشتند.

 

- مسافرت

حضرت معصومه(س) به منظور ديدار برادر عزيز خود امام رضا(ع) با کارواني متشکل از پنج تن از برادران و تعدادي برادرزادگان و گروهي ديگر، راهي خراسان شدند. در بين راه در شهر ساوه، آن حضرت بيمار شد. پس از آگاهي اهالي قم از ورود کاروان حضرت معصومه(س) به ساوه، گروهي از آنان به اين شهر آمدند و حضرت را با احترام به شهر قم بردند.

 

- محراب عبادت

هم اکنون محراب عبادت حضرت معصومه(س) در زمان اقامت 17 روزه‏اش در شهر قم، به نام بيت‏النور موجود است و زيارتگاه مردم و دوستان آن حضرت مي‏باشد.

 

- رحلت

حضرت معصومه(س) در جريان سفر به خراسان و ديدار با برادر عزيز خود امام رضا(ع) در شهر ساوه مريض شدند. آنگاه به اتفاق نمايندگان اعزامي اهالي قم، وارد اين شهر شدند و مورد استقبال گرم مردم اين ديار قرار گرفتند. سرانجام پس از 17 روز بيماري در سن 28 سالگي به جوار رحمت ايزدي نائل آمدند.

 

- تشييع جنازه

پس از اعلام خبر رحلت حضرت معصومه(س) مردم قم با تجليل فراوان پيکر پاکش را تشييع کردند و در محل فعلي حرم، که آن روز در خارج شهر بود و به موسي بن خزرج تعلق داشت با احترام زايدالوصفي دفن کردند.

 

- کرامات

تاکنون کرامات زيادي نصيب کساني که حضرت معصومه(س) را به شفاعت و توسل به درگاه خدا برده‏اند، شده است. و به احترام آن حضرت خداوند خواسته‏هاي آنها را اجابت کرده است که شرح آنها در جاي خود ثبت و ضبط شده است.

 

- زيارتنامه

حضرت معصومه در ميان امامزادگان، از امامزادگان نادري است که برايش زيارتنامه مخصوص از جانب امام معصوم(ع) نقل شده است و به مقام شامخ آن حضرت اشاره شده است.

 

- محل اقامت

ميزبان حضرت معصومه(س) در مدت 17 روز اقامت و زندگي آن حضرت در شهر قم، جناب موسي بن خزرج، پس از رحلت حضرت معصومه(س)، محراب عبادت آن بزرگوار را به همان حالت باقي گذاشت و خانه مسکوني خويش را به احترام حضرتش به مسجد تبديل کرد.

 

- لقب

لقب معصومه از جانب حضرت امام رضا(ع) به دليل مراتب تقوي و پرهيزگاري ـ تنها به فاطمه معصومه(س) در ميان دختران حضرت امام موسي بن جعفر(ع) ـ اعطا گرديد؛ خانمي که در اقتدا به پدر بزرگوارش، بسياري از ساعات زندگي‏اش، به عبادت و راز و نياز با خدا سپري شد.

 

- ثواب زيارت

در روايات چندي از قول ائمه اطهار(ع)؛ حضرت امام صادق(ع)، امام رضا(ع) و امام جواد(ع) بر زيارت حضرت معصومه(س) تصريح شده است و در روايتي زائر آن حضرت را در صورت معرفت حق او، سزاوار بهشت مي‏داند.

 

- حرم و بقعه

پس از رحلت و خاکسپاري حضرت معصومه(س)، ميزبان آن حضرت، موسي بن خزرج سايباني از حصير بر روي قبر ايشان نصب کرد که به مدت 100 سال اين سايبان وجود داشت. پس از آن دختر امام جواد(ع)، قبه‏اي آجري بر روي آن ساخت. در سال 529 هجري قمري، شاه بيگدر، قبه‏اي مجلّل با کاشي کاري نفيس بر فراز آن ساخت. تا اينکه در سال 925 هجري قمري توسط شاه اسماعيل، بقعه کنوني بنا گرديد.

 

- تحول شهر قم پس از ورود

شهر قم در اواخر قرن اول، با ورود تعدادي از شيعيان کوفه بتدريج مذهب شيعه را پذيرفت و به عنوان يک شهر شيعي معروف گشت. ولي با ورد حضرت معصومه(س) به قم، فصل نويني در اهميت اين شهر در گسترش اسلام و مذهب شيعه گشوده شده.

 

- تحول حوزه علميه قم پس از ورود

از اوائل قرن دوم شهر قم، محلي براي پاسخگويي به مسائل فقهي شيعه و مأمني براي علويان، راويان، محدثان و فقهاي شيعه بوده است. با ورود حضرت معصومه(س) به اين شهر، و قرار گرفتن مدفن آن بزرگوار در آن، زمينه گسترش بيشتر فرهنگ تشيع و فقه آل محمد(ص) پديد آمد و بدنبال آن حوزه علمي ـ فقهي قم توسعه يافت و مرکزي براي نشر و اشاعه اسلام و مکتب شيعه گرديد.

 

- کلام نور

رهبر معظم انقلاب فرمود: حضرت معصومه(س) مقام بزرگي دارد، خيلي بايد از ايشان بهره گيريم. نسبت به ايشان قصور داشته‏ايم بايد به آن حضرت بيشتر توسل جوئيم و بخواهيم عنايت بيشتري به ما داشته باشند.

