به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین علی نظری منفرد، استاد حوزه علمیه قم در سیزدهمین دوره مدرسه شبهه پژوهی که به مناسبت اربعین حسینی از سوی مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه برگزار و از طریق تلویزیون اینترنتی پاسخ پخش شد، طی درسی با عنوان «تاریخچه و مبانی روائی و تاریخی زیارت اربعین» گفت: زیارت به معنای حضور زائر عندالمزور است؛ منتها زیارت تنها به حضور اطلاق نمی شود، بلکه دیدار و قصد تکریم مزور می شود زیارت.
وی افزود: در روایات موجود در منابع عامه نیز آمده است که به زیارت قبور بروید که زیارت قبرها یادآور قیامت می باشد. پیامبر اکرم(ص) خودشان به زیارت قبور می رفتند، سر قبر حمزه سیدالشهدا، شهدای احد تشریف می بردند و می فرمودند: تا قیامت هرکسی به این شهدا سلام کند، آنان سلامش را می شنوند و پاسخش را خواهند داد.
زیارت، امر مشروعی است که پیامبر(ص) قولاً و فعلاً آن را تأیید کرده است
حجت الاسلام والمسلمین نظری منفرد خاطرنشان کرد: زیارت یک امر مشروعی است که پیامبر قولاً و فعلاً آن را تأیید کرده است. روایت است از پیامبر اسلام(ص) که مَنْ زَارَنِی بَعْدَ وَفَاتِی کَانَ کَمَنْ زَارَنِی فِی حَیَاتِی وَ کُنْتُ لَهُ شَهِیداً وَ شَافِعاً یَوْمَ اَلْقِیَامَةِ؛ کسی که بعد از حیات من را زیارت کند گویا من را در حال حیاتم زیارت کرده و من در روز قیامت برای وی شاهد و شافع خواهم بود.
وی ادعای ابن تیمیه در انکار تأیید پیامبر(ص) در مورد زیارت را حرفی مخالف روایات دانست و گفت: صحابه رسول الله نیز بعد از ایشان به زیارت قبور اموات و زیارت اولیای خدا می رفتند. حضرت صدیقه طاهره(س) سر قبر پیامبر اکرم(ص) و حضرت حمزه می رفته و ایشان را زیارت می کردند. بنابراین امر زیارت از اساس امری شرعی بوده و سیره مسلمین نیز بر آن جاری بوده و امروز هم هست.
استاد حوزه علمیه قم برخی از روایات در موضوع زیارت قبور را برشمرد و تصریح کرد: آقا امیرالمؤمنین(ع) وقتی که از صفین برگشتند شروع به صحبت با اهل قبور کرده و فرمودند: یَا أَهْلَ الدِّیَارِ الْمُوحِشَةِ وَ الْمَحَالِّ الْمُقْفِرَةِ وَ الْقُبُورِ الْمُظْلِمَةِ، یَا أَهْلَ التُّرْبَةِ، یَا أَهْلَ الْغُرْبَةِ، یَا أَهْلَ الْوَحْدَةِ، یَا أَهْلَ الْوَحْشَةِ، أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ سَابِقٌ وَ نَحْنُ لَکُمْ تَبَعٌ لَاحِقٌ؛ أَمَّا الدُّورُ فَقَدْ سُکِنَتْ، وَ أَمَّا الْأَزْوَاجُ فَقَدْ نُکِحَتْ، وَ أَمَّا الْأَمْوَالُ فَقَدْ قُسِمَتْ. هَذَا خَبَرُ مَا عِنْدَنَا، فَمَا خَبَرُ مَا عِنْدَکُمْ؛ ای صاحبان سراهای وحشت زا، و مکانهای بی آب و گیاه، و قبرهای تاریک، ای خاکیان، ای غریبان، ای بی کسان، ای وحشت زدگان، شما ما را پیشروید که بر ما پیشی جستید، و ما شما را پیرویم که به دنبال شما می رسیم. اما خانه ها: غیر شما در آن ساکن شدند، امّا همسران: دیگران با آنان ازدواج کردند، اما اموال: همه آنها تقسیم شد. این است خبری که نزد ماست، خبر آنچه نزد شماست چیست؟ آن حضرت سپس رو به جانب یاران کرد و فرمود: اگر به آنان اجازه سخن می دادند به شما می گفتند که بهترین توشه تقواست. در اینجا حضرت علی(ع) اموات را مخاطب قرار دادند و اگر اموات این حرف ها را نمی شنیدند معنایی نداشت معصوم با آنان صحبتی داشته باشند.
