به گزارش خبرگزاری حوزه، خانم سمیرا عبدالله زاده، طلبه سطح ۲ مدرسه علمیه فاطمه الزهرا(س) شهر سلماس استان آذربایجان غربی با اشاره به تحقیق پایانی برگزیده خود در جشنواره علامه حلی با عنوان «حضانت اطفال و ضمانت اجرای آن در فقه»، اظهار داشت: این تحقیق پایانی در ۳ فصل با راهنمایی خانم مریم رضوی و داوری خانم جهانپور تهیه و تنظیم شده است.

وی با بیان این که در فصل اول این تحقیق، حضانت اطفال در صورت طلاق والدین و ضمانت اجرای آن مورد بررسی قرار گرفته است، افزود: در فصل دوم نیز به موضوع «حضانت اطفال در صورت فوت والدین و ضمانت اجرای آن» پرداخته شده است.

برگزیده جشنواره علامه حلی از آذربایجان غربی ادامه داد:  سومین فصل این تحقیق پایانی نیز به موضوع «حضانت اطفال نامشروع و سرراهی و ضمانت اجرای آن» می پردازد.

وی با بیان این که ضمانت اجرای فقهی بیان دستورات شارع در قالب های وجوب و حرام و اباحه است و مجازات ‌های دنیوی(عِقابی که سنّت تکوینی الهی بر آن جاری است و مجازات ‌های منصوص در شریعت اسلامی که بر عهده دولت اسلامی است) و اخروی و تشویق‌ ها و پاداش ‌های مادی و معنوی در دنیا و آخرت را متذکر می شوند، خاطرنشان کرد: این ضمانت اجرا ابتداً آحاد مسلمین و همه مؤمنین را شامل می شود و دیگر آنکه از باورهای اعتقادی و اخلاقی برخوردار است و در واقع عصاره ای کامل از انواع ضمانت های اجرایی است.

خانم عبدالله زاده گفت: حضانت در واقع نگهداری و تربیت مادی و معنوی طفل است و بحثی مجزا از ولایت بر طفل می باشد، اما دیدگاه های فقهی در مورد حضانت متفاوت و پراکنده است و مشهورترین آنها تا دو سالگی برای پسر و هفت سالگی برای دختر، حضانت را برای مادر می دانند.

وی با بیان این که فقها درباره ضمانت اجرایی حضانت متفاوت سخن گفته اند، که برخی مستحب و برخی واجب دانسته‌اند، بیان داشت: اما در کل، وظیفه ای برای شخص، سپس مؤمنین، سپس عموم مردم و نهایتاً حاکم دانسته شده که طرفین را به عمل حضانت چه در مورد نصب حاضن و چه در مورد وظایف حاضن نسبت به نگهداری و تعلیم و تربیت طفل و چه وظایف ولی یا جانشینان وی در هزینه ها، ملاقات و مسائل حضانت ملزم کنند.

برگزیده جشنواره علامه حلی تصریح کرد: در مورد اطفال بی سرپرست و سر راهی، اصل بر ولایت حاکم بر ایشان است و حاکم با ضوابط شرعی که به صورت قانون مقرر می کند حضانت و سرپرستی آنها را به نهاد(سازمان بهزیستی) یا اشخاص (تحت ضوابط) واگذار می کند.

چکیده تحقیق:

از موضوعات اساسی فقه، خانواده و بحث حضانت اطفال است. حضانت، نگهداری و تربیت مادی و معنوی طفل است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و با هدف آگاهی از ضمانت های اجرای فقهی در باب حضانت اطفال بنابر تحقیقات کتابخانه ای می باشد؛ فلذا به بررسی دیدگاه های فقهی در مورد حضانت اطفال و ضمانت های مختلف اجرایی برای هرکدام  پرداخته می شود.

اما با بررسی نظرات فقها و ادله ایشان می توان بیان داشت نظر مشهور آن است که مادر حق دارد پسر را تا دو سالگی و دختر را تا ۷ سالگی حضانت نماید و همچنین مادر اولویت دارد که پسر را تا سن بلوغ و دختر را تا ازدواج حضانت نماید.

در صورت فوت یکی از ابوین دیگری این مهم را بر عهده می گیرد و در فوت هر دو، در صورتی که طفل هنوز بالغ نشده نباشد، حضانت طفل را جد پدی بر عهده می گیرد یا از قاعده الاقرب فالاقرب و یا ارث بری استفاده می شود، فقها، مومنین و حاکم را مسئول اطفال سر راهی و بی سرپرست می دانند و بیشتر فقها بر این باورند که برگرفتن از کودکان بی سرپرست و نگهداری آنها ، واجب کفایی است و گروهی دیگر از فقها معتقدند که حضانت از کودکان بی سرپرست و سرراهی کاری است پسندیده و مستحب که در انجام آن پاداش اخروی وجود دارد ، اما طبیعی است که فرد در میانه راه از ادامه این کار وا ماند یا به هر دلیلی مایل به انجام آن نباشد لازم است طفل را به قاضی(حاکم اسلامی یا مراکز حمایتی) بسپارد.