به گزارش خبرگزاری حوزه، نشست علمی «توجه و تاکید بر عرفان و معنویت برگرفته از تعالیم اهل بیت(ع) در تحقق بیانیه گام دوم انقلاب» امروز در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی قم برگزار شد.
در ابتدای این مراسم محمد سوری، مدیر گروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با ذکر این مطلب که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم در بخش برشمردن برکات بزرگ انقلاب و افزایش چشمگیر اخلاق در جامعه، بر معنویت و عرفان تاکید کردند، گفت: مقام معظم رهبری در این بیانیه تاکید داشتند «امام خمینی(ره) عارف، معنوی و وارسته از پیرایه‌های مادی بود»، هر سه این تعابیر به یک حقیقت واحد که در سنت عرفانی است، اشاره دارد.
وی افزود: چه بسا در سنت عرفانی عده‌ای اندک این ویژگی‌ها را دارند، کسانی که در کنار عمل به شریعت اسلام، آمادگی پیمودن مسیر دوم طریقت و حقیقت را دارند؛ امام خمینی(ره) تربیت شده سنت عرفانی شیعه بودند و خود نیز بر این مسئله تاکید داشتند، با مشاهده سیر و تحول زندگی امام(ره) در می‌یابیم که ایشان از جوانی با عشق و علاقه در کلاس درس‌های عرفانی شرکت می‌کردند و همچنین بیشترین آثار وی از جمله شرح ۴۰ حدیث در حوزه عرفان بوده است.
مدیرگروه فلسفه پژوهشکده فلسفه و کلام اسلام یادآورشد: همه این موارد نشان می‌دهد شاکله فکری امام خمینی(ره) تا ۴۵ سالگی به همین شکل بوده و تا پایان عمرشان نیز ادامه داشت؛ برخی معتقدند تلاش امام(ره) برای رهبری یک نهضت سیاسی و دینی بر اساس روحیه عرفانی‌اش بود.
وی با ذکر این مطلب که مقام معظم رهبری تاکید کردند که باید گذشته را شناخت و از تجربه‌ها درس گرفت، تصریح کرد: آن‌چه که امام خمینی(ره) از تجربیات معنوی خود گسترش داد، در ۲۰ سال اخیر با مخالفت‌های جدی مواجه شده‌است؛ مخالفین عرفان و فلسفه، اندیشه معنوی امام خمینی(ره) را تحت‌الشعاع قرار دادند و آن را تخطئه کردند .
استاد حوزه و دانشگاه یادآورشد: البته از آن‌جا که امام یک شخصیت سیاسی بودند، مخالفت‌های خود را صراحتا سمت اندیشه‌های امام نشانه نمی‌گیرند بلکه عملا تیرهای مخالفت به سمت اندیشه‌های مشابه امام مانند علامه طباطبایی (ره) و شاگردان او است.
وی با ذکر این مطلب که واضح و مبرهن است که سنت عرفانی امام خمینی(ره) از اهل بیت(ع) نشئت می‌گیرد، بیان کرد: از همین روی است که اندیشه امام(ره) باید حفظ و در جامعه متبلور شود، برای مثال باید در مقابل زیر سوال بردن اندیشه‌های معنوی و سنت عرفانی مبتنی بر سیره اهل بیت(ع) بایستیم.
سوی یادآورشد: احیای سنت عرفانی به معنای درست و نه به معنای اصطلاحی در جامعه امروز، از جمله مهمترین مباحثی است که باید دنبال کنیم؛ معنویت در گذشته همان سنت عرفانی است و اگر بخواهیم سنت عرفانی را که درون مایه مفیدی دارد، کنار گذاشته و سنت دیگری را جایگزین کنیم راه به جایی نخواهیم برد.