وی با اشاره به اهمیت زیارت امام حسین(ع) در مناسبت های مختلف افزود: زیارت این امام معصوم در روزهای عاشورا، عرفه، نیمه ماه رجب، نیمه ماه شعبان، اربعین و در شب های قدر وارد شده و این امر می تواند به خاطر فداکاری بزرگ ایشان در روز عاشورا باشد.
شهدا زنده اند
حجت الاسلام والمسلمین نظری منفرد بیان داشت: شهدا زنده هستند و خداوند از اینکه ما آنان را اموات خطاب کنیم، نهی فرموده است.
وی گفت: یکی از ایامی که به طور ویژه توصیه به زیارت امام حسین(ع) در آن شده است، روز اربعین است؛ این اهمیت بر اساس منابع تاریخی، روایاتی که وارد شده و عمل برخی از اولیای الهی، گریستن آسمان و خون باریدن از آن از روز عاشورا تا چهل روز بعد است. همین واقعه را در مورد حضرت یحیای نبی هم داشته ایم و شباهت های دیگری نیز بین این دو ولی خدا بوده است. این می تواند یکی از دلایل احتمالی اهمیت اربعین باشد.
این استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: دلیل احتمالی دیگر در مورد توجه به اربعین آمدن اهل بیت(ع) و جابر به کربلا در روز اربعین است. البته آوردن سر مبارک سیدالشهدا(ع) در روز اربعین توسط جابر و ملحق کردن آن به بدن ایشان در کربلا هم می تواند یکی دیگر از دلایل اهمیت روز اربعین باشد.
وی با تأکید بر اینکه یکی از علائم مؤمن زیارت امام حسین(ع) در اربعین است، عنوان داشت: این موضوع در روایات ما وارد شده و همین هم می تواند از دلایل اهمیت زیارت اربعین باشد.
علائم پنج گانه مؤمن از لسان امام حسن عسکری(ع)
حجت الاسلام والمسلمین نظری منفرد گفت: روایتی از امام حسن عسکری(ع) می فرمایند: عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْإِحْدَی وَ الْخَمْسِینَ وَ زِیَارَةُ الْأَرْبَعِینَ وَ التَّخَتُّمُ بِالْیَمِینِ وَ تَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَ الْجَهْرُ بِبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ؛ پنج چیز از نشانه های مؤمن است: گزاردن پنجاه و یک رکعت نماز واجب و نافله و زیارت اربعین و انگشتر در دست راست کردن و پیشانی بر خاک ساییدن و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم.
وی ادامه داد: امام صادق علیه السلام به صفوان جمال چگونگی زیارت امام حسین(ع) را می آموزد و در بخشی از آن می فرماید «و بذل مهجته فیک» خون قلبش را در راه تو داد تا این دو عنصر و دو اصل در جامعه زنده بشود، «لیستنقذ عبادک من الجهاله و حیره الضلاله» مردم از جهالت نجات پیدا کنند، عالِم و دانشمند شوند و از ضلالت و گمراهی عملی نجات پیدا کنند و هدایت گردند.
با زیارت امام حسین(ع)، در عمل یاران او در روز عاشورا سهیم می شویم
این استاد حوزه علمیه قم زیارات را حامل معارف دینی برشمرد و خاطرنشان کرد: در لابه لای زیارت های ما معارف دینی بیان شده اند. در روز اربعین بنا بر آنچه در لهوف سید ابن طاوس آمده جابر بن عبدالله انصاری و اهل بیت(ع) در یک زمان به کربلا رسیدند. جابر صحابی و محدث بزرگواری است که فرزند شهید بوده و احادیث پیامبر را ضبط و نقل نموده است.
