به گزارش خبرگزاری حوزه، ستاد راهبری فناوری های هوشمند با موضوع «ضرورت باز تعریف بسترهای تحقیق و پژوهش با نظرداشتی عمیق به عرصه های نوین» بیانیه ای صادر کرد که متن آن به این شرح است:
بسمه تعالی
الاسلام یَعلوا و لا یُعلی علیه
امروزه با توسعه فناوری های هوشمند، همگان نظاره گر تغییراتی شگرف در گستره ای جهانی هستند. جریانِ پیشرَویِ ابزارهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری با تحولاتی لحظه‌ای؛ از یک سو تهدیدها و چالش هایی نوین را به همراه دارد که می تواند به مانند سیلابی بنیان ها و ذخایر فکری، فرهنگی و اجتماعی بشر را که در طول صدها سال به مرور شکل گرفته است نابود سازد و از سویی دیگر حامل ظرفیت هایی ست که می‌تواند نویدبخش عصری نوین بوده و با تکیه بر دستاورد پیشینیان؛ تمدنی غنی و الهی را برای آینده جهان رقم بزند. مواجهه فعالانه با این جریان، همچون باری سنگین و ماموریتی خطیر است که مدیران و اندیشمندان را به ایفای نقش تاریخی خود فرامی خواند.
شاهد بر مدعا ظهور ابزارهایی ست که تا چندی پیش بر مخیله عموم مردم غریب می‌نمود؛ ابزارهایی همچون اپلیکیشن های شبیه ساز چهره و صدا، ربات های مقاله نویس، سامانه های پاسخگویی به سوالات، سامانه های جمع آوری و تحلیل داده های جهانی و ارایه تحلیل و راهبردهای سیاستی و ...
بدین جهت و به گرامی‌داشت هفته پژوهش که مصادف با شهادت حضرت صدیقه طاهره(س) که توأمان با مفاهیمی حیاتی همچون تبلیغ، روشن‌گری و بصیرت زایی می باشد؛ بایسته می‌نماید که اشارتی کوتاه به برهه حساس پیش رو و نقش دست اندرکاران حوزه‌ی پژوهش در این فضا نماییم.
پر واضح است که در طول تاریخ، همواره دشمنانِ قسم خورده اسلام و تشیع در حال توطئه‌چینی و تهاجم به قلمروهای سرزمینی و فکری مسلمانان بوده اند و نیز مزید تنبّه است که رویکرد جبهه کفر و انحراف در دهه های اخیر از محوریت جنگ سخت به محوریت جنگ نرم با ابزارهایی متفاوت تغییر یافته است و به گواه تاریخ معاصر، اثرات مخرب آن به مراتب بیش از ادوات جنگی بوده است. دگرگونی سیاست ها و رفتارهای حکام و مردمان برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس نمونه ای مشهود از این قبیل است.
ستاد راهبری فناوری های هوشمند حوزه های علمیه با عنایت به ظرفیت نخبگانی موجود در حوزه و دانشگاه که در شبکه گفتمانی مطلوب ذیل جریان فکری نظام اسلامی حرکت می نمایند ابراز می دارد که مسأله کلان داده ها و مقوله مدیریت اطلاعات از مواضع مهمی است که ضعف در آن باعث آسیب پذیری در حفاظت از مرزهای اندیشه ای تمدن اسلامی می گردد.
به اذعان آینده‌پژوهان و متخصصان فن، در عصر فعلی «داده» از مهم ترین دارایی های یک کشور یا جریان فکری می باشد. کلان داده ها بر مجاری متعددی اثرگذار بوده و سامانه های هوش مصنوعی به شدت وابسته به آن می باشند. لازم به توضیح است خروجی و مبنای عملکرد ماژول های هوش مصنوعی بر مبنای جمع آوری و رصد اطلاعات موجود بر بستر فضای عمومی می باشد در نتیجه به هر میزان که این اطلاعات دقیق تر و شفاف تر در دسترس ماژول ها قرار گیرد امکان پاسخگویی و تحلیل معتبرتری خواهند داشت.
