به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از اهواز، سومین نشست علمی از سلسله نشست‌های علمی مدرسه علمیه امام حسن مجتبی(ع) اهواز با موضوع «بررسی تطبیقی دیدگاه فریقین درباره مرجع ضمیر «هم» در آیه ۳۲ سوره فاطر»، در این مدرسه علمیه برگزار شد.
در این نشست علمی حجت الاسلام محمود داودی با اشاره به آیه ۳۲ سوره فاطر «أَوْرَثْنَا الْکِتَابَ الَّذِینَ اصْطَفَیْنَا مِنْ عِبَادِنَا ۖ فَمِنْهُمْ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ وَمِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَمِنْهُمْ سَابِقٌ بِالْخَیْرَاتِ بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِکَ هُوَ الْفَضْلُ الْکَبِیرُ»، اظهار داشت: این آیه یکی از دشوارترین آیات برای مفسران است، به جهت آن که مقصود از الکتاب، اصطفینا، ظالم، مقتصد و سابق، به سادگی قابل فهم نیست.
وی افزود: یکی دیگر از جهات دشواری آیه، مرجع ضمیر "هم" است که مورد اختلاف مفسرین شیعه و سنی قرار گرفته است.
حجت الاسلام داودی گفت: باید دانست مقصود از الکتاب در آیه، به دو دلیل "قرآن کریم" است، دلیل اول سیاق آیه قبل و دلیل دوم این است که هر جا کلمه الکتاب در آیات بدون قرینه ذکر شده، به معنای قرآن کریم آمده است.
وی گفت: درباره "اصطفینا" علامه طباطبایی(ره) قائل است که منظور «امت پیامبر» است که کتاب را به ارث برد، اما واضح است که بعضی به آن عمل کردند و بعضی عمل نکردند، ولی بر این دیدگاه چند اشکال مطرح است، اول اینکه معنی اصطفا یعنی آن افرادی که از هر گناهی خالص باشند، پس چگونه می‌شود که آن افراد در عین حال ظالم هم باشند؟
استاد حوزه علمیه خوزستان ادامه داد: اشکال دیگر این است که «اصطفا» برای کسی به کار می‌رود که یا معصوم است و یا در حد معصوم، شاهد این حرف نیز آن است که خداوند در قرآن بر کسی جز معصوم و یا در حد جایگاه معصوم سلام نمی‌کند، مانند سلام بر حضرت نوح(ع) و یا سلام بر حضرت مریم(س)، از طرفی در آیه ۵۹ سوره نمل آمده که «قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَسَلَامٌ عَلَیٰ عِبَادِهِ الَّذِینَ اصْطَفَیٰ ۗ آللَّهُ خَیْرٌ أَمَّا یُشْرِکُونَ»، بنابراین واضح است که این سلام هم بر معصومین است.
وی تصریح کرد: در روایات معصومین هم در این باره آمده که "هی لنا خاصه"، همچنین در روایت دیگری که مأمون در جمع علماء اهل عراق، مراد از این افراد را سوال کرد، بعضی پاسخ دادند که منظور "امت" است، اما وقتی که مامون این سئوال را از امام رضا(ع) سوال کرد، ایشان فرمودند، اگر منظور کل امت بود، همه باید به بهشت می‌رفتند و لذا مراد "عترت طاهره" است.
حجت الاسلام داودی خاطرنشان کرد: سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که اگر اینگونه است، پس چگونه در ادامه آیه کلمه "ظالم" آمده است؟ جواب این است که مرجع ضمیر "هُم"، 'عباد' است و نه 'عبادنا'، ضمیر "نا" برای بزرگداشت مقام معصومین(ع) است و حرف فاء در "فمنهم" نیز، برای تعلیل است، یعنی منظور آیه این است که اگر سوالی در ذهن کسی ایجاد شود که چرا کل امت نباید وارث الکتاب باشند؟ پاسخش این است که چون برخی از آنها ظالم هستند.
انتهای پیام. /
