به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین ذبیح الله نعیمیان در نشست علمی «بررسی فقهی حکم حاکم به ثبوت هلال» که در محل موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)، در قم برگزار شد، با بیان اینکه بعضی از مباحث فقهی مورد نیاز جامعه در سنوات اخیر مورد تأمل و بررسی قرارگرفته است، گفت: ظاهرا آتش علمی و اقتضای فضای جامعه امروزی می طلبد که در برخی مباحث فقهی تأمل جدیدی صورت گیرد.

وی افزود: مسائل پیرامون ثبوت هلال در جهان اسلام همواره مطرح بوده است. مقوله رؤیت هلال هم در میان اهل سنّت و هم در بین علمای تشیّع به صورت مستقل مورد بحث قرار می گیرد یعنی در بحث حکم حاکم و جایگاه آن و نسبت آن با فتوا و نیز نسبت حکم حاکم با فتوای حاکم و ابعاد مختلفی که وجود دارد و به تبع آن بحث های موضوع شناسانه مختلفی هم مطرح می شود.

مدیر موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا(ع)، ابراز داشت: تحلیل های مختلف فقهی در این میان قابل طرح هستند. باید ببینیم این تحلیل ها در این فضای معاصر چه اقتضائاتی را می طلبد؟ و نسبت حکم حاکم به ویژه در دوران حکومت اسلامی چه خواهد بود البته در جهان اسلام دیدگاه ها و رویکردهای مختلفی وجود دارد مثلا در بعضی از کشورها شوراهای فتوا نقش آفرین هستند که این شوراها معمولاً از طرف حاکمیّت نصب شده اند.

وی افزود: در برخی کشورهای اروپائی شوراهای فقهی مستقل توسط اقلیّت های مسلمان شکل گرفته است و از جانب حاکمیّت نیست. در برخی کشورها لزوماً عنوان اسلامی بر این شوراها صدق نمی کند، امّا عنوان حکومت اسلامی را یدک می کشند که در آن موارد هم الگوهای مختلفی قابل طرح می باشد.

حجت الاسلام والمسلمین نعیمیان با اشاره به تبعیت اهل سنت جمهوری اسلامی از حکم حاکم در مسئله ثبوت هلال، ادامه داد: در سنوات اخیر اهل تسنن در جمهوری اسلامی طرح کرده اند که حکم حاکم جامعه اسلامی ایران را به عنوان معیار قرار داده اند و تابع کشورهای دیگر و یا شوراهای فتوا و یا حکم های دیگر نیستند.

در ادامه این نشست؛ آیت الله محسن فقیهی استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و عضو جامعه مدرسین، با اشاره به آیه «واعتصمو بحبل الله جمیعاً ولا تَفرَّقوا»، اظهار داشت: یکی از مباحث مهمی که در نظام اسلامی باید مورد توجه باشد مسئله وحدت بین شیعیان و وحدت بین شیعیان و اهل تسنن است یعنی عامّه و خاصّه باید وحدت داشته باشند.

وی افزود: در این رابطه آن چه که مهم است وحدت بین عامه و خاصّه است و از آن مهمتر وحدت بین خود علمای شیعه است و از آن مهمتر وحدت بین علمای شیعه داخل یک کشور است. زیرا یکی از مباحثی که باعث اختلاف شده و جامعه اسلامی و دشمنان از آن سوء استفاده می کنند، مسئله رؤیت هلال است که برای اوّل ماه شوال و رؤیت هلال، نظر بعضی از مراجع و بزرگان گاهی با نظر بعض دیگر متفاوت است و آن چه که مهم است این که آیا راهی برای ایجاد وحدت وجود دارد که ما از آن وحدت استفاده کنیم و این وحدت بین علمای بزرگوار را برقرار کنیم؟

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ابراز داشت: یکی از راه هایی که در این رابطه می تواند مؤثر باشد ثبوت رؤیت هلال به حکم حاکم اسلامی است برای اثبات این بحث ما مراتبی را باید طی کنیم و نقطه نظراتی را بحث کنیم. یک بحث این است که آیا اصولاً مطلقاً حکم حاکم نافذ است؟ این یک بحث است که من فکر می کنم این بحث را باید در جلسات متعددی بحث کنیم که آیا مطلقاً حکم حاکم نافذ است یا نه؟ اختلافی بین بزرگان است و ادله ای هم وجود دارد که به نظر ما حکم حاکم نافذ است، امّا چون این اختلاف شدید است ما فعلاً از این مسئله صرف نظر می کنیم.

آیت الله فقیهی افزود: نکته ی دوّم که باید مورد بحث قرار بگیرد این که آیا حکم حاکم در مسئله رؤیت هلال نافذ است یا نه؟ چون ما روایات خاصّ و سیره و حتی اجماع داریم که حکم حاکم در خصوص مسئله رؤیت هلال نافذ است لذا ما باید روی آن تأکید کنیم ممکن است یک شخصی رؤیت هلال را در مسئله ی حکم حاکم اشکال کند و بگوید من حکم حاکم را نافذ نمی دانم، ولی ما ادلّه ای داریم از روایات و از سیره و از اجماع که این ها دلالت می کند بر این که حکم حاکم در خصوص مسئله خصوص رؤیت هلال نافذ است. ۳۱۳/۴۲