به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، آیت الله ابوالقاسم علیدوست در ششمین پیش همایش کنگره بین المللی بزرگداشت علامه میرحامد حسین با موضوع معرفی مؤسس مدرسه لکهنو در هند مرحوم علامه غفرانمآب که در سالن اجتماعات بنیاد فرهنگی امامت در قم برگزار شد بیان داشت: اخباری گری در جامعه تشیع را می توان در پنج دوره تقسیم بندی نمود.
وی گفت: در دوره دوم اخباری گری که دیگر شیعیان وارد عصر غیبت شده بودند بزرگانی که علم خود را از مکتب ائمه علیهم السلام گرفته اند مانند شیخ مفید بدنبال ایجاد تعادل بین اخباری گری و عقل گرایی هستند.
آیت الله علیدوست اظهار داشت: شیخ مفید از یک طرف رساله بر رد ابن جنید داشته است که بخاطر اجتهاد به رأی و قیاسش مورد رضایت وی نیست؛ از آن طرف در رد استاد حدیث گرای خودش شیخ صدوق هم رساله دارد و از شیخ صدوق در نوع رفتار با روایات گلایه می کند که باید شما با کمک عقل ابزاری-به تعبیر ما-روایات را مدیریت می کردید.
وی افزود: در چند قرن بعد، یعنی در دوره سوم اخباری گری، در قرن دهم امثال محقق اردبیلی حاضر بودند و آنها را به عنوان اخباری نمی شناسند اما رگه های غلیظی از حدیث گرایی در اندیشه ها و آثار علمی آنان مشاهده می شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: در آن ایام بزرگانی را داریم که به مشهور سخت می گیرند و در مواردی اگر یک خبر را می دیدند آنرا بر قول مشهور علما مقدم می داشتند و این نشانه ای مهم از اخباری گری یا بهتر بگویم حدیث گرایی در آن دوره است؛ این حالت در فقه اردبیلی پررنگ است.
وی افزود: مرحوم محمدامین استرآبادی که در رأس اخباری گری است می گویند در مکتب صاحب معالم بزرگ شده ولی بعداً از رویکرد او اعراض کرد و به اخباری گری روی آورد؛ بنده این حرف را مورد تأیید نمی دانم زیرا صاحب معالم هم شاگرد محقق اردبیلی بود و این اخباری گری را در منشورات صاحب معالم هم می توان دید.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم بیان داشت: در دوره چهارم، اخباری گری به یک بسته با لوازم مختلف تبدیل می شود؛ به طور مثال مبارزه با تقلید، وجوب عینی اجتهاد، یعنی اینکه همه باید مجتهد شوند، مبارزه بدون تعارف با فقها از لوازم اخباری گری در این دوره شد.
وی خاطرنشان کرد: در این دوره یک بسته با لوازمی به وجود آمد که هواداران اخباری گری که بیرحمانه گاهی حتی خون خود را روی حرفشان می گذاشتند نسبت به گذشتگان و تراث شیعه حمله و به آنها توهین می کردند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عنوان داشت: باید اگر حرف جدیدی داریم برای آن دلیل بیاوریم و آنرا به صورت علمی اثبات کنیم و از حمله به تراث بپرهیزیم؛ بیشترین میزان حمله به تراث شیعه در عصر کنونی است و نه به صورت سخت و با جنگ فیزیکی بلکه به صورت نرم این حملات در حال وقوع هستند.
وی افزود: دوره پنجم اخباری گری، عصر ماست؛ بسیاری از فقهای این عصر با وجود اینکه می گویند بر اساس اصول اجتهاد میکنند، اما با روحیه اخباری گری این کار را پیش می برند.
آیت الله علیدوست تصریح کرد: مرحوم آیت الله خویی رحمة الله علیه در اوایل اصولی بودند و در اواخر عمر شریفشان به حدیث گرایی دچار شدند.
وی گفت: ما امروز با جریان پنجم اخباری گری مواجهیم که با تقلید هم مشکل ندارند، کتاب اصول هم می نویسند، در غیرفقه نیز این رویه اخباری گری را دارند.
استاد حوزه اظهار داشت: اخباری گری توسط مرحوم وحید بهبهانی به محاق رفت اما در گذر زمان دوباره احیاء شد.
وی گفت: هرچند اخباری ها به فقها حمله کرده اند، اما خدمات بسیاری نیز داشته اند؛ چه در دوره های اول و دوم و در دوران شیخ کلینی ها و چه در دوره چهارم و در زمان امثال علامه مجلسی خدمات بسیاری داشته اند.
آیت الله ابوالقاسم علیدوست خاطرنشان کرد: همایش های اینچنینی باید به سمت گرامیداشت و پاسداری از تراث شیعه بروند؛ چرا که این تراث مورد حمله هستند.
