به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، مهدی مولایی، پیش از ظهر امروز در سلسله نشست های علمی با موضوع رویکرد تمدنی در مسائل راهبردی، اظهار کرد: رویکرد تمدنی در منظر گروه های مختلف تعارف مختلف دارد، براساس عده ای رویکرد تمدن شناخت رویکرد حاکم بر کل یک تمدن یا پدیده یا پدیده های مرتبط با یک تمدن، دوم شیوه و روش منطق مطالعه، کشف و تأملات و یا رویکرد تمدنی یک نوع روش شناسی است، یک رویکرد و شیوه ای از نگریستن برای تحلیل پدیده است.

وی در توضیح چیستی و غایت تمدن، گفت: موقعیت تمدنی به مثابه امر جامعی که کلیه سطوح حیات اجتماعی اعم از فردی و عمومی و تاریخی را شامل می شود، برخی دیگر معتقدند تمدن به مثابه امر اصلی و پایه هدایت گر کلان تاریخ و تحولات تاریخی یک جامعه دانسته شود.

این استاد دانشگاه عنوان کرد: تمدن برآیند سرمایه ها و دستاوردهای سخت و نرم در یک واحد اجتماعی بزرگ و مستقل که متاثر از اندیشه ای تعمیم یافته در فرایندی تاریخی محقق شده است.

وی تصریح  کرد: در تعریف تمدن چهارتقسیم بندی هست، تمدن به مثابه «فرایند حرکت به وضعیت برتر»، تمدن به مثابه «پدیده ای تاریخی» تمدن به مثابه «نظام واره های زنده اجتماعی» و تمدن به مثابه «سلوک زیست و تعامل گروه های انسانی» است.

مولایی بیان کرد: یکی از ویژگی های تحلیل با رویکرد تمدنی، شناسایی تاثیر و نقش آن پدیده در سرنوشت و هدف تمدن است. اگر هر پدیده و هر تمدنی براساس اهداف مخصوص به خود مورد سنجش قرار گیرد، دیگر نمی‌توان سخن از رویکرد تمدنی مطرح کرد و طبعا امکان سنجش و مقایسه میان رویکردهای مختلف  وجود نخواهد داشت، لذا براساس این توضیح نمی توان رویکرد غرب را با رویکرد اسلامی تحلیل نمود.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: برخی معتقدند اهداف و غایات می تواند در میان برخی تمدن ها مشترک باشد، به عنوان مثال اعتلای همزیستی گروه ها و جوامع انسانی و ایجاد صلح.

وی در بیان استمرار یا گسست رویکرد تمدنی گفت: تحلیل یک پدیده با رویکرد تمدنی به معنای بررسی زمینه، تاریخ و آینده پدیده بوده، ارتباط طولی در گذر زمان، ارتباط عرضی درمیان سطوح مطرح است

مولایی بیان کرد: برخی معتقدند رویکرد تمدنی کلان ترین سطح تحلیلی است، به اعتقاد این گروه، برای تحلیل تمدنی، علاوه بر کلان بودن، نیاز به پیچیدگی آن پدیده است، به دلیل پیچیدگی ماهیت تمدن، پدیده های ساده و بسیط، حتی اگر کلان هم باشند، تحمل رویکرد تمدنی را ندارند.

وی تاکید کرد: در مقابل گروهی معتقدند کلان بودن ویژگی یک پدیده برای انتخاب آن در رویکرد تمدنی نیست، بلکه پدیده های خرد و کوچک را نیز می توان با رویکرد تمدنی تحلیل کرد.

استاد دانشگاه با تاکید براینکه می توانیم خوانشی تمدنی از پدیده ای مانند ازدواج، مرگ، شهادت و حتی زندگی در یک قریه یا روستا داشته باشیم، ادامه داد: برخی دیگر کلان بودن را شرط لازم دانسته، و بیان کردهاندکه ، از پدیده ای می توان تحلیل تمدنی کرد که چه از حیث زمان و مکان و حتی افراد در یک مقیاس بزرگ رخ داده باشد .

وی اظهار کرد:  کلان نگری نقطه مقابل جزئی نگری است، کلان بودن وصفی ناظر به بزرگ بودن پدیده است، اما کلان نگری وصفی ناظر به شیوه نگریستن عامل است.

مولایی افزود: در کلان نگری تمرکز اصلی بر تحلیل یک پدیده در گذر زمان و تاریخ و شمولیت مکانی و جغرافیایی است، اما عده ای دیگر جامع نگری را در مقابل کلان نگری مطرح می کنند، در جامع نگری، به شناسایی ارتباط میان پدیده ها تمرکز می شود.

وی بیان کرد: طرفداران واژه جامع نگری معتقدند اگر فردی کلان نگر باشد، اما جامع نگر نباشد، فاقد رویکرد تمدنی خواهد بود.

عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی عنوان کرد: نقطه مقابل جامع نگری، بخشی نگری است. در بخشی نگری امکان توجه به امتداد تاریخی و گسترده جغرافیایی یک پدیده وجود دارد.

وی ادامه داد: رویکرد تمدنی همان رویکرد سیستمی است به اضافه یک یا دو ویژگی دیگر که البته این ویژگی ها را نیز می توان در درون رویکرد سیستمی پیداکرد و تنها سطح و کیفیت این ویژگی ها  در رویکرد تمدنی عمیق تر وگسترده تر است.

مولایی یادآور شد: برخی سه مولفه کلان نگری، جامع نگری و نظام واره گی را مضامین مشترک رویکرد تمدنی سیستمی می دانند و براین باورند این مولفه ها شرط لازم  برای ورود به رویکرد تمدنی است اما شرط کافی نیست.

انتهای پیام