به گزارش خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین مهدی رستمنژاد معاون آموزش حوزههای علمیه امروز چهارشنبه ۲ اسفند طی سخنانی در مراسم افتتاحیه هفتمین دوره مسابقات علمی «المپیاد» حوزههای علمیه سراسر کشور در مجتمع فرهنگی نرجس خاتون(س) قم به بررسی برکات و آسیبهای مرتبط با علم و علمآموزی پرداخت.
وب با اشاره به اینکه در قرآن از مال تعبیر به «خیر» شده است، گفت: مثلا وقتی انسان اموال و ماترکاش را پس از خود بر جای بگذارد و در راه درستی مصرف شود، این میتواند مایه خیر باشد.
معاون آموزش حوزههای علمیه با طرح این سؤال که اگر مال خیر است پس علم چیست؟ پاسخ داد: علم خیر است و بلکه منبع خیرات. به کار بردن خیر در مورد مال آن اقل و کف معنا را در نظر گرفته است ولی علم از منابع خیرات است و خیر کثیر میتواند از علم بجوشد.
حجتالاسلام والمسلمین رستمنژاد خطاب به شرکتکنندگان در المپیاد علمی خاطرنشان کرد: شما در یک مسابقه علمی بسیار پرفضیلتی شرکت کردهاید؛ «فاستبقوا الخیرات» پس در خیرات نسبت به یکدیگر سبقت بگیرید.
وی افزود: خداوند خودش را علیم میداند که از اوصاف پرتکرار در قرآن است. خداوند ما را در قرآن به دانایی خود توجه میدهد و هنگام معرفی پیامبر خود به ما نیز در اولین قدم او را هم عالم و هم معلم توصیف میکند.
حجتالاسلام والمسلمین رستمنژاد با بیان اینکه علم در قرآن کریم مقدم بر تهذیب نفس است، گفت: تهذیب از لحاظ رتبه مقدم بر علم است اما برای اینکه انسان به تهذیب برسد و مهذب بشود نیاز به علم دارد و الّا دچار توهم تهذیب میشود، لذا اگر میخواهیم به تزکیه برسیم باید از مسیر علم عبور کنیم.
وی با اشاره به اینکه علم خشیتآور است، تصریح کرد: انسان اگر بخواهد به مقام خشوع و خضوع برسد که مقام بندگی خداوند است، باید از مسیر علم عبور کند و فقط هم همین مسیر است. «إِنَّما یَخْشَی اللهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ» فقط عالمان هستند که میتوانند به مقام خشیت -ناظر به درون- و خشوع -ناظر به رفتار- برسند.
معاون آموزش حوزههای علمیه، وجوب تبعیت از صاحب علم را از آثار دیگر علم و دانش برشمرد و افزود: علم وجوب تبعیت میآورد. انسان اگر عالم شود بر دیگران است که از او تبعیت بکنند. از منظر قرآن علم انسان را به این مسند میرساند. انسان جاهل باید به در خانهی اهل علم برود.
حجتالاسلام والمسلمین رستمنژاد با بیان اینکه علم مسئولیتآور است، گفت: با توجه به نزدیک بودن انتخابات اگر بخواهیم کسی را برای مسئولیت انتخاب بکنیم باید دو صفت قرآنی «حفیظ و علیم بودن» را در وجود او مدنظر بگیریم که فرد انتخاب شده امانتدار و عالم باشد. نباید انسانهای جاهل و خائنان به امانات را به مسئولیت برسانیم.
وی با قرائت این فرمودهی امام علی (ع) که «لَولا حُضُورُ الحاضِرِ، و قِیامُ الحُجَّةِ بِوُجودِ الناصِرِ و ما أخَذَ اللّه ُ عَلَی العُلَماءِ أن لا یُقارُّوا علی کِظَّةِ ظالِمٍ و لا سَغَبِ مَظلومٍ، لأَلقَیتُ حَبلَها علی غاربِهِا» گفت: اینجا مشخص میشود که رأی بالا حتی برای امیرالمونین (ع) که منصوب از ناحیهی خداوند است، تکلیفآور شده بود. البته در محل مورد بحث، چون در حد همان کارهای اجرایی و به عنوان خلیفه چهارم به ایشان رو آورده بودند، امام دو مولفه فوق را مطرح میفرماید، وگرنه مقام امامت ایشان از سوی خداوند است.
معاون آموزش حوزههای علمیه در ذکر اثر دیگر علم گفت: علم مُلک و سلطنت و قدرت و اختیارداری میآورد. انسان با علم میتواند در نفوس انسانها نفوذ بکند و بر قلوب آنان فرمانروایی نماید.
حجتالاسلام والمسلمین رستمنژاد بصیرت را اثر دیگر علم برشمرد و افزود: برخیها ممکن است به اصطلاحات عالم نباشند ولی در واقع بصیرند. علم که به دانستن چند تا اصطلاح و عبارت نیست. انسانهایی که راسخون در علم هستند میتوانند به بصیرت و فهمی برسند که بتوانند آیات را تأویل کنند.
وی با اشاره به اینکه علم میتواند مقام وراثت انبیا را برای صاحب خود به ارمغان بیاورد، گفت: علم حتی میتواند به انسان ولایت تکوینی یعنی ولایت بر کائنات بدهد. قطعا غیر از پیامبران هم میتوانند به این مقام برسند و نمونه آن آصف