به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، زهرا داورپناه، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در نشستی که با موضوع «گفت‌وگو درباره غزه» در پژوهشکده زن و خانواده برگزار شد، در رابطه با مادرانگی در فلسطین عنوان کرد: حدود دو و نیم میلیون نفر در غزه زندگی می‌کنند که این امر از دو جهت برای رژیم غاصب خطرناک است؛ اول اینکه جمعیت فراوانی هستند و دوم اینکه این جمعیت اغلب جوان هستند و جوان تر هم می‌شوند. آن‌ها با جمعیتی مواجه هستند که چیزی جز جنگ ندیدند.

وی با بیان اینکه مطالعات مادری سابقه طولانی ندارد و از حوزه هایی است که بعد از فمنیست ایجاد شده است، اظهار کرد: کتاب «خط آبی کم رنگ» اثر شیوا علینقیان روایتی از تجربه مادری است.

وی ادامه داد: مادری در همه جا دنیا با فداکاری و... شناخته می‌شود و مجموعه این معرفت‌ها باعث می‌شود که امری قابل مطالعه باشد. مادری به مثابه امری اجتماعی است. تنها عناصر فرهنگی یا بیولوژیکی نیستند که مادری را تعریف می‌کنند و این نقش در گرو موقعیت های مختلف اقتصادی، اجتماعی و... هم قرار دارد.

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده اضافه کرد: یکی از بحث هایی که مطرح می‌شود دوگانه مادر خوب_مادر بد است. لزوما مادران بد نیستند بلکه در آنان زمینه‌های فرهنگی، اقتصادی و... درست تعریف نشدند.

دوگانه مادران غزه_ مادران غربی

وی با اشاره به اینکه ما با دوگانه مادران غزه_ مادران غربی روبه رو هستیم، تصریح کرد: مادران غربی در تصویری هستند که به روانشناس و مشاوره مراجه می‌کنند و از دانش های روز برای تربیت فرزندشان استفاده می‌کنند. در حالی که وضعیت آنان با مادران غزه متفاوت است. اگر جنگی هم برای مادران غربی هست به دور از خانه آن‌ها است اما برای مادران غزه، جنگ در خانه آن‌ها است و آنان همواره بیم فقدان فرزند دارند.

داور پناه ادامه داد: در این شرایط عبارت «بگذار برود» ایجاد می‌شود، یعنی باید خود را آماده کنی که اگر فرزندت رفت باید به زندگی ادامه بدهی و برای زندگی آماده شوی، درحالی که در شرایط عادی این امر امکان پذیر نیست.

وی درباره تصویر تبریک به مادران شهید از نگاه دیگران گفت: از نگاه بیرون، این‌ها مادران فرزندان بمب گذار و انتحاری هستند و از اینکه فرزندش شان کشته شود خوشحال می‌شوند در حالی که از مادران سربازان غربی، تصویر ناراحتی غم او از دوری فرزندش نشان داده می‌شود. آن‌ها تصویر مادر غیرغربی را غیر انسانی نشان می‌دهند و از «بگذار برود» یک خوانش غیر انسانی دارند.

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده اضافه کرد: تصویری که مادری که غیر از طبقه متوسط و غیرغربی روایت می‌شود تصویری مشوش است که باید نقد شود و می‌توان با مطالعات فمنیستی و مادری آن را به چالش کشید.

مادران غزه، آرمان مقاومت را بیدار نگه می‌دارند

داور پناه در رابطه با وظایف مادران غزه گفت: مادران غزه، آرمان‌ها و امید را زنده نگه می‌دارند؛ فردی روایت می‌کرد مادربزرگم کلید خانه مان در فلسطین را نگه داشته است و می‌گوید این کلید خانه مان است. دیگری روایت می‌کرد پدرم در تابستان از وضعیت درختان زیتون و پرتقال خانه مان در فلسطین می‌گوید که اگر الان به خانه برویم آن‌ها چگونه هستند. آن‌ها این خاطره‌ها را زنده نگه می‌دارند تا بریده از وطن نشوند.

