دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳ |۱۰ ذیحجهٔ ۱۴۴۵ | Jun 17, 2024
حجت الاسلام شکیبایی

حوزه/ از دید امام علی علیه السلام، انسان در عین آن‌که دارای استقلال شخصیت فردی است، دارای نوعی وابستگی به اجتماع است که می‌توان از آن به عنوان روح جمعی یاد کرد.

به گزارش خبرگزاری حوزه،‌ حجت الاسلام ایمان شکیبایی استاد علوم حدیث و پژوهشگر معارف روایی،در جمع طلاب و پژوهشگران مرکز تخصصی علوم حدیث حوزه علمیه قم  با اشاره به لزوم  تحقّق دغدغه های مقام معظّم رهبری پیرامون کتاب شریف نهج البلاغه گفت: باید طلّاب محقّق و نویسندگان معارف حدیثی با توجه به نظرات دقیق معظّم له پیرامون کتاب نهج البلاغه، با پژوهش های خود به تحقّق مُطالبات رهبر معظّم انقلاب حول محور معارف این کتاب ارزشمند همّت گمارند. 

این استاد علوم حدیث در ادامه به فرازی از سخنان دغدغه مند مقام معظّم رهبری پیرامون نهج البلاغه اشاره نمود و افزود:ایشان در سال ۵٩ گفتند؛ نهج‌البلاغه برای ما از دو نظر اهمّیت پیدا می‌کند، اولاً از نظر طرح مسائل اصولی اسلام، طرح مسأله‌ی اللّه، طرح مسأله‌ی انسان و مشخص کردن دیدگاه های اسلام درباره‌ی انسان، طرح مسأله‌ی نبوت و موضع نبوت در تاریخ انسان و شأن نبی و رسالت نبی و از این قبیل مسائلی که در باب نبوت هست و... ،  - که این امروز برای ما یک وسیله‌ی شناخت است و لازم است - از یک نظر؛ نهج‌البلاغه اشاره می‌کند به مسائل اجتماعی در محیطی منافقانه و مشتبه؛ و چون ما در چنان محیطی امروز قرار داریم پس مسائل زندگی و مسائل سیاسی و مشکلات و دردها و احیانا راه‌حلها - اگر راه‌حلی در مسأله‌ای وجود داشته باشد می‌تواند از نهج‌البلاغه شناخته و الهام گرفته بشود - نهج‌البلاغه برای ما مهم است، آیا بعد از گذشت ۴٠ سال از این تذکر معظم له پژوهش ارزشمندی از این دو منظر صورت گرفته است؟.

حجت الاسلام شکیبایی در ادامه به جهت تبیینی مختصر از فرمایش مقام معظم رهبری خاطر نشان کرد: مسائل اصولی اسلام تنها اصول دین را در بر نمی گیرد بلکه علاوه بر پنج اصل اساسی دین و مذهب ، اصول دیگری هم در اسلام مطرح هستند که از مبدأ تا معاد را برای انسان ها پوشش می دهند و نقش کلیدی و سرنوشت سازی را برای آنها رقم می زنند. 

این محقق حوزوی ادامه داد: امیرالمومنین (علیه السّلام) در خطبه ١۵٢ که در روزهای اول خلافتشان در سال ٣۵ هجری در مدینه ایراد نمودند، می فرمایند: فی صفة الاسلام: فیه مرابیع النعم، و مصابیح الظلم. لا تفتح الخیرات الا بمفاتیحه، و لا تکشف الظلمات الا بمصابیحه در وصف اسلام فرمودند: در اسلام نعمت ها همانند باران بهاری و چراغ های روشن کننده تاریکی فراوان است، درِ نیکی ها را جز با کلیدهای آن نتوان گشود و تاریکی ها را جز با چراغ های آن روشنی نتوان بخشید.

وی گفت: باید شوربختانه به این مطلب هم اشاره نماییم که امیرالمومنین (علیه السّلام) در خطبه ١٠٣ فرمودند : کسیأتی علیکم زمان یُکفَأ فیه الاسلام، کما یُکفأ الاناء بما فیه به زودی زمانی بر شما فرا می رسد که در آن زمان اسلام واژگون می شود، همچنان که ظرف واژگون می شود و آنچه در آن است می ریزد.

حجت الاسلام شکیبایی خاطر نشان ساخت: با توجه به دو خطبه فوق، پیرامون کتاب نهج البلاغه لازم است چهار کار اساسی صورت پذیرد :تحصیل، تدریس، تحقیق، تبلیغ؛ چرا که قوام اسلام به کتاب شریف قرآن کریم و نهج البلاغه است و اگر در تبیین معارف غنی نهج البلاغه کم کاری شود نسبت به آیات شریفه قرآن کریم سهل انگاری صورت گرفته و در نهایت اسلام تضعیف خواهد شد. 

