به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از قزوین، قزوین از دیرباز سرزمین تولد و پرورش علمای بزرگ اسلام بوده است و این مهم تا جایی پیش رفته که همواره در کنار نام قزوین پیشوند عالم خیز بودن آن هم به کار رفته و وجود صدها دانشمند در رشته‌های مختلف علمی و حضور دانشمندان نامی دیگر بلاد در مدارس علمیه قزوین، بهترین گواه بر جایگاه رفیع این شهر در میان جهان اسلام است.
در این قسمت به معرفی زندگی مرحوم علامه سید علی قزوینی(ره) می پردازیم.
علامه آقا سید علی موسوی قزوینی فرزند سید اسماعیل در ماه ربیع الاول سال ۱۲۳۷ هجری قمری در شهر قزوین در خانواده مذهبی و دارای علم و فضیلت و تقوی دیده به جهان گشود و وی از طرف مادر با مرحوم آقا سید ابراهیم قزوینی -صاحب ضوابط الاصول- خویشاوندی دارد و پدر وی از اهالی خویین بوده و قبل از اینکه سید علی به سن بلوغ برسد در گذشته و سید رضی‌الدین قزوینی، دایی بزرگوار سید علی، سرپرستی و حضانت او را به عهده گرفت.
تحصیلات
سید علی بعد از تحصیلات مقدماتی در قزوین، جهت تکمیل تحصیلات خود در سال ۱۲۶۲ ه. ق ابتدا عازم کربلای معلی گردید. بر اساس گزارش علامه شیخ آقا بزرگ طهرانی، مرحوم آقا سید علی اعلی الله مقامه الشریف پس از وفات آقا سید ابراهیم صاحب ضوابط الاصول به قزوین مراجعت کرده و پس از تکمیل تحصیلات در قزوین، بار دیگر عازم حوزه پر آوازه نجف اشرف شده و از محضر اساتید و بزرگان آن حوزه بهره های وافر برده است و سپس با تکمیل مراتب علمی در سال ۱۲۸۰ ه. ق به قزوین بازگشت و زعامت دینی این سامان را عهده دار شد.
اساتید
سید علی قزوینی توفیق شاگردی از محضر استاد سید رضی‌الدین قزوینی دایی بزرگوارش را داشته است. شیخ محمد قزوینی معروف به حاج عبدالخالقی دیگر استاد فرزانه ای است که سید علی در مکتب وی تربیت یافته است. البته این استاد گرانقدر پس از بازگشت سید علی از نجف اشرف و تکمیل مراتب علمی، در زمره شاگردان سید علی قرار گرفته و از دانش سرشار او کسب فیض نموده است.
شاگردان
طلاب بی‌شماری از تشنگان وادی معرفت از نقاط مختلف ایران برای کسب فیض از محضر علمی این فقیه فرزانه به قزوین مهاجرت کرده و از خرمن دانش گسترده وی خوشه چینی کرده اند و برخی از شاگردان سیدعلی قزوینی عبارتند از: علامه فقیه حاج مولی محرم علی طارمی صاحب "الحاشیه علی القوانین"، فیلسوف و حکیم الهی حاج عبد الخالق معروف به حاج عبد الخالقی، فقیه و اصولی عالی مقام شیخ عبدالله مازندرانی، عالم و زاهد پرهیزگار سید حسین اشکوری، علامه محقق شیخ شعبان گیلانی نجفی، فقیه زاهد سید حسین زرآبادی، عالم فقیه سید اسدالله اشکوری، عالم فقیه سید مهدی بن سید حسن ابن سید احمد قزوینی نجفی، سید محمدتقی ابن سید عبدالمطلب تنکابنی، عالم فقیه میرزا نصرالله شیخ الاسلام معروف به شیخ الاسلام زنجانی، سید ابوالحسن ابن هادی ابن محمدرضا حسینی تنکابنی، علامه شیخ جعفر ابن عبدالله، ملا فتح الله شیروانی، شیخ اسدالله زنجانی، حاجی سید آقای قزوینی، میرزا هاشم گیلانی اشکوری
تالیفات
آثار علمی فراوانی از فقیه والا مقام سید علی قزوینی بر جای مانده است. برخی از آنها در سال های اخیر به همت انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم چاپ و نشر گردیده است و برخی دیگر به صورت خطی نگهداری میشود که عبارتند از
۱ حاشیه علی قوانین الاصول (مطبوع-سنگی) : این کتاب از کامل ترین و معروف ترین حواشی کتاب "قوانین الاصول" است که افزون بر اتقان علمی از شیوایی بیان و گویایی عبارات نیز برخوردار است.
