به گزارش خبرگزاری حوزه  پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری در بخشی از فعالیت های رسانه ای خود به انتشار احکام شرعی صنف های گوناگون، مطابق با نظرات آیت الله العظمی خامنه ای می پردازد که در شماره های گوناگون تقدیم حضور علاقمندان می گردد.

* موسیقی و غنا (بخش سوم)

گوش دادن یا شنیدن

س۷۳. آیا فقط گوش دادن به موسیقی، حرام است؛ یا این که شنیدن آن هم حرام است؟

ج. شنیدن غنا یا موسیقی لهوی حکم گوش دادن را ندارد، مگر در بعضی از موارد که شنیدن از نظر عرف گوش دادن محسوب می شود.

موسیقی همراه قرائت قرآن

س۷۴. آیا نواختن موسیقی همراه قرائت قرآن با غیر از آلاتی که استفاده از آن ها در مجالس لهو و لعب معمول است، جایز است؟

ج. تلاوت قرآن کریم با صدای زیبا و صوت مناسب با شأنِ قرآن کریم اشکال ندارد، بلکه امر راجحی است، مشروط براین که به حدّ غنای حرام نرسد، ولی نواختن موسیقی با آن، وجه شرعی ندارد.

طبل زدن در میلاد

س۷۵. طبل زدن در جشن های میلاد و غیر آن چه حکمی دارد؟

ج. استفاده از آلات نوازندگی و موسیقی به نحو لهوی و مناسب با مجالس لهو و گناه به طور مطلق حرام است.

آلات موسیقی برای دانش آموزان

س۷۶. آلات موسیقی که دانش آموزان مدارس عضو گروه های سرود آموزش و پرورش از آن ها استفاده می کنند، چه حکمی دارند؟

ج. آن دسته از آلات موسیقی که در نظر عرف از آلات مشترک قابل استفاده برای کارهای حلال محسوب می شوند، جایز است، به طور غیر لهوی برای مقاصد حلال به کار گرفته شوند؛ ولی آلاتی که عرفاً از آلات مخصوص لهو محسوب می شوند جایز نیست مورد استفاده قرار گیرند.

ساخت آلات موسیقی و آموزش آن

س۷۷. آیا ساخت سنتور که از آلات موسیقی محسوب می شود و کسب درآمد با آن به عنوان شغل جایز است؟ آیا بهره گیری از اموال و کمک به ساخت سنتور به منظور توسعه و تکمیل صنعت سنتورسازی و تشویق نوازندگان به نواختن آن جایز است؟ و آیا آموزش موسیقی سنتی ایرانی به قصد نشر و احیای موسیقی اصیل جایز است؟

ج. استفاده از آلات نوازندگی موسیقی برای اجرای سرودهای ملّی یا انقلابی یا هر امر حلال و مفیدی تا زمانی که به حد لهو مضلّ عن سبیل اللّه و مناسب با مجالس معصیت نرسیده است، اشکال ندارد.

همچنین موسیقی و تعلیم و یادگرفتن و ساختن آلات آن برای اهداف مذکور فی نفسه اشکال ندارد.

آلات لهو

س۷۸. چه آلاتی لهو محسوب می شوند، و استفاده از آن ها به هیچ وجه جایز نیست؟

ج. آلاتی که نوعاً در لهو و لعب به کار می روند، و منفعت حلالی در بر ندارند.

أجرت تکثیر نوارهای موسیقی

س۷۹. آیا گرفتن اجرت برای تکثیر نوارهای صوتی که محتوی امور حرامی هستند، جایز است؟

ج. هر نوار صوتی که گوش دادن به آن حرام است، تکثیر و گرفتن اجرت برای آن هم جایز نیست.

حضور در مجالس غنا و موسیقی

س۸۰. آیا حضور در مجالس و محافلی که در آن ها به نوارهای مبتذل غنا گوش داده می شود جایز است؟ در صورتی که در غنا بودن آن شک داشته باشد، با توجه به این که نمی تواند از پخش نوار جلوگیری کند، حکم چیست؟

ج. حضور در مجلس غنا و موسیقی لهوی مناسب با مجالس لهو و گناه در صورتی که منجر به گوش دادن یا تأیید آن شود جایز نیست، ولی در صورت شک در موضوع، حضور در آن مجلس و گوش دادن به آن فی نفسه اشکال ندارد.

حضور در مجالس غنا و موسیقی

س۸۱. حضور در جشن هایی که موسیقی در آن ها نواخته می شود و افراد مبادرت به رقص می کنند، برای فیلم برداری چه حکمی دارد؟ و آیا استفاده از موسیقی در فیلمها جایز است؟

ج. حضور در جشن های شادی و فیلم برداری مردان از مجالس مردان و زنان از مجالس زنان در صورتی که مستلزم گوش دادن به غنا یا موسیقی حرام و یا ارتکاب هر عمل حرام دیگری نباشد، اشکال ندارد. و همچنین به کارگیری موسیقی لهوی که مناسب با مجالس لهو و گناه باشد، در فیلم ها نیز حرام است.