وی در ادامه جهت مصداق نمایی از باب نمونه به پانزده مورد از اصول اساسی اسلام اشاره نمود که به اختصار عبارتند از : خدامحوری، پیامبرمداری، امام ‏محوری، عدل مداری، علم محوری، عمل‏ گرایی، اخلاق ‏مداری، سعی ‏محوری، حق مداری، محبت‏ محوری، نظارت‏ مداری، خوف و رجا، مرگ‏ اندیشی، آخرت ‏اندیشی و تعبّد مداری که البته مسائل اصولی اسلام در نهج البلاغه به این پانزده مورد ختم نمی شوند. 

وی بیان کرد: با توجه به اینکه حکومت اسلامی در بازه‌ای کم‌تر از پنج سال در دست امام علی(علیه السّلام) بود و ایشان به عنوان امیرالمؤمنین و شخصیت برتر مذهبی، با رویکردی مذهبی به جامعه، به مشکلات و مسائل آن نگریسته است، در مجموع، روابط اجتماعی در نهج‌البلاغه از منظر اخلاق علوی مورد بحث قرار گرفته‌اند.

این استاد مرکز تخصصی حدیث حوزه در ادامه افزود: از دید امام علی(علیه السلام)، انسان در عین آن‌که دارای استقلال شخصیت فردی است، دارای نوعی وابستگی به اجتماع است که می‌توان از آن به عنوان روح جمعی یاد کرد بر همین اساس است که ایشان، فرهنگ و عرف و آداب و رسوم جوامع را، زمینۀ اصلی روابط اجتماعی می‌داند و در نامه‌ ۵۲ به مالک اشتر توصیه می‌کنند که «هرگز سنت‌های پدیده‌ای را که پیشوایان این امت به آن عمل کرده‌اند و الفت و انس به سبب آن بین مردم پدید آمده و امور رعیت به واسطۀ آن اصلاح گردیده، نقض مکن».

حجت الاسلام شکیبایی بیان کرد: امیرالمؤمنین(علیه السلام) در فرازهای مختلف نهج‌البلاغه به انواع روابط اجتماعی پسندیده و نامتعالی اشاره کرده و به نقش آن‌ها در شکل‌گیری یا تضعیف بنیان‌های اسلامی جامعه تأکید کرده است.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • یا زهرا IR ۱۹:۲۸ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۱
    1 0
    سلام علیکم.ان شاء الله در حوزه بیشتر ازپیش به دغدغه های رهبری توجه بشه .از تذکرات استاد شکیبایی (زیدعزه)بینهایت سپاسگزاریم .
  • مدافعان حرم IR ۲۲:۰۶ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۱
    0 0
    با سلام و عرض ارادت. حضرت آقا درباره نهج البلاغه در یک جلسه ای فرمودند :مردم فقط اسم نهج البلاغه را شنیدند و نمی دانند که این کتاب، کتاب عمل است، کتاب معرفی اسلام است... بعد فرمودند کسی که می خواهد خدشه ای به اسلام وارد کند، قبلش یک دور نهج البلاغه را بخواند... واقعاً برای خودم متاسفم که قدر این گوهر را ندانستم ولی فلان دانشمند مسیحی ٢٠٠ بار آن را خوانده است و بهره اش را برده است. تشکر از اخبار خوبتون
  • ما ملت امام حسینیم IR ۰۹:۱۳ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۲
    0 0
    سلام. مطلب بسیار جالبی برام بود، اتفاقاً ماه هاست که دنبال موضوع پایان نامه هستم و این دو منظر (اصول اسلام و روابط اجتماعی از دیدگاه نهج البلاغه) کمک خوبی بود برای انتخاب موضوع پایان نامه. تشکر
  • یا رقیه IR ۲۳:۵۷ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۲
    1 0
    سلام. خدای متعال بر توفیقات اساتید جوان حوزه بیفزاید که هم خوش سلیقه اند و هم خوش درک هستند و دغدغه مند، واقعاً اینی که آقا بارها فرموده اند از نیروهای جوان غافل نشوید چون دنبال پویایی و شکوفایی در حوزه هستند این تذکر را بارها فرموده اند و خوشحالم که این مهم در حوزه اتفاق افتاد.
  • منتظر IR ۱۳:۵۵ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۴
    0 0
    سلام علیکم واقعاً حوزه انقلابی لازمه اش این است که از چنین نظرات و دغدغه ها حمایت کند... حوزه انقلابی به حرف نیست، به عمل است، استاد انقلابی نظریه بدهد و شاگرد انقلابی هم برود دنبال تحقیق حول آن نظریه... حوزه انقلابی یعنی این.
  • حسینی IR ۲۲:۰۴ - ۱۳۹۹/۰۸/۲۶
    0 0
    سلام علیکم بنده از شاگردان این استاد بزرگوار هستم و از نزدیک شاهدم که ایشان چقدر دغدغه معارف قرآنی و حدیثی را دارند، و اینجور که من خبر دارم تا قبل از سن ٣٠ سالگی تألیفات زیادی را منتشر کرده اند که برای بنده جای غبطه خوردن دارد، خداي متعال بر توفیقات تمام زحمتکشان ترویج معارف اسلامی بیفزاید. سید دانیال