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده اظهار کرد: البته مانند هر جامعه‌ای، این امر یک دست نیست و فلسطینی هایی هستند که تابعیت اسرائیلی گرفتند و یا مهاجرت کردند و به دنبال یک زندگی آرام هستند.

روایت‌های زنانه از جنگ به افق غزه

فهیمه زارع، عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده، در رابطه با روایت زنانه از جنگ به افق غزه عنوان کرد: جنگ پدیده‌ای است که بشر در طول تاریخ با آن مواجه بوده است و به تعداد کنشگرانی که جنگ را تجربه کرده‌اند می‌توان روایت‌های اجتماعی انسانی متفاوت داشته باشیم. روایت‌هایی که هرکسی با توجه به تجربیاتی که در جنگ داشته است بیان می‌کند.

وی با بیان اینکه جنگ پدیده‌ای ایستا و تاریخ گذشته نیست، تصریح کرد: درست است که جنگ ابتدا و پایانی دارد اما تا زمانی که انسان‌ها از آن جنگ‌ها روایت دارند و کنشگران اجتماعی نسبت به آن باز اندیشی دارند، آن جنگ هنوز پویا است.

مدیر گروه علوم اجتماعی پژوهشکده زن و خانواده گفت: روایت جنگ تاریخ حال است، فاعلان روایت و کنشگران جنگی در واقع در فضای گفتمانی که زیست کردند جنگ را روایت می‌کنند؛ در واقع روایت‌های جنگ بر اساس فهم و درک کنشگرانی اجتماعی است که روایت می‌کنند.

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده با اشاره به ژانر روایت جنگی ویژه زنان اظهار کرد: کتاب «بدن ما میدان نبرد آن‌ها» به روایت زنان در جنگ در سه جغرافیا خاورمیانه، اروپا و آفریقا می‌پردازد و در این کتاب با کسانی که تجربه جنگ داشتند مصاحبه شده است.

وی ادامه داد: در این کتاب بیان می‌شوند تجاوزات جنسی به زنان یک بی نظمی در جنگ نیست که اتفاق افتاده باشد بلکه معتقد است که این یک استراتژی است که جهان مدرن برای خوار کردن، ترساندن و پاک سازی قومی استفاده می‌کند و این امر توسط کسانی که مدعی حقوق بشر و کرامت انسانی برای همه هستند، رخ می‌دهد.

زارع اضافه کرد: کتاب «جنگ چهره زنانه ندارد» نوشتاری مستند از الکسیویچ است که جایزه نوبل ادبیات را نیز به دست آورده است. این کتاب روایتی پر فراز و نشیب از زنان حاضر در ارتش جماهیر شوروی است که اتفاقات تلخی را که در جنگ جهانی دوم برای آن‌ها رقم خورده است را بازگو می کنند.

مدیر گروه علوم اجتماعی پژوهشکده زن و خانواده در رابطه با روایت‌های زنانه از جنگ هایی که مانند جنگ ایران و عراق و جنگ غزه که با عنوان مقدس از آن‌ها یاد می‌شود، گفت: روایت زنان ایرانی از جنگ ایران و عراق متفاوت است و زنان در این روایت‌ها، خط سیری برای صدور انقلاب دارند.

وی افزود: زنان ما در روایت خود تلاش می‌کنند حقانیت جبهه خود را نشان بدهند و دفاع از آرمان انقلاب و اسلام و اعتقاد به جهاد در همه روایت هایشان پررنگ است. در جنگ غزه نیز ادامه گفتمان انقلاب اسلامی می‌بینیم و با زنانی مواجه می شویم که فرهنگ مقاومت برای آن‌ها اهمیت دارد. در فیلم‌هایی که می‌بینیم حتی زمانی که آن‌ها را از زیر آوار بیرون می‌آورند؛ حتی در آن شرایط سخت و سنگینی که همه را از پا در می‌آورد با زنانی مواجه می‌شویم که متفاوت با آنچه در جنگ‌های عالم رقم خورده است، هستند.

تعلق مادران، نردبانی برای رسیدن به آرمان‌ها

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده ادامه داد: در نگاه الهیاتی زنان غزه و ایران، جنگ را برابر با مرگ و مرگ را برابر با تمام شدن نمی‌دانند، آنان حیات طیبه‌ای که روایات ما بیان می‌کنند را نشان می دهند.