 

- گلي باشکوه از گلستان نبوت و امامت

او چون کوثري در کوير، خط سبز سعادت و رستگاري ترسيم کرده و چون روحي در پيکر سرزمين مقدس قم حلول کرده و دلهاي عاشق را از گوشه و کنار به سمت اين شهر کشانده است از قدم او قم عزيمت يافته و از وجود او لحظه به لحظه بر شرافت قم افزوده مي‏شود.

قم گشته از شرافت معصومه با صفا / چون روضه بهشت برين گشته پرضيا

شاهان به درگهش همه آورده التجا / بي‏شک که مي‏رود به بهشت از ره عطا

 

- هجرت

به شوق ديدار نور تابان ديار طوس رهسپار سفر شد، رنجها برد و سختيها کشيد تا اينکه پس از روزها و هفته‏ها به ديار ساوه رسيد. سفري بدين دور و درازي و با مشکلات فراوان بر گلي که در حسرت ديدار نور قد خميده، بسيار سخت است. حضرت بيمار شده از مقدار مسافت تا مأمن آل طه پرسيد گفت: ده فرسخ. فرمود: مرا به قم ببريد زيرا از پدرم شنيدم که فرمود قم مرکز شيعيان ما مي‏باشد پس کاروان بطرف قم در حرکت شد.

 

- ميهماني با عظمت

چون کاروان ديدار نور به نزديکيهاي شهر قم رسيد، آل سعد همگي براي استقبال به پيشواز آن بانوي با کرامت رفتند تا او را به گرمي به عش آل طه دعوت کنند در آن ميان موسي بن خزرج زمام اشتر حضرت را گرفت و به طرف خانه‏اش آورد و در منزل خود با کمال افتخار از آن بانو پذيرائي نمود.

 

- عبادتي خالصانه

بعد از سکني گزيدن حضرت معصومه در شهر قم تا وفات آن حضرت 17 روز طول کشيد در اين مدت، بسيار آزرده خاطر بود، آرزوي ديدار پدر و برادر در دلش بود از هجر پدر و فراق برادر مي‏گريست و غمين بود.

به انتظار پدر روز و شب به سر بردم / ولي دريغ نشد تا گل رخش بويم

سپس به هجر برادر، فلک دچارم کرد / گشود باب فراق دگر زکين سويم

در سراي موسي بن خزرج عبادتگاهي تهيه نمود، دائم در حال ذکر و نماز و راز و نياز با خداي خويش بود و بيت‏الاحزاني به نام بيت‏النور چون جده‏اش زهراي اطهر تأسيس نمود، تا سرانجام (پريد بلبل روحش زشاخسار) بدن و به نداي رب لبيک گفت.

 

- دختر پيامبر

در زيارت نامه حضرت معصومه که بوسيله امام رضا(ع) نقل شده عنوان شده است اي دختر رسول خدا، اي دختر فاطمه و خديجه و ...

اين تعابير در مورد حضرت معصومه آنهم از زبان امامي معصوم فقط بيانگر شرافت خانوادگي نيست بلکه علاوه بر آن اشاره به مقامات عالي و ملکوتي و معنوي حضرت دارد و نشانگر عظمت روحي و اينکه او نه تنها با رسول خدا نسبت خانوادگي دارد بلکه از نظر معنوي نيز دختر اوست.

 

- بارگاه فاطمه معصومه(س) و تجلی گاه فاطمه زهرا(س)

مرجع عظيم‏الشأن مرحوم آيت‏الله العظمي نجفي مرعشي(ره) فرمود: پدرم مرحوم آيت‏الله علامه سيدمحمود مرعشي که در نجف اشرف مي‏زيست علاقه‏مند بود که به طريقي، محل قبر جده‏اش حضرت زهرا(س) را بيابد، براي اين مقصود ختم مجربي انتخاب نمود و چهل شب به آن مداومت نمود. شب چهلم بعد از انجام ختم و توسل فراوان به بستر خواب رفت، در عالم خواب به محضر امام باقر(ع) رسيد، امام به او فرمود: «عليک بکريمة اهل البيت» به دامن کريمه اهل بيت چنگ بزن، ايشان تصور کرد منظور امام(ع) حضرت زهرا(س) است، عرض کرد: آري قربانت گردم من نيز ختم را براي همين امر گرفتم. امام فرمود: منظور من قبر شريف حضرت معصومه در قم است سپس افزود: بخاطر مصالحي خداوند اراده نموده که قبر حضرت زهرا(س) مخفي باشد از اين رو قبر حضرت معصومه(س) را تجليگاه قبر حضرت زهرا(س) قرار داده است.

 

- مقام عصمت حضرت معصومه(س)

امام رضا(ع) فرمودند: کسي که حضرت معصومه را در قم زيارت کند مانند آنست که مرا زيارت کرده است. امام ثواب زيارت خويش را با زيارت حضرت معصومه در يک حد و اندازه مي‏داند و نيز اينکه نام مبارک حضرت، فاطمه کبري بوده و امام او را ملقب به صفت معصومه کرده است و اين مطالب نشانگر اوج عظمت روحي و معصوميت حضرت فاطمه کبري است.

 

- ارزش زن

با مطالعه سرگذشت بانواني بزرگوار چون حضرت زهرا(س)، زينب کبري و حضرت معصومه به اين نکته دست مي‏يابيم که در اسلام به مقام و منزلت زن ارزش نهاده و در طي نمودن پله‏هاي ترقي از حيث علم و تقوي تفاوتي ميان زن و مرد قائل نشده است. همين درجات عالي تقوي و علم در وجود اين بانوان بزرگوار بازگوکننده و تأييد کننده آن است.

 

نویسنده: محمد شريفي‏نيا ـ اکبر مقدسي - گلبرگ، شماره 4