بنابراین از آنجا که بسیاری از داده های معتبرِ معارف اسلامی که توسط مراکز علمی-پژوهشی حوزوی تهیه و تدوین گردیده در فضای عمومی قابل رصد و جستجو نمی باشد، ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی امکان استفاده از این داده ها را نداشته و در نتیجه با تکیه بر داده های موجود در سطح اینترنت، رصد، تحلیل و ارایه نتیجه را صورت می دهند. این در حالی ست که بخش قابل توجهی از داده های یاد شده مشتمل بر اطلاعات سطحی و انحرافی از اسلام بوده و یا اساسا توسط جریان های مغرض به منظور تخریب وجهه دین و پروژه اسلام هراسی ترویج گردیده است.
با توجه به در دسترس بودن این ابزارها برای عموم مردم و نیز قشر جوان (که اغلب نسبت به ظرایف عقیدتی و معارف اسلامی کم‌اطلاع بوده و صرفا در صدد حل سوالات و مسائل خود از طرق نوظهور می باشند)؛ در صورت ادامه یافتن این رویه، موجبات ایجاد شبهات اعتقادی و فکری فراهم گردیده و منجر به خسارت هایی همچون افکار التقاطی و انحرافات دینی در سطح اجتماع می گردد.
مضاف بر این، داده های غیرمعتبر مذکور می تواند پژوهش های علمی را (که بعضا با استمداد از نرم افزارهای هوشمند تنظیم گردیده است) تحت الشعاع قرار داده و امر بر محققین این عرصه نیز دشوار گردد. این نکته قابل توجه است که در سده های اخیر پاسداری از تراث علمی و متون دینی با رعایت برخی از مراقبت ها مقدور بوده است لکن بسترهای جدید به گونه ای طراحی گردیده است که بنحوی ویژه و بیش از پیش، دست بیگانگان و مغرضان در تقطیع، تحریف و تحلیل داده های دینی گشوده شده است.
لذا معتقدیم چنانچه در این میدان عرصه را واگذار کنیم دچار زیان هایی جبران ناپذیر شده و در تمامی عرصه های دیگر هم تلاش های‌مان بی ثمر خواهد ماند.
مجاهدان فکری و سیاستگذاران جبهه تمدن نوین اسلامی بایستی بیش از پیش به انتشار مبانی فکری و عقیدتی، ارائه مواضع ارزشی و تبیین گفتمان های فرهنگی و الهی در فضاهای جدید روی آورند اما این موضوع صرفا با افزایش مبلغان دینی در فضای مجازی یا طراحی نرم افزارهای هوشمند بومی میسر نمی باشد بلکه اساسا نیازمند بازتعریف بسترهای «تحقیق و پژوهش» با نظرداشتی عمیق به عرصه های نوین می باشد که در تمامی لایه ها تأثیر گذاشته و باعث روزآمدی فرایند تحقیق و پژوهش گردد.
به نظر می رسد آزادسازی تمامی داده ها و اطلاعات در اختیار مراکز علمی و حوزوی می تواند راهکاری ضروری برای جلوگیری از آسیب یادشده باشد. البته طبعا چنین اقدامی مستلزم رعایت برخی ملاحظات مدنظر مراکز می باشد که با بررسی های صورت گرفته در حلقه های فکری این ستاد این ملاحظات قابل چاره اندیشی می باشد.
ستاد راهبری فناوری های هوشمند حوزه های علمیه مجددا با گرامی‌داشت هفته پژوهش و همچنین روز وحدت حوزه و دانشگاه ضمن تاکید بر لزوم همگرایی، آمادگی خود را برای هم اندیشی با تمامی موثرین و فعالین عرصه تحقیق و پژوهش و کارسازی این حرکت اعلام داشته و حرکت متوازن و متحد نهادهای حوزوی و دانشگاهی را برای دستیابی به این هدف ضروری می داند.
والسلام علی من اتبع الهدی
