خبرگزاری حوزه| رشد حضور و اثربخشی زنان در فعالیت‌های علمی اتفاقی است که حالا چندسالی است که بیشتر از گذشته به چشم می‌آید. حضور زنان در بالاترین عرصه‌های علمی و پژوهشی، رشد چشمگیر زنان هیئت‌علمی و رتبه‌های برتر زنان در رقابت‌های پژوهشی نشان می‌دهد که حالا سالهاست ظرفیت علمی و پژوهشی زنان به سمت جایگاه اصلی خود درحرکت است. کتاب سال بانوان یکی از رویدادهایی است که به‌منظور حمایت از فرایند تولید علم دینی، شناسایی و تجلیل از بانوان پژوهشگر و معرفی آثار پژوهشی برتر به‌ویژه در عرصه «زن و خانواده» برگزار می‌شود. و برگزیدگان آن پژوهشگرانی هستند که سالها در این عرصه تلاش کرده‌اند «فاطمه مغیثی» یکی از نویسندگان برگزیده کتاب سال بانوان است که به بهانه هفته پژوهش خبرگزاری حوزه با او گفت‌وگویی ترتیب داده است.
خودتان معرفی کنید و از سابقه علمی و پژوهشی خودتان بفرمایید؟
فاطمه مغیثی دارای مدرک دکترای تصوف و عرفان اسلامی هستم. سطح ۳ فلسفه اسلامی و کارشناسی ارشد در رشته تصوف و عرفانی تحصیل داشتم. مدرس حوزه و دانشگاه و پژوهشگر رسمی درزمینهٔ اخلاق و عرفان هستم. برگزیدگی در کتاب سال بانوان، عضویت در نخبگان پژوهشی، ارزیاب آثار علمی، برگزیده در جشنواره‌هایی مثل بانو امین و علامه حلی، همایش ملی طلبه جوان موفق و... از مواردی است که در سابقه پژوهشی‌ام ثبت‌شده است. به لطف الهی کرسی علمی- ترویجی، نشست‌های علمی تخصصی، سخنرانی و ... هم داشتم.
از سایر فعالیت‌های پژوهشی خودتان بگویید ؟
کتاب‌ها و مقالاتی در زمینه‌های مختلف دارم که در این مجال به چند مورداشاره می‌کنم. در کتاب نگاهی متفاوت به عرفان حلقه، به بازخوانی هستی‌شناسی عرفان حلقه پرداختم و به چاپ دوم رسید. «شاخصه‌ها و کارکردهای زیست معنوی فاطمی» کتاب دیگرم که پروژه به سفارش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انجام شد. «منزلت معرفت قلبی در هندسه سلوک در آموزه‌های حسینی»، « نقش محبت در سلوک معنوی بر مبنای آموزه‌های فاطمی(سلام‌الله علیها)»، « دیدگاه آنماری شیمل به زن در آینه عرفان» ، « نگاهی تطبیقی بر اندیشه‌های ابن عربی و سید حیدرآملی در بحث ولایت»، «مدخل رابعه عدویه» و «مدخل معروف کرخی» در دانشنامه عرفان دانشگاه ادیان و مذاهب بخشی از مواردی است که به فضل الهی به انجام رساندم.
علت گرایشتان به پژوهش چه بود؟
از همان ابتدا، عشق به پژوهش علمی در وجودم بود. اولین پژوهش مدونی که انجام دادم در دوران دبیرستان با موضوع «تربیت فرزند» بود و به اداره آموزش‌وپرورش ارسال شد و رتبه آورد. به نظرم کسی که به دنبال علم میرود، قطعاً باید اهل پژوهش باشد. امام علی علیه‌السلام فرمود: «لاینفع الاجتهاد بغیر تحقیق. یعنی هر تلاشی که در آن تحقیق و حقیقت‌جویی نیست، بهره‌ای ندارد.» بنابراین تحصیل علم به معنای حقیقی کلمه، با کاوش و تحقیق کامل می‌شود. امیدوارم در حوزه علمیه و دانشگاه‌ها توجه بیشتری به پژوهش شود. تکمیل تعلیم و تعلم با پژوهش، اولین علت گرایشم به کار پژوهشی بود.
