به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین سید حامد نیازی طی سخنانی در محفل فکرت که در مؤسسه شناخت قم برگزار شد، با بیان این که جریان روشنفکری در کشور ما در مسیر افول خود قرار گرفته است، اظهار داشت: برخی از افراد به ظاهر روشنفکر به منظور حل مشکلات کشور و خروج از بن بست‌های مد نظرشان، تبعیت از غرب را به عنوان راه حل معرفی کرده‌اند و حال آن که هیچ انسان عاقلی به چیزی که خودش در معرض سقوط است چنگ نمی زند تا از آن یاری بطلبد.

وی افزود: در مفهوم شناسی، واژه‌هایی که بسیار مورد توجه هستند همچون توسعه که به نظر می‌رسد از تمدن غرب و بعد از رنسانس شکل گرفته در معنای لغوی و اصطلاحی خود باید با در نظر گرفتن رویکردهای مختلف مورد توجه قرار گرفته و از ابعاد گوناگون تحلیل و بررسی شود.

وی اضافه کرد: از سویی چنانچه بخواهیم تمدن غرب را در سه ضلع سیاست، اقتصاد و فرهنگ مورد توجه قرار دهیم، توسعه را در نگاه بیشتر با وجهه‌ی اقتصادی می‌بینیم. شاید برای همین یکی از آسیب هایی که ما متاسفانه در جامعه مشاهده می‌کنیم، آن است که وقتی به مقام سنجش بین تمدن غرب و کشور های اسلامی می‌رسیم، تحلیل‌ها رنگ و بوی اقتصادی به خود می گیرد و کمتر به مباحث فرهنگی و سیاست درآن ها پرداخته می‌شود.

حجت الاسلام نیازی ادامه داد: به همین خاطر است که معمولاً توسعه با نگاه اقتصادی آغاز می‌شود و به نگرش‌های انسانی‌تر، اجتماعی‌تر و پایدارتر در حوزه‌ی اقتصاد ختم می‌شود. از این جهت پیامدهایی که در غرب مشاهده می‌کنیم گرچه نتایج مثبتی را مبتنی بر تعریف اومانیستی ارائه داده اما نتایجی منفی را در حوزه‌ی فرهنگی و سیاسی به بار آورده که نمی توان آن ها کتمان کرد.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا واقعا اقتصاد غرب آن طور که گفته می شود، موفق بوده است، گفت: به لحاظ بررسی های اقتصادی هر چند که رسانه‌های غربی وضع مطلوبی را به تصویر می کشند اما ما فقر و عدم تعهد را در نظام اقتصادی غربی مشاهده می‌کنیم؛ کما اینکه نابودی زیست اجتماعی انسان ها، خود فراموشی و نابودی خانواده حاصل آن نگاه اقتصادی است که در آثار مختلفی نیز نسبت به آن هشدار داده شده است.

عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره) یادآور شد: اساساً توسعه‌ با تعریف و نگاه غربی، به معنای گذار از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب آن هم مبتنی بر اومانیسم در ابعاد و عرصه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و ... است.

وی ابراز داشت: در مقابل توسعه‌ با تعریف غربی که صرفاً به بعد مادی بشری توجه داشته، کلمه‌ی پیشرفت را داریم که هم به بُعد مادی و بهبود آن و هم به بُعد معنوی بشر توجه داشته است؛ یعنی ما اصولا تمدن اسلامی را با مؤلفه‌ی پیشرفت تعریف می‌کنیم، نه با مؤلفه‌ی توسعه‌ی اومانیستی. به همین خاطر است که رهبر معظم انقلاب کلیدواژه پیشرفت را مطرح فرمودند که ناظر به نگاه و رویکرد تمدنی هم است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: در مباحث کلان تمدنی و فرهنگی و علمی، برخی این مباحث را مطرح می کنند که ما ایرانی‌ها یک گذشته‌ی تیره و تاریک داشته ایم که برای عبور از آن تنها راه حل موجود، تعبد نسبت به تمدن غربی است. این افراد، این باور را در رسانه‌های مکتوب و غیر مکتوب خودشان اشاعه می‌دهند. برای همین امر، اگر بخواهیم این افراد را بشناسیم باید دو کار انجام دهیم؛ ابتدا باید جریان شناسی بدانیم و بعد باید راهکارهای مد نظر خودمان را منبعث از رویکرد دینی و ملی ارایه دهیم.

حجت الاسلام نیازی افزود: از سوی دیگر پیش از آن که به عقب ماندگی کشورهای اسلامی بپردازیم باید ببینیم، پرچمداران تمدن غرب، خود رو به افول هستند یا خیر؟ کتاب های مفصلی در این زمینه نوشته شده است.

وی بیان داشت: هر تمدن برای خودش سه دوره‌ی پیدایش، گسترش و میرایش دارد که معمولا بین چهار قرن تا شش الی هفت قرن عمر دارد که البته این قاعده عمومیت ندارد. حال تمدن غرب دوره‌ی افول خودش را مدتی هست که شروع کرده. غالب نویسندگان کتاب‌هایی که در این زمینه نوشته شده است مثل فوکویاما و هانتینگتون، معتقد هستند که تمدن غرب افول خودش را آغاز کرده و علت آن اسلام و کشورهای اسلامی، به ویژه جمهوری اسلامی ایران است. بنابراین تحریم‌ها و تهدیدهایی که علیه جمهوری اسلامی دارند به این سبب، عامل افول تمدن غرب شده است.

وی افزود: برخی از افرادی که در این زمینه نظر داده‌اند مثل جوزف نای، دستیار وزیر سابق دفاع آمریکا که گفته قدرت نرم آمریکا در حال افول است و این افول را باید در افول تمدن و فرهنگ غربی جستجو کرد. حال این سؤال مطرح است که چرا ما افول آمریکا را افول تمدن غرب می‌دانیم؟ چون پرچمدار تمدن غرب، آمریکا است. با این حساب امروزه ظهور قدرت‌های جدید به مساله مهم در جهان تبدیل شده است.

حجت الاسلام نیازی اظهار داشت: با وجود فشارها و تحریم ها کشور ما و برخی کشورهای اسلامی در حال رشدو پیشرفت هستند منتهای مراتب باید سختی ها و مشکلات را نیز در نظر گرفت و از ادامه مسیر ناامید نشد.

وی گفت: این که برخی می‌گویند کشورهای اسلامی، عقب مانده هستند، کاملاً اشتباه است، کما اینکه رشد کشورهای اسلامی در مسائل اقتصادی را بدون توجه به الگوهای غربی در آن زمینه‌ها مشاهده می‌کنیم و در تاریخ نیز بیان شده است که پیشرفت در زیست اجتماعی غرب از الگوگرفتن نسبت به معیار های تمدن اسلامی بوده است. بنابراین، اسلامی بودن کشورها دال برعقب‌ماندگی آنها نیست. البته باید این را هم در نظر گرفت که برخی کشورهای اسلامی ظرفیت پایینی برای پیشرفت اقتصادی دارند که اسلامی بودن یا نبودنشان دخلی در پیشرفت یا عدم پیشرفت‌شان ندارد.

وی یادآور شد: البته ما یک سری مشکلات اقتصادی داریم اما وجود این مشکلات دلیل بر سیاه بودن جامعه‌ی ایرانی و سفید بودن جوامع غربی نیست. این مشکلات در همه جا وجود دارد و مهم این است که ما با توکل بر خدا و تکیه بر ظرفیت های داخلی بتوانیم این مشکلات را به تدریج حل کنیم.

انتهای پیام