وی با ذکر این مطلب که باید همان سنت عرفانی را در ابتدا مورد تحلیل و بررسی و احیا کنیم تصریح کرد: نظام عرفانی و نظام شیعه مبتنی بر سیره اهل بیت(ع) از یکدیگر جدا نیستند؛ سنت عرفانی مرسوم در گذشته، باید در ابتدا متناسب با نیازهای جامعه و مطالبات رهبری تبیین شود و ناسازگاری‌های آن با جامعه امروزی را حذف کرد و در نهایت باید به سنت‌های عرفانی گذشته که همان اندیشه امام(ره) و علمای برجسته این حوزه بوده متصل شویم.
سخنان ناقد:
حجت‌الاسلام محمدتقی اسلامی در ادامه این نشست به عنوان ناقد اول به ارایه بحث پرداخت و با ذکر این مطلب که در بیانیه گام دوم انقلاب به جذابیت شخصیت امام(ره) اشاره شده است، گفت: از طرفی اندیشه معنوی و عرفانی امام (ره) در شخصیت ایشان تاثیرگذار بود و نگاه ایشان به همه مسائل عرفانی شد؛ امام(ره) بر اساس تربیت سبک عرفانی، قائل به تدریج در همه امور بودند برای مثال در خصوص انتخابات ریاست جمهوری اعتقاد داشتند باید مردم انتخاب کنند تا به تدریج در طول زمان رشد فکری و اندیشه در جامعه به وجود آید.
وی با ذکر این مطلب که سیر و سبک زندگی امام(ره) تدریجی بود، تصریح کرد: به عنوان مثال فتوای امام راحل در مورد اقتدا کردن مردم در صفوف نماز جماعت در مسجدالحرام این است:«در مسجدالحرام هنگام اقامت بستن نماز همان جا که هستید بایسیتید و مانند اهل سنت اقامه بندید و این امر برای ترویج برادری بین اهل سنت واهل تشیع خوب است».
استاد حوزه با ذکر این مطلب که امروزه در درگیری‌های سیاسی و جناحی بین سیاستمداران، اندیشه‌های امام(ره) وجه‌المصالحه عده‌ای قرار می‌گیرد، بیان کرد: متاسفانه در این گیرو دار به تفسیر و تبیین این اندیشه توجه نمی‌شود؛ نگاه های پیرامونی به عرفان دچار مشکل شده است و به همین دلیل است که به سمتی حرکت می کنیم که اسم عرفان نیز بعضا در برخی از مجامع سانسور می شود.
وی با ذکر این مطلب که نباید در بیانیه گام دوم انقلاب مخالفان عرفان را سانسور کنیم، یادآورشد: در این بین باید با برگزاری سلسله نشست‌های سیستماتیکی نظرات آنان را شنید و وارد گفتمان شد.
وی با طرح این سوال که اگر اندیشه عرفانی امام(ره) را کنار بگذاریم و به دنبال تربیت خشک دینی باشیم مردم از دین فاصله نمی گیرند؟ گفت: باید این پیشفرض با مد نظر قرار دهیم که معنویت و عرفان قابل حذف نیست و باید تلاش کنیم که لطافت و سبک تربیتی امام(ره) از بین نرود زیرا جوانان اگر پاسخ نیازهای خود را در عرفان و معنویت پیدا نکنند سمت گرایش‌های غربی می‌روند.
اسلامی یادآورشد: ادبیات عرفانی و تدریس عرفان اصیل باید در حوزه دنبال شود؛ چرا برخی از طلاب ما با اشعار شاعرانی چون سعدی و حافظ مولوی مشکل دارند؟ باید به گونه ای عمل کنیم که طلاب ما در یک فضای علمی و گفتمانی رشد کنند؛ قطعا اگر به آورده‌های خودمان توجه نکنیم دیگران آن را به نام خود ثبت می‌کنند؛ مایه‌های دینی و معنویت دینی از بشر جدانشدنی است، به رسمیت شناختن نقد و مخالفین توسط طلاب و علمای عصر حاضر می‌تواند حوزه‌های علمیه را ارتقا و رشد دهد.
انتهای پیام