زارع اظهار کرد: نهایت رنجی که زنان می‌بینند این است که ببینند اطرافیان شان در رنج هستند. در جنگ، زنان این تعلق را نردبانی برای رسیدن به آرمان‌ها می‌کنند. نمونه آرمانی این دیدگاه، همسران و مادران شهدا هستند که علیرغم وابستگی شان، به خاطر افق دیدی که دارند یک زیست جدیدی را تعریف می‌کنند.

نظام تربیت دین، ابتلا محور است

حجت الاسلام و المسلمین زیبایی نژاد، مدیر پژوهشکده زن و خانواده، نیز در این نشست عنوان کرد: بحث کردن خلق کردن است ما با بحث کردن درباره یک موضوع آن را ایجاد می‌کنیم.

وی بیان کرد: تصاویر و مستندهایی که از غزه به نشان داده می‌شود به طور طبعی همه جامعه نیستند و کسانی هم در این جامعه هستند که می‌برند و در مسیر این امتحانات دچار یاس و ناامیدی می‌شوند.

مدیر پژوهشکده زن و خانواده اضافه کرد: همانگونه که به دنبال این هستیم که چگونه می‌توانیم صدای مادران غزه باشیم باید به دنبال این هم باشیم که چگونه می‌توانیم صدایی را به آنان منتقل کنیم. باید به آنان منتقل کنیم که با هزینه‌های که می‌پردازید ارمان‌هایی بین مسلمین و غیرمسلمین ایجاد می‌کنید.

حجت الاسلام زیبایی نژاد بیان کرد: نظام تربیتی که دین، ابتلا محور است یعنی اگر می‌خواهید رشد کنید باید از ابتلائات بگذرید کسی که می‌خواهد از مسیر هموار به خوشبختی برسد به خوشبختی نمی‌رسد؛ زیرا خوشبختی باید از مسیر ابتلائات باشد.

مدیر پژوهشکده زن و خانواده افزود: خداوند در قرآن می‌فرماید:«وَ کَذلِکَ جَعَلْنا لِکُلِّ نَبِیّ عَدُوّاً شَیاطِینَ الإِنْسِ وَ الْجِنِّ یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلی بَعْض زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوراً؛ و همچنین ما هر پیغمبری را از شیطان‌های انس و جن دشمنی در مقابل برانگیختیم که آن‌ها برخی با برخی دیگر برای اغفال مؤمنان سخنان آراسته ظاهر فریب اظهار کنند و اگر پروردگار تو می‌خواست چنین نمی‌کردند، پس اینها را با دروغشان واگذار.»

حجت الاسلام زیبایی نژاد اضافه کرد: هر جا ابتلائات بیشتر باشد آمادگی برای پذیرش ابتلائات بیشتر می‌شود و در غزه این ابتلا به متن زندگی تبدیل شده است.

وی با بیان اینکه نژادپرستی، نقطه ضعف اسرائیل است، گفت: بر اساس کتاب آنان، قوم یهود، نژاد برتر است و دیگران درجه دو هستند. به خاطر این تفکر تبلیغ دین یهود را نمی‌کنند. هیچگاه نگاه‌ شان به فلسطینی‌ها این نبود که باید آن‌ها را یهودی کنیم و همیشه آن‌ها را تحقیر کردند و این تحقیر باعث شد که دشمن خود را تشدید کنند.

مدیر پژوهشکده زن و خانواده عنوان کرد: قرآن بیش از آن‌که در جنگ‌ها و درگیری‌ها، واقعه را مهم کند، موقعیت من در آن حادثه را مهم کرده‌است، برای او اینکه این که شما در میدان حادثه چه واکنشی دارید، مهم است.

وی یادآور شد: باید زن بودن و کودک بودن را به مثابه یک فرصت نگاه کنیم. نگاه عاطفی به زن و کودکان وجود دارد و مرد نمی‌تواند این کنش‌ها را نشان دهد. با یک الگوی جدیدی از کنش کودکانه داشته باشیم. کودکان فلسطینی باید خود را روایت کنند.

۶۲/۳۱۳