شرایط وجوب امر به معروف و نهی از منکر

س۸۲. بعضی از رانندگان از نوارهای موسیقی غنا و حرام استفاده می کنند و علی رغم نصیحت ها و راهنمایی ها آن را خاموش نمی کنند، خواهشمندیم نحوه برخورد مناسب با این موارد و این افراد را بیان فرمایید، آیا برخورد شدید با آنان جایز است یا خیر؟

ج. با تحقق شرایط نهی از منکر، بر شما بیشتر از نهی زبانی از منکر واجب نیست، و در صورتی که مؤثر واقع نشود، واجب است که از گوش دادن به غنا و موسیقی حرام اجتناب کنید، و اگر به طور غیر ارادی صدای موسیقی حرام و غنا به گوش شما برسد، چیزی بر شما نیست.

شرایط امر به معروف و نهی از منکر

س۸۳. من در یکی از بیمارستان ها به کار مقدس پرستاری مشغولم، گاهی در بعضی از قسمت های محل کارم ملاحظه می کنم که تعدادی از بیماران به نوارهای موسیقی مبتذل و حرام گوش می دهند، من آنان را نصیحت می کنم که این کار را نکنند، و بعد از نصیحت مجدّد آنان، چنانچه بی اثر باشد، نوار را از ضبط صوت بیرون آورده و پس از پاک کردن، آن را به آنان بر می گردانم، آیا این گونه برخورد جایز است یا خیر؟

ج. محو محتویات باطل برای جلوگیری از استفاده حرام از نوار، جایز است، ولی این کار منوط به اجازه مالک یا حاکم شرع است.

شرایط امر به معروف و نهی از منکر

س۸۴. از بعضی از منازل صدای موسیقی شنیده می شود که معلوم نیست جایز است یا خیر و گاهی صدای آن بلند است به طوری که باعث اذیت و آزار مؤمنین می شود، وظیفه ما در برابر آن چیست؟

ج. تعرّض به داخل خانه های مردم جایز نیست، و امر به معروف و نهی از منکر متوقف بر تشخیص موضوع و تحقّق شرایط آن است.

نماز خواندن در محل پخش موسیقی

س۸۵. آیا نماز خواندن در مکانی که موسیقی حرام پخش می شود، صحیح است یا خیر؟

ج. اگر نماز خواندن در آن محل مستلزم گوش دادن به موسیقی حرام باشد، توقف در آن جا جایز نیست، ولی نماز محکوم به صحّت است و با فرض این که موسیقی باعث عدم توجه و تمرکز حواس می شود، نماز خواندن در آن مکان مکروه است.

استفاده از آلات موسیقی در عزاداری ها

س۸۶. استفاده از آلات موسیقی مانند اُرگ (از آلات موسیقی و شبیه پیانو است) و سنج و غیر آن ها در مراسم عزاداری چه حکمی دارد؟

ج. استفاده از آلات موسیقی، مناسب با عزاداری سالار شهیدان نیست، و شایسته است مراسم عزاداری به همان صورت متعارفی که از قدیم متداول بوده برگزار شود.

مداحی زن

س۸۷. آیا خواندن زن در مجالس عزاداری با علم او به این که مردان نامحرم صدای او را می شوند جایز است؟

ج. اگر خوف مفسده باشد، باید از آن اجتناب شود.

موسیقی در مسجد

س۸۸. آیا پخش موسیقی شاد از مسجد به مناسبت جشن میلاد ائمه معصومین(علیهم السلام) شرعاً اشکال دارد؟

ج. واضح است که مسجد جایگاه شرعی خاصی دارد، لذا اگر پخش موسیقی در آن منافی با حرمت مسجد باشد، حرام است، حتی اگر موسیقی غیر لهوی باشد.

تحقیق راجع به موسیقی درمانی در غرب

س۸۹. مباحث من راجع به تحقیقاتی است که در محافل علمی غرب راجع به تسکین درد از طریق معالجه با موسیقی، معالجه با لمس، معالجه با رقص، معالجه با دارو، و معالجه از طریق الکتریسیته مطرح است، و مباحث آنان در این زمینه نتیجه هم داده است، آیا شرعاً مبادرت به این تحقیقات جایز است؟

ج. تحقیق راجع به امور مذکور و آزمایش مقدار تأثیر آن ها در درمان بیماری ها شرعاً اشکال ندارد، به شرطی که مستلزم ارتکاب اعمالی که شرعاً حرام هستند نباشد.

معیار در حرمت موسیقی

س۹۰. حرمت استماع موسیقی مبنی بر محتوای آن، آهنگ و یا هر دو می باشد؟

ج. موسیقی لهوی که متناسب با مجالس عیش و نوش باشد جائز نیست و محتوی هم اگر شهوت انگیز یا موجب مفسده باشد، حرام است.

استفاده از آلات موسیقی

س۹۱. حکم استفاده از آلات موسیقی چیست؟

ج. استفاده از ابزار موسیقی برای نواختن موسیقی حرام جایز نیست.