۲.تعلیقة علی معالم الاصول (چاپ شده) : این کتاب از مبسوط ترین تعلیقه هایی است که تاکنون بر کتاب معالم الاصول نگاشته شده است و در آن آراء و انظار اصولیین به صورت تفصیلی طرح و مورد تحقیق قرار گرفته است. نام گذاری کتاب به این عنوان بر اساس سنت و سیره معمول میان عالمان شیعه صورت گرفته است که به جهت حفظ احترام، تالیفات خود را به عنوان حاشیه یا تعلیقه بر یک اثر برجسته‌ی علمی متقدم بر خود موسوم می کردند.
شخصیت علمی
جایگاه علمی و فقهی سید علی قزوینی بسیار رفیع است ، و تالیفات گرانسگ این فقیه فزرانه خود شاهدی بر رفعت مکانت علمی آن بزرگوار است و در تعابیر عالمان و فقیهان شیعه و تذکره نویسان، از ایشان با عناوینی چون «علّامه عهد» «نادره زمان»، «من اعلام العلماء و مشاهیر هم فی عصره»، «اعلم علماء القزوین» (همان) «من الفضلاء الاجله و العلماء الکاملین» «از اعاظم مجتهدین و اجله حفظه شریعت و دین» یاد شده است.
خدمات سیاسی - اجتماعی
مرحوم سید علی قزوینی دارای هوش بالای سیاسی بود و در زمان ایشان فرقه منحرف بابیه وجود داشت و صدر اعظمِ زمان، محمدحسین خان سپهسالار قزوینی الاصل بوده و به اتهام بابی گری، مخالفین خود را از بین می برد.
سید علی موسوی برای نجات مردم بی گناه از این اتهام، در نامه ای به صدراعظم، خود و شیعیان را از این اتهام تبرئه نموده و در پایانِ نامه، نصایحی خطاب به صدراعظم کرده و وظایف دولت نسبت به روحانیت را یادآور شده است.
از خدمات ماندگار این فقیه پارسا، احداث مسجدی با شکوه در مرکز شهر قزوین که در کنار بازار اصلی شهر واقع شده است. این مسجد به نام مسجد آقا سید علی معروف است و در مقابل منزل مسکونی ایشان قرار داشته و محل اقامه نماز جماعت ایشان بوده است. از دیگر خدمات اجتماعی وی احداث و تجدید بناء بقعه پیغمبریه است.
فرزندان
سید علی قزوینی دارای یک فرزند پسر و چهار فرزند دختر بوده و جزء بیوت صالح و علمی به شمار می آیند. فرزند پسر ایشان، فقیه و اصولی محقق سید محمد باقر موسوی قزوینی، پدر بزرگوار مرحوم آیت الله حاج سید علی علوی مشهور به حاج آقا بزرگ علوی قزوینی است.
فرزندان دختر سید علی قزوینی همسر عالم وارسته میرزا حسین ابن مولی آغا قزوینی خویینی همسر عالم فقیه ابوالقاسم حسینی جزمه ای، همسر عالم جلیل سید خلیل ابن سید رفیع الدین قزوینی، همسر سید زین العابدین تنکابنی هستند.
عروج ملکوتی
مرحوم سید علی قزوینی در روز سه شنبه چهارم ماه محرم ۱۲۹۸ قمری در قزوین دعوت حق را لبیک گفته و به جوار رحمت الهی شتافت. مزار شریف وی در جوار مضجع شریف مولی الکونین حضرت اباعبدالله الحسین (علیه السلام) در داخل صحن کوچک و کنار مقبره سید ابراهیم قزوینی صاحب ضوابط الاصول قرار گرفته است.
روحش شاد و یادش گرامی باد.
انتهای پیام
