به گزارش خبرگزاری حوزه کارگاه تخصصی «داوری مقالات علمی» با حضور سرکار خانم باقریان در جامعه الزهرا برگزار شد.

باقریان در ابتدا به معرفی خصوصیات داوری مقالات پرداخت و خصوصیاتی همچون پژوهشگربودن، متخصص بودن متناسب با گرایش موضوعی و از همه مهمتر روزآمدی داور و آشنایی وی با فضای پژوهش به معنای واقعی در جهان را به عنوان ویژگی‌های مهم یک داور علمی برشمرد.

وی تاکید کرد: داوری مناسب موجب تولید محصول قابل قبول پژوهشی خواهد شد. شاخص‌های جهانی در پژوهش باید اجرایی شود، ولی متاسفانه در ایران اجرا نمی‌شود. از مهارت‌های داوری، دنبال کردن مراکز بین‌المللی و شناخت بایدها و نبایدهای آن در سطح جهانی است. مشکل جدید مقالات علمی امروزی «سرقت علمی» است که نیاز به دقت بیشتر داوران دارد.

باقریان افزود: تنها مرجع حقوقی در مورد نشریات بین‌المللی و مورد قبول مجامع علمی سازمان"cope" است که قوانین، وظایف و مصداق‌های تخلف پژوهشگران، مجلات و داوران را به ۱۵ زبان زنده دنیا آورده است که زبان فارسی را نیز شامل می‌شود.

وی به تفاوت مقالات کنفرانس‌ها و مجلات اشاره کرد و گفت: در کنفرانس‌ها بازه زمانی شرط است به خلاف مجلات؛ نتایج داوری کنفرانس‌ها زودتر اعلام می‌شود ولی اعتبار علمی مجلات، بیشتر است.

 این استاد پژوهشگر در ادامه انواع مقالات را معرفی کرد و اظهار داشت: در مقالات علمی پژوهشی مطالب نو با ارزش علمی بالا و یک مساله کاربردی مطرح می‌شود، در مقالات ترویجی عمدتا مطالب تازه و دیده نشده مطرح می‌شود، مقالات تخصصی دربردارنده مطالبی است که ارزش علمی بالایی ندارد و در نهایت مقالات معمولی که دیدگاه افراد در آن مطرح می‌شود.

وی با اشاره به این که این تقسیم‌بندی در ایران با سطح بین‌المللی متفاوت است، بیان داشت: به تازگی قوانین نشریات در ایران تغییر یافته و عینی‌تر و سخت‌گیرانه‌تر شده و استانداردهای جدید ارائه شده تا این فاصله با سطح بین‌المللی کاهش یابد.

باقریان با بیان این که آیین‌نامه وزارت علوم در اردیبهشت ۱۳۹۸ پرونده عنوان «علمی ـ پژوهشی» و «علمی ـ ترویجی» را بست لکن این آیین‌نامه هنوز برای نشریات حوزوی و نشریات علوم اسلامی اجرایی نشده و در حال حاضر ۴۴ عنوان مجله علمی پژوهشی در معاونت پژوهش حوزه ثبت است، خاطرنشان کرد: امروز مقالاتی در سطح جهانی مورد پذیرش قرار می‌گیرد که از نویسندگان مختلف در رشته‌های مرتبط بهره برده و به زوایای مختلف مساله پرداخته باشد.

وی در ادامه به انواع داوری پرداخت و گفت: در داوری یکسو کور، داور برای نویسنده مشخص نیست، در داوری دو سوکور اطلاعات داور و نویسنده محرمانه است و فقط متن مقاله به داور داده می شود. در ایران این نوع داوری مرسوم است. اما بهترین نوع، داوری باز است که هر دو طرف برای هم معلوم و مشخص هستند و هر دو طرف خود را در اتاق شیشه‌ای فرض می‌کنند و شفافیت کار بیشتر است.

باقریان به نکات مهم در داوری هم اشاره کرد و بیان داشت: در گام نخست باید چکیده و نتیجه مطالعه شود، سپس ساختار مقاله بررسی می شود و اینکه آیا این مقاله علمی پژوهشی دارای حرف نو و تازه ای هست یا نه. روش نویسنده در مقاله هم بسیار اهمیت دارد که اغلب در مقالات روش مشخصی مشاهده نمی‌شود. پیشینه نیز باید به قلم نویسنده باشد و جنبه‌های اشتراک و افتراق کار خود با سایر کارهای انجام شده را ذکر کند.

خانم باقریان دلایل پذیرش مقالات را مرتبط بودن آن با یک مشکل روز، نگارش عالی و روال و ساختار و روش منطقی آن دانست و یکی از ضعف‌های مقالات در ایران را در چکیده‌نویسی عنوان کرد و گفت: در چکیده استاندارد، اگر حتی یک حرف واو برداشته شود، به معنا خلل وارد می‌شود.