وی گفت: جابر با عطیه عوفی که از اصحاب امیرالمؤمنین(ع) و مفسر قرآن کریم بوده از کوفه به سمت کربلا آمده است. جابر هنگامی که به کربلا می رسد، در فرات لباس هایش را عوض می کند، غسل می کند و به عطیه می گوید ما در عملی که این شهدا انجام داده اند شریکیم؛ عطیه می گوید ما که شهید نشده ایم و سپس جابر در پاسخ او روایتی از پیامبر اکرم را نقل می کند که ایشان می فرمایند: کسی که راضی به عمل قومی باشد، داخل در آنان است.
امام صادق(ع) برای همه زائرین اربعین دعا می کنند
حجت الاسلام والمسلمین نظری منفرد بیان داشت: اصحاب رسول خدا که ایشان را دیده اند، بر آثار و برکات زیارت امام حسین(ع) آگاه بوده اند.
وی در ادامه ضمن بیان پاداش های خداوند به امام حسین(ع) در برابر شهادت ایشان، افزود: خداوند قرار دادن امامت در ذریه امام حسین(ع)، شفا در تربت او و استجابت دعا در زیر قبه ایشان را در مقابل شهادت این امام معصوم(ع) به آن حضرت اعطا کرد. در روایات قبر امام حسین(ع) نقطه ای از بهشت معرفی شده است.
استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: در برخی از کتب زیارات همچون مصباح کفعمی، زیارت اربعین و مصباح شیخ طوسی آمده است امام صادق(ع) برای همه زائرین امام حسین(ع) در اربعین و سختی هایی را تحمل می کنند، دعا می فرمایند.
وی گفت: حضرت زینب(س) خطاب به امام سجاد(ع) فرمود: وَ یَنْصِبُونَ لِهَذَا الْطَّفِّ عَلَماً لِقَبْرِ أَبِیکَ سَیِّدِ الشُّهَدَاءِ(ع) لَا یَدْرُسُ أَثَرُهُ وَ لَا یَعْفُو رَسْمُهُ عَلَی کُرُورِ اللَّیَالِی وَ الْأَیَّامِ؛ ای امام سجاد! غصه نخور اینها را شهید کردند. در این سرزمین پرچمی بالا خواهد رفت، که تا آخر تاریخ محو شدنی نیست.
حرارت پایان ناپذیر در دل های مؤمنان نسبت به قتل امام حسین(ع)
حجت الاسلام والمسلمین نظری منفرد با تأکید بر تأثیرات حرکت عظیم اربعین در این روزها عنوان داشت: در ایام اربعین، از مذاهب مختلف افراد زیادی از فرسنگ ها فاصله می آیند و وقتی که این عظمت را می بینند می فهمند که این یک حرکت الهی است؛ پیغمبر خدا فرمود: اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فی قُلُوبِ الْمُؤمنینَ لا تَبْرُدُ اَبَداً؛ برای شهادت حسین علیه السلام ، حرارت و گرمایی در دلهای مؤمنان است که هرگز سرد و خاموش نمی‌شود.
وی در پایان با اشاره به برخی از آثار پیاده روی اربعین ادامه داد: این استقبالی که از سوی اقشار و اقوام و مذاهب مختلف برای حضور در حرکت اربعین دیده می شود، از زمان های گذشته تاکنون وجود داشته است. این عمل سیره علمای اسلام بنا به روایات بوده و مردم نیز با اقتدا به آنان به صورت پیاده به زیارت اربعین آمدند. در حال حاضر نیز پیاده روی اربعین حسینی به صورت یک راهپیمایی بی نظیر در سطح جهانی انجام می گیرد و امیدواریم بهره های معنوی زیادی برای افراد و جامعه اسلامی باشد.
