به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد واعظی رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم روز گذشته در مراسم اختتامیه چهارمین جشنواره کتاب سال سبک زندگی که در سالن همایش‌های دفتر تبلیغات اسلامی خراسان رضوی برگزار شد، با اشاره به سبک زندگی و چالش‌های پیشرو، اظهار داشت: در مسئله سبک زندگی امروز دو وجه دارد، یکی وجه نرم افزارانه و درونی و دیگری وجه کنشی، رفتاری و بیرونی و کسی که بخواهد سبک زندگی اسلامی یا غربی را انتخاب کند، یکی از این بخش‌ها را انتخاب می‌کند.
سبک زندگی دو جنبه درونی و بیرونی دارد
وی افزود: در جنبه نرم افزارانه شبکه باورها، علایق و جهت‌گیری‌ها است و وجه بیرونی مربوط به کنش‌ها، رفتارها، انتخاب‌ها است، در واقع آنچه وجه بیرونی سبک زندگی بیرونی را تشکیل می‌دهد، مظاهر رفتاری تابع، نتیجه و تحت تأثیر وجه نرم افزارانه است.
رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه لازم است کسانی که مروج تبلیغ تثبیت یک سبک زندگی هستند، مرکز ثقل و کانون تلاش آن‌ها معطوف به درون آدم‌ها باشد، تصریح کرد: تلاش نظام شناختی باورها شکل دادن آدم‌ها است که اگر این اتفاق بیفتد، در کنشگری، رفتارها و نمادهای که در اختیار زندگی است، تأثیرگذار خواهد بود.
وی یادآور شد: کسانی که می‌خواهند در عرصه سبک زندگی اسلامی تلاش کنند باید به دو نگاه نرم افزارانه که معطوف به درون آدم‌ها است و دیگری تلاش‌های رفتارسازی که به روابط بیرونی آدم‌ها است، توجه داشته باشند.
توجه قرآن کریم به سبک زندگی
وی افزود: وقتی به قرآن کریم مراجعه می‌کنیم در هر دو عرصه درونی تمرکز بر ایمان، تقوا بر حب الهی و خشیت در مقابل پروردگار روبرو می‌شویم و در حوزه بیرونی و عملکردی نیز آنچه به جنبه‌های سبک زندگی معطوف می‌شود، آیاتی که راجع به اعمال صادقه، عبادت و نوع معاشرت و رفتار بین مسلمین از جمله اخوت و برادری مورد تأکید دین است.
چالش‌های سبک زندگی اسلامی
حجت‌الاسلام‌والمسلمین واعظی با اشاره به اینکه امروزه تلاشگران عرصه سبک زندگی با چالش‌هایی زیادی مواجه هستند، خاطرنشان کرد: مراد از چالش، آن اتفاقات و تغییرات و تحولاتی است که در بستر جامعه اتفاق افتاده، که امر تثبیت، ترویج و در واقع گسترش سبک زندگی را با مانع مواجه می‌کند.
وی با بیان اینکه در رابطه با تغییراتی که در پهنه جامعه و فرهنگ عمومی اتفاق افتاده، یک نگاه افراطی و تفریطی وجود دارد، گفت: این تغییرات را به شکل مبالغه‌آمیزی نشانه زوال نهادهای اجتماعی، زوال سنت، فروپاشی اخلاق و ارزش‌های از بین رفتن نهاد دین و روحانیت بیان می‌کنند که این نگاه افراطی است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه در نگاه تفریطی، تغییرات را نمی‌خواهد ببیند، افزود: نگاه تفریطی جنگ رسانه‌ای دشمن تلقی می‌کند، در نگاه تفریطی تأکید بر این است که اتفاقی در فرهنگ و درون جامعه رخ نداده، در واقع آن هجمه شناختی دشمن است، در حالی که باید با واقع‌نگری از افراط‌وتفریط پرهیز کرد.
وی با طرح این سؤال که کنشگران سبک زندگی اسلامی و نهادهای دینی فعالیت‌های خودشان چگونه تنظیم کنند؟، اظهار کرد: در این بین لازم است تا فعالان این عرصه بر هوشمندی محیطی و مخاطب شناسی خودشان بیفزایند و با رفتار منعطف، محتوای مؤثر ارائه دهند.
وی یادآور شد: برخی از چالش‌های فعلی مربوط به تغییرات و تحولات جامعه است و برخی دیگر در عرصه جهانی است، بعضی از رفتارها جنبه عمومی پیدا کرده و برخی فقط در حوزه فرهنگ است.