دومین علت، دغدغه‌های اجتماعی است. زمانی که می‌بینم افرادی در جامعه دچار آسیبهای دردناک از انحرافات معنوی و دینی هستند، سعی می‌کنم در قالب کار پژوهشی درصدد کمک به آنها تلاش کنم. مثلاً در بحث معنویت لازم است تبیین درستی از معنویت ناب اهل‌بیتی صورت بگیرد و در بحث معنویت‌های نوظهور، نیازمند نقد و آگاه‌سازی عموم افراد جامعه حتی در پنل نخبگانی هستیم. تک‌تک ما نسبت به مردم عزیز کشورمان وظیفه‌داریم و هر کس با توجه به تخصص رشته خود می‌تواند سهمی در این یاری‌رسانی داشته باشد. من هم با تکیه به تلاشهای پژوهشی امیدوارم در علوم دینی و معنوی خدمتی به جامعه ایران اسلامی داشته باشم. البته می‌دانیم که علوم دینی اسلامی فرامرزی است.
در مورد کتاب«فراسوی حلقه» توضیح بدید و اینکه چه چیزی در شما انگیزه نوشتن این کتاب را ایجاد کرد؟
چند سال پیش در منزل یکی از بستگان یکی از کتاب‌های عرفان حلقه را دیدم. به دلیل اینکه رشته‌ام عرفان بود، سؤالاتی در این زمینه از من پرسیدند که نیازمند تحقیق و واکاوی بود. این شروع کار پژوهشی‌ام در مورد عرفان حلقه شد. بعد از مدتی با طرفداران، آسیب دیدگان، نجات‌یافتگان از عرفان حلقه ارتباط گرفتم. حاصل سالها تحقیق و مطالعات عینی و مکتوب، نگاره‌هایی شد که یکی از آنها کتاب «فراسوی حلقه» است.
سختی‌ها و مشوق‌های کار پژوهشی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به نظرم یک محقق نباید منتظر مشوق در کار پژوهشی باشد، به‌طورقطع در مسیر راه، موانع جدی نیز مقابل خود می‌بیند. پس محقق باید با توکل به خداوند، تلاش و کوشش خستگی‌ناپذیر داشته باشد و هرگز انگیزه او کم‌رنگ نشود. در سالهای پژوهش اساتید وارسته‌ای به من کمک کردند و البته خانواده هم حمایت معنوی زیادی داشتند. که جا دارد از آنها تشکر ویژه داشته باشم.
در مورد کتاب «فراسوی حلقه» بگویید؟
این کتاب در سال ۱۳۹۸ توسط انتشارات معنویت پژوهی به چاپ رسید و در همایش کتاب سال بانوان سال ۹۹ برگزیده شد. در کتاب فراسوی حلقه از دو نوع رویکرد نقد برون دینی و نقد درون دینی به‌عنوان مکمل یکدیگر استفاده‌شده است. نقد درون دینی، تعمیق و تفکر بر اساس آیات و روایات است و نقد برون دینی شامل استدلال‌های عقلانی می‌شود. در حقیقت بسیاری از نقدهای کتاب، برون دینی به شمار میرود و برای تأیید آنها و توضیح بیشتر، از متون دینی اسلامی استمداد شده است.
این پژوهش شامل شش فصل است؛ در فصل اول به جهت آشنایی با عرفان حلقه، تاریخچه و کتاب‌شناسی آن بیان می‌گردد. بعد از ارائه آشنایی با عرفان حلقه، در فصل دوم به تعریف مفاهیم کلیدی پرداخته می‌شود. در فصل سوم هستی‌شناسی عرفان حلقه و بررسی آن تبیین می‌شود. در فصل چهارم راهنماشناسی در منظومه فکری این جریان واکاوی خواهد شد و فصل پنجم به مسئله مهم و اساسی فرجام شناسی عرفان حلقه، نقد و نظرهای وارد بر آن بیان می‌گردد. فصل ششم به پیشنهادها، عوامل گرایش و راهکارهای مواجهه با عرفان حلقه اختصاص‌یافته است. در پایان ضمائمی به‌منظور تکمیل بحث ارائه شده است.
در هفته پژوهش هستیم و چه توصیه‌ای برای علاقه مندان به پژوهش دارید؟
مهم‌ترین اصل در پژوهش، داشتن نیت و هدف مشخص است. نیت الهی و خدمت به اسلام انرژی‌زایی فوق‌العاده‌ای دارد و انسان را خستگی‌ناپذیر میسازد. اگر هدف متعالی و الهی باشد، سختی‌های راه، هموار و لذت‌بخش می شود.
۳۱۳/۶۱
