به گزارش خبرگزاری حوزه، کتاب «پرسمان علوی» اثری از مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی مذاهب اسلامی و با همکاری ستاد پاسخگویی به مسائل مستحدثه دینی است که بخش های گوناگون این کتاب در شماره های مختلف تقدیم نگاه شما فرهیختگان می گردد.

مرور زمان بسیاری از چهره های بزرگ تاریخی را کهنه و یا به فراموشی می سپارد و جز نامی از آنان در لابلای تاریخ نمی گذارد، اما در این میان برخی از چهره ها را نه تنها مرور زمان کهنه نمی کند بلکه روز بروز آنان را روشن تر و زنده می سازد.

یکی از کسانی که مرور زمان وجود او را روشن تر و نیاز به شناخت وی را ضروری تر می سازد، انسان کامل، امام علی بن ابیطالب (علیه السلام) می باشد.

بدون تردید امروزه انسان های تشنه عدالت و معنویت بیش از هر روز دیگر به الگو قرار دادن شخصیت حضرت امیر(علیه السلام) نیازمند است و این امر بستگی به شناخت و آگاهی همه جانبه از افکار، اندیشه ها و سیره و منش آن حضرت می باشد.

امید است که پروردگار بزرگ زمینه های الگوگیری آن حضرت را بیش از این به ما عنایت فرماید. از آنجا که پیرامون شخصیت بزرگان و افکار و سیره آنان پرسش ها و گاه در اثر فاصله زمانی ابهاماتی پدید می آید، شایسته است که به آنها پاسخ داده و ابهامات برطرف شود.

بدین جهت پرسش های رسیده از مناطق مختلف که مربوط به حضرت علی(علیه السلام) می باشد توسط معاونت پژوهش مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی مذاهب اسلامی جمع آوری و به صورت کتاب در خدمت شیفتگان آن حضرت عرضه می شود.

* در کتاب های حدیثی اهل سنّت، چند حدیث از حضرت علی (علیه السلام) آورده شده است؟

ابن حزم اندلسی، متوفای سال ۴۵۶ هجری، در کتاب خویش نام صحابه را به ترتیب کثرت حدیث آورده و تعداد احادیث وارد شده از ناحیه حضرت علی را ۵۳۷ حدیث ذکر کرده است، در حالی که شواهد و قرائن فراوانی وجود دارد که احادیث حضرت علی (علیه السلام) بیش از اینهاست.

عواملی که باعث کثرت حدیث می شود، عبارتند از:

۱. ارتباط زود هنگام فراوان با پیامبر (کثرت و سبق در ارتباط با پیامبر)

مسلم است اولین مردی که به پیامبر(صلی الله علیه وآله) ایمان آورد، حضرت علی (علیه السلام) بوده است. هر چند در سن ایشان به هنگام اسلام آوردنشان تشکیک کرده اند، ولی این تشکیک اثری ندارد؛ زیرا اولاً کودک ده ساله ای که معنای اسلام آوردن را می فهمد، درک حدیث و تحمل آن برای او آسان تر است و ثانیاً احادیثی که از ابن عباس و حسنین(علیهم السلام) در زمان کودکی آنان نقل شده، در شمار احادیث معتبر است؛

۲. رها کردن سایر کارها برای فراگیری حدیث از پیامبر

کسی که مشغول کارهای دیگر است، نمی تواند بیش تر از کسی که برای خدمت به پیامبر از کارهای دیگر دست کشیده است، حدیث داشته باشد. گفته اند که ابو هریره برای رفع اتهامات دیگران به او درباره کثرت حدیث، به همین مسأله استدلال کرده است؛

۳. ذهن خوب و حافظه قوی

درباره حافظه و هوشیاری حضرت علی (علیه السلام) در تفسیر آیه (وَ تَعِیَها أُذُنٌ وَاعِیَةٌ)؛ آمده است که پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: «یا علیٌّ، قَد دَعوتُ اللهَ أَن یَجعلَها أُذُنَکَ» و حضرت علی (علیه السلام) فرمود: «فَما نَسیتُ شَیئاً»، و در جای دیگر می فرماید: «لَمّا نَزَلَت (وَ تَعِیَها أُذُنٌ واعِیَةٌ) إِلتَفَتَ رَسُولُ الله إِلَیَّ فَقالَ: إِنّ سَأَلتُ اللهَ أَنْ یَجَعَلَها أُذُنَکَ یا عَلیٌّ». افزون بر این، پیامبر(صلی الله علیه وآله) پیش از آن که حضرت علی (علیه السلام) از چیزی سؤال کند، خودشان باب گفت گو را باز می نمود، در روایت آمده است که پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: «یا علی، أَلا أعلمک»؛ یا علی! آیا نمی خواهی به تو آموزش دهم. همچنین در روایت آمده است از حضرت علی(علیه السلام) سؤال کردند: «مالَکَ أَکثرَ أَصحابِ رسولِ الله حَدیثاً»؛ چرا شما از همه اصحاب بیش تر حدیث نقل می کنید. آن حضرت در جواب فرمودند: «إنّی کُنتُ إذا سألتُهُ أَنْبَأَنی وَ إِذا سَکَتُّ إِبتَدَ أَنِی»؛ من چنین بودم که هر گاه مطلبی را از پیامبر(صلی الله علیه وآله) می پرسیدم ایشان پاسخ می دادند، و هرگاه سکوت می کردم خود آن حضرت شروع به بیان حدیث برای من می نمود.

این سؤال و جواب نشان می دهد که زیادی روایات حضرت علی(علیه السلام) از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) امری مشهور و مسلم بوده است.