به گزارش خبرگزاری حوزه، نشست عقل سرخ از سلسله نشست های اصحاب علوم انسانی در باب فهم و تبیین جهان مقاومت پس از شهادت سردار سلیمانی صبح امروز در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین حمید پارسانیا در این نشست درباره موضوع تکوین امت اسلامی سخنرانی کرد و گفت: برای جوامع بشری ما مفاهیم مختلفی داریم. مثلاً جامعه مفهومی است که به حضور افراد و انسان ها توجه دارد، اما مفاهیم دیگری مثل قوم، قبیله و عشیره هم استفاده می شوند. در این میان برخی هم برای نامگذاری یک جامعه به حوزه جغرافیایی توجه دارد، برخی به خون و....

وی افزود: امت و ملت دو مفهومی است که به حوزه انسان توجه دارند. در جهان مدرن همه مفاهیم سیرت و صورت سکولار و این دنیایی پیدا کرده اند و معانی برساخت می شوند.

پارسانیا ادامه داد: در بین همه این مفاهیم بنده می خواهم به مفهوم امت و ملت بپردازم. در فرهنگ اسلامی این دو مفهوم از قوم و قبیله خیلی مهمتر هستند. امت بیشتر به حیثیت انسانی و ملت به جنبه فاعلی می پردازد. مفهوم ملت و امت خیلی به دین نزدیک هستند، چون دین سبک و شیوه زندگی و همان ملت است. به بیان دیگر ملت به جنبه فاعلی دین نظر دارد و امت به جنبه انسانی دین. تکوین جامعه ای که امت یا ملت باشد، منوط به قصد انسان ها هست و در این میان رسول شیوه زیست را بیان می کند.

این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: نکته مهم در رابطه با امت و ملت این است که حتی با یک فرد هم محقق می شوند. همانطور که می بینید که ابراهیم (ع) خود یک امت واحده است.

وی تصریح کرد: شهید قاسم سلیمانی در درون خودش نظام معنایی توحید و اسلام را محقق کرد و تکوین امت یا ملت اسلام را در رفتار و کنش و شهادت ایشان می بینیم، طوری که اصلاً نمی توان آن را ندید. در حال حاضر امت اسلامی بیش از یک سده است که هویت معنایی خودش را از دست داده است و بعد از مواجهه با جهان مدرن در حاشیه ملت دیگری قرار گرفته است. امروزه دولت- ملت های جهان مدرن تقسیمات جدیدی را انجام دادند که هیچکدام از اینها ذیل امت و ملت اسلامی نبود.

حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا اظهار داشت: امت اسلامی با انقلاب اسلامی ایران متولد شد، اما در چارچوب جغرافیای خاص و محدودی به نام ایران معنا پیدا کرد. ایران از دیرباز کانون امت اسلامی و جریان های معرفتی اسلام بود. طبیعی است که اگر قرار بود خیزش جدیدی در جهان اسلام اتفاق بیافتد از ایران شروع شود.

وی در ادامه گفت: انقلاب اسلامی ایران در چارچوب مفاهیمی تعریف شد که بیرون از مفاهیم جهان مدرن است و انرژی که انقلاب از آن تغذیه می کرد انرژی مفاهیم جهان مدرن نبود. ۸ سال جنگ در ایران خودش یک جنگ جهانی بود، چون هر دو جبهه بلوک غرب و شرق این جنگ را تقویت می کردند، اما مرزهای مقاومت با مرزهای ایران پیوند خورده بود و با وجود همه این حوادث، انقلاب در ایران توانست تداوم پیدا کند. انقلاب اسلامی ایران در همان سال ها صف بندی جدیدی را نشان داد. آن هم درست زمانی که قطب بندی بلوک شرق و غرب تمام شد و فوکویاما از پایان دنیا حرف زد، اما اتفاقی که افتاد این بود که قطب بندی جدیدی آغاز شد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: چقدر ابلهانه و کودکانه است که ما بخواهیم مسائل داخل ایران را فقط با توجه به عملکرد یک منطقه خاص تحلیل کنیم. مسائل داخل در ایران بدون توجه به رویکرد امت اسلامی و کشورهای دیگر جهان قابل فهم و قابل حل نیست. شهید سلیمانی یک استراتژیست است. او نبوغ خاصی از صف آرایی جهانی داشت و ابتدایی ترین مختصات جغرافیایی که در آن قرار داشت را می شناخت و در جهت آن گام برداشت. وی حل مسائل منطقه را در گرو حل مسائل هویت اسلامی می دید و این گونه احساس امت و ملت واحد کردن او را یک استراتژیست کرد.

وی اظهار داشت: شهید سلیمانی با شهادتش نشان داد که امت اسلامی تا کجا محقق شده است. شهادت داخل ایران رخ نداد. توجهی هم که به شهادت ایشان شد فقط محدود به ایران نبود و این نشان می دهد که هویت این سردار یک هویت به پا خاسته است. امت اسلامی بدون مواجهه جهانی نمی تواند تکون داشته باشد.

این استاد دانشگاه تهران گفت: عزت سلیمانی، عزت امت اسلامی است و شهید سلیمانی را باید در این چارچوب تحلیل کرد. سلیمانی بازوی توانمند امت اسلامی است. امت اسلامی هویت معنوی و متعالی دارد و این هویت در سطح کنشگران عالی در می یابد. بنابراین هر کسی پا جای پای سلیمانی بگذارد چنین وضعیتی را خواهد داشت چون این امت اسلامی بود که سلیمانی را سلیمانی کرد. آدم ها در مناسکی مثل تشییع جنازه سردار سلیمانی هویت معنایی خودشان را بروز و وجدان امت اسلامی خودش را نشان می دهد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: امروزه آنچنان مسائل جهان در هم تنیده شده و به هم گره خورده که نمی توان مسائل یک منطقه را فقط در همانجا جست. متأسفانه بسیاری از جامعه شناسان ما با شبکه های خبری مثل بی. بی. سی مصاحبه و این اتفاقات را تحلیل می کنند. منتهی تحلیل شأن فقط در چارچوب مسائل منطقه است. این در حالی است که ما برای تحلیل این مسائل باید از مفاهیم تمدنی و تاریخی استفاده کنیم و نگاه وسیعی و جهانی داشته باشیم.

313/60