خبرگزاری حوزه | هنگامی که سخن از صبر به میان میآید، آنچه بیشتر از همه به ذهن متبادر میشود، صبر در برابر بلا و مصیبت است. هرچند این نوع از شکیبایی، بسیار مهم و ارزشمند است و صبور بودن در برابر بلایا و مصیبت های مادی و معنوی ریاضت بسیاری را میطلبد؛ اما باید توجه داشت که در آیات و روایات اقسام دیگری هم برای صبر بیان شده، که در جایگاه خود حائز اهمیت است.

از انواع صبر می توان موارد ذیل را برشمرد:

صبر در برابر گناه، صبر در راه اطاعت خدا و صبر در برابر خواهشهای حلال نفسانی یعنی تمایلاتی که افراط در آنها در شرع مقدس اسلام حرام محسوب نشده است؛ ولی در مسیر سیر و سلوک معنوی انسان، خلل های عظیمی را پدید می آورد؛ چرا که روح آدمی متعلق به عالم ملکوت است هرچند در این دنیا محصور بدن مادی گردیده است. استفاده افراط گونه از تنعمات مادی -حتی از نوع حلالش- همچون وزن های مانع از عروج روح به موطن اصلی خود میگردد و جز همین افسردگی ها و اضطراب ها که بیماری رایج قرن است، نتیجه‌ای ندارد.

روزه به عنوان یک عمل عبادی و واجب دینی در نهادینه شدن این فضیلت اخلاقی در انسان تأثیر بسزایی دارد.

در روایت داریم: « اَلصَّبْرُ نِصْفُ اَلْإِیمَانِ و الصوم نِصْفُ اَلصَّبْرُ » (مهجه البیضاء، ج۲،ص۱۲۱) (صبر نیمی از ایمان است و روزه نیمی از صبر)

با روزه داری می توان به نیمی از صبر دست یافت. صبر صفتی است که نیمی از ایمان و همینطور ضامن برون رفت انسان از خسران، در زندگی دنیاست. همانطور که در سوره مبارکه عصر میخوانیم:

«وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ إِلَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»

(سوگند به زمان که واقعا انسان دستخوش زیان است مگر کسانی که گرویده و کارهای شایسته کرده و همدیگر را به حق سفارش و به شکیبایی توصیه کرده‏اند.)

«یعنی همانطورکه پایداری در اعمال دینی، نشانه ای ازحضور ایمان در قلب است وچنین قلبی به نیمی از ایمـان دست یـافته است و بایـد ایمـان خود را بـا معارف بیشتر و اخلاق حسـنه کامل کنـد، کسی هم که وارد روزه داری شود به نیمی صبر دست یـافته است و منور به مقـداری از ایمـان گشـته و قلبش در اعمال دینی اش به صـحنه آمـده است؛ چراکه ممکن است تسـلیم دسـتورات و اخبار دین شـده باشـیم، ولی قلبمان وارد ادراک و احساس حقایق دین نشده باشد. برای ایجاد راه ورود قلب به چنین میدانی، از ابتدا باید بنا را بر این بگذاریم که در دینداری باید پایداری نمود و ازاین طریق نصف راه راطی کرده ایم.

حـال اگر وارد روزه‌داری شـدیم، نصف از این میـدان صـبر را طی خواهیم کرد و خیلی سریع قلبمان وارد ادراک و احساس حقایق دین می شود.».(برگرفته از کتاب« روزه دریچهای به عالم معنا» اصغر طاهر زاده، ص۵۱و۵۲)

بنابراین شایسته است که در ایام ماه مبارک رمضان تمرین خویشتن داری را به بعد از افطار هم تسری دهیم و تمایلات نفسانی را حتی در شب تحت کنترل خویش درآوریم تا نتیجه بهتری از این خوان نعمت الهی نصیبمان گردد؛ وگرنه بعد از عید سعید فطر دوباره به عقب برخواهیم گشت و روزه دریچه ای از عالم معنا را فراروی ما نخواهد گشود.

آزاده ابراهیمی فخاری، عضو گروه نویسندگی صریر