اولین چالش، شکاف نسلی در سبک زندگی امروز است
رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم اولین چالش را شکاف نسلی به شکل کل گرایانه بیان کرد و گفت: هرچقدر نسل جوان‌تر می‌شود، نقاط مشترک با نسل‌های قبلی کاهش پیدا می‌کند.
وی اضافه کرد: با نسل جوانی روبرو هستیم که به لحاظ نوع نگاهشان به زندگی، شبکه باورها، ارزش‌ها، منطق زبانی به مسائل متفاوت است.
وی خاطرنشان کرد: از ویژگی‌های این نسل است که نوع نگاهشان به مسائل، نوع انتظارات و توقع به ابعاد مختلف فردی و جمعی متفاوت است و لذا اگر بخواهیم این نسل را بشناسیم، لازمه آن شناخت درک مفاهیم و منطق تأثیرگذار است.
رواج سلبریتی زدگی، چالش عام و جهانی است
حجت‌الاسلام‌والمسلمین واعظی با اشاره به اینکه نهادهای فرهنگی و دینی خود را با شرایط فعلی، در مقابل با این مسائل قرار ندهند، تأکید کرد: در بخش‌های مختلف باید تلاش کنیم ارتباط مؤثر برقرار کنیم، کم‌فروغی نخبگانی و رواج سلبریتی زدگی این چالش عام و جهانی است.
وی تصریح کرد: توجه به هنرهای تصویری و رسانه و چهره‌سازی، بخش عمده آن‌یک تجارت و اقتصاد است که بخشی از آن را یک سبلریتی انجام می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه ذائقه فرهنگی جامعه تغییر کرده است، اظهار کرد: امروز در جامعه شاهد گسترش فرهنگ دیداری و شنیداری هستیم، رغبتی که برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی شنیداری و دیداری وجود دارد، این تغییر عادت را نشان می‌دهد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین واعظی با اشاره به اینکه چالش امروز نهادهای فرهنگی این است که کنشگران سبک زندگی اسلامی باید تهیه تولیدات مؤثر در عرصه شنیداری و دیداری داشته باشند، اضافه کرد: در حال حاضر در دفتر تبلیغات اسلامی، پژوهش‌هایی در حال انجام است و با استفاده از ظرفیت هنر و تهیه فیلم‌نامه‌ها تلاش می‌کنیم که آمادگی لازم در مقابل چالش‌های فعلی را داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر جامعه نسبت به ارائه سنتی محتوای دینی، ارائه محتوای مربوط به دفاع از ارزش‌های انقلاب دچار زدگی شده است، تغییر ذائقه پیداکرده و دوست دارد متفاوت باشد، ادبیات دیگری داشته باشد و لذا لازم است در غالب شکل‌های متعارف با ایجاد تنوع محتوای دینی و سبک زندگی اسلامی به جامعه ارائه شود.
وی یادآور شد: برخی می‌خواهند با تغییراتی که در جامعه رخ داده، بجنگند اما باید بپذیریم و بشناسیم و از این تغییر ذائقه به نفع سبک زندگی استفاده کنیم.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین واعظی به چالش سیاست زدگی فرهنگ اشاره کرد و گفت: در عرصه فرهنگ سبک زندگی اسلامی برخی بیش از حد به اهرم قدرت و اهرم نهادگرایی اهتمام می‌ورزند، در حالی که عرصه فرهنگ باید از مولدان فرهنگی استفاده کرد.
وی خاطرنشان کرد: نویسنده، محقق فیلم‌ساز، هنرمند، عالم و هرکسی که در عرصه فرهنگی کار می‌کند، این نهادها مولد فرهنگی هستند و در مقابل نهادهای حاکمیتی وظیفه حمایتی و صیانتی در عرصه فرهنگی دارند.
رئیس‌دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم عنوان کرد: در عرصه فرهنگ، وظایف نهادهای حاکمیتی را کم و میدان بیشتری به مولدان فرهنگی داده شود.
وی با اشاره به چالش فضای مجازی و کنشگری در این عرصه، اظهار کرد: نباید فضای مجازی را محدود به فعالیت فرهنگی کرد، فعالان فرهنگی، مذهبی، کنشگران سبک زندگی باید در فضای مجازی حضور داشته باشند و مراقب باشیم در این فضا بی‌برنامه و منفعل عمل نشود و ضروری است با حس مسئولیت و تعهد در فضای مجاری کار کنند.
