حجت‌الاسلام والمسلمین حسین درودی، محقق و پژوهشگر عرصه تعلیم وتربیت اسلامی و مدرس سندتحول بنیادین آموزش و پرورش در یادداشتی به بهانه روز مباهله آورده است:

انسان با ایدئولوژی حسی و ظاهربینانه قادر نیست که از انحراف مسیر حقیقت و صراط مستقیم پدیدار شده توسط دشمنان در زندگی خود تغییری ایجاد کرده و از هشدارهای فطری و انسانی اولیای الهی طرفی ببندد؛ تا خود را به صراط الهی و انسانی بازگشت بدهد چرا که محدودیت حواس آدمی و اشغال ظرفیت انحصاری قلب انسان؛ چنان اختیار ایشان را به حداقل می رساند که تمامی انتخاب های او تخیلی و توهمی می گردد و در نهایت موعظه و مهرورزی مقرب ترین انسان به درگاه پروردگار عالمیان هم او را سودی نمی بخشد همچنانکه این مهم در روز عید غدیر خم و روز مباهله و واقعه عاشورا به اثبات رسیده است.

پیوستگی غدیر و مباهله و عاشورا

اگر در روز عید غدیرخم حق تعالی توسط پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله سلم با نصب امام علی علیه السلام بر تمامی مسلمانان حجت خود را به کمال رسانید؛ در روز مباهله خداوند متعال حجت را بر تمامی ادیان و مذاهب به اتمام رساند و طریق برهان را بر همگان سد کرد و با وجود حادثه عاشورا باطن مخالفان و معاندان را افشاء نمود که سند این تحلیل را در مناظره حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام شفاف و ملموس است که اگر این معارف در کتب درسی و متون آموزشی دانش آموزان و نیز دانشجویان ظهور و بروز کارشناسی شده نداشته باشد؛ مثلث خود سازی و جامعه پردازی و تمدن سازی بیانیه گام دوم و نیز تحول در نظام آموزش و پرورش با موانع و مشکلات ناامید کننده مواجه خواهد شد.

روزی مأمون از امام رضا (ع) می‌خواهد بزرگترین فضیلت امام علی (ع) را طبق قرآن کریم بیان کند. امام نیز پس از تلاوت آیه مباهله می‌فرمایند: در آیه منظور از «أَبْنَاءَنَا» امام حسن و امام حسین است. و منظور از «نِسَاءَنَا» حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها است. پس «اَنفُسَنا» که همراه پیامبر برای مباهله آمده، امیرالمؤمنین بود و بنابراین عبارت امام علی (ع) نفس و جان پیامبر (ص) شمرده می‌شود. مأمون سؤال می‌کند که چرا منظور از «اَنفُسَنا» خود پیامبر نباشد؟ امام رضا (ع) جواب می‌دهند که پیامبر دعوت کننده است و دعوت کننده نمی‌تواند خود را جایی دعوت کند. پس «اَنفُسَنا» به دعوت پیامبر برای مباهله آمده و باید کسی غیر از پیامبر باشد.

قرآن چگونه کتابی است؟

قرآن کریم با بیان واقعه روز مباهله بصورت تلویحی به مقام تربیتی و جایگاه هدایت خود اشاره دارد که این وصف ویژه در اختیار و انتخاب بشر نمی آید چراکه برای اثبات عقیده مانا و مهندسی تفکر هم سو و همگون با سایر مخلوقات در عرصه جهان هستی بصورت انحصار فقط در ظرفیت انسان معصوم از خبط و خطا در هستی شناختی می باشد؛ از همین رو روز عظیم و عزیز مباهله در حقیقت اثبات تفاوت میان انسانهای برگزیده از سوی خالق هستی با سایر بشر است؛ با توجه به آیه شریفه مباهله در حقیقت قرآن کتابی است که باطن اعمال انسان را در همین دنیای مادی برای بشریت به نمایش گذاشته و می گذارد.

فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَکُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَکُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ

«پس کسی که مجادله کند در آن پس از آنچه آمد تو را از دانش، پس بگو بیائید بخوانیم پسرانمان را و پسرانتان را و زنانمان را و زنانتان را و نفسهایمان را و نفسهایتان را، سپس نفرین نمائیم، پس بگردانیم لعنت خدا را بر دروغگویان». (سورهٔ آل‌عمران-آیهٔ ۶۱)

اولین مباهله دو برادر در جهان خلقت

مباهله از اولین فرزندان حضرت آدم علیه السلام آغاز گردیده و تا آخرین فرزندان ایشان ادامه خواهد داشت؛ از دو نوع مباهله ایی که در میان خلق وجود دارد که یکی پشتوانه و سند دیگری بوده و هست و خواهد بود؛ همین مباهله مزین شده در آیات وحی است بدین منظور افرادی که از این سند قیم آسمانی بی اطلاع مانده اند با حس طهارت باطنی خویش در برابر ظالمان و سارقان طهارت فطری بشر از شعار(تو را به خداوند هستی واگذار می کنم) استفاده می کنند که خود نوعی مباهله در محاورات و مبادلات اجتماعی اشخاص در جهان هستی است که کمتر انسانی می باشد در طول عمر خود از این شعار بهره نبرده باشد و هم چنین در داد و ستدهای مذهبی هم از شخصیت سمبل و شاخص نیز به همین سبک بهره می گیرند.

مباهله و کارآمدی طهارت قلب آدمی

انسان ابتدا با حواس پنجگانه خود زیست می کند سپس با طهارت قلب به بهره برداری توحیدی خود سطح عالی و ارتقاء جایگاه می بخشد و از نظم حاکم در جهان هستی تبعیت می کند تا با فهم تسبیح موجودات جهان پیرامونی به رشدی واصل گردد که از وسعت اختیارات و انتخابات متناسب تقرب الی الله و جهان تسبیح گو برخوردار گردد که این مهم در روز عید غدیر خم و واقعه مباهله توسط اصحاب کساء و نیز در ظهر عاشورا توسط حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام برای بشریت مصداقی و عینی و عملی شده است.

جهان مانند ساعت کوک شده نیست

در روز مباهله و واقعه کربلای معلی به اثبات رسید که جهان مانند ساعت کوک شده و به خود واگذار گردیده نیست چراکه تقاضا داوری بدون طهارت باطنی از خداوند هستی یک دوگانه استهزایی و خود فریبی است چراکه جهان پر از معما و با مدیریت شگفتانه چگونه با جهل علمی و جهالت عملی بشر قابل اجتماع است زیرا تعاملات و تبادلات ریاضی و مهندسی شده خلقت با هرج و مرج در بت پرستی هم تسبیح نمی گردد و این پیام آزمون مباهله است که بشر بدون طهارت باطنی و صداقت در گفتار نمی تواند نماینده خالق هستی باشد تا درنهایت از خود ایثاری داشته باشد و از عزیزترین داشته های قلب خویش جهت اثبات دین خداوند متعال چنان بگذرد که الگوی بندگی برای بشریت مجهول نماند.

بهشت و دوزخ در دنیا موجود است

چرا برخی از انسانها بر این باورند که بهشت و دوزخی وجود ندارد یا اگر موجود هست در دنیا موجود نمی باشد؟ با حضور مؤمنانه حضرت ختمی مرتبت به همراه فرزندان و داماد کرامش در صحنه¬ی بین العالمینی روز مباهله حقیقت موجودیت بهشت و دوزخ در جهان ناسوت و عالم مادی به اثبات رسید؛ بدین معنی که از بهشت مادی و موقتی باید به بهشت معنوی و ماندگار مهاجرت کرد و ادعای حقانیت نمی توان از دوزخ گریخت و نعمت بهشت را درک و دریافت کرد.

انسان پرستی به جای خدا پرستی

در روز مباهله حقانیت جایگاه توحید و خداپرستی برای بشریت به ارمغان آورده شد و از همین رو انسان موحد و متقی هیچگاه جامعه بشری را با خشم و خشونت همراه نمی کند تا به رفاه رقابتی و نظام سلطنتی دست یابد؛ بلکه بعد از استدلال و اثبات ادله خود مورد طمع شیطان و هجمه قوه غضبیه خویش واقع نمی گردد؛ بر خلاف فرآیند انسانهایی که با مشارکت شیطان و افکار شرک آلود؛ از دین استفاده ابزاری کرده و جامعه انسانی را به پایین تر و پست تر از نظام تکوینی حیوانات سقوط داده و زیست آنان را با آسیب های گوناگون مواجه می کنند و جهان طبیعت را با خود شیفتگی خویش به نابودی و نارسایی سوق می‌دهند.

۳۱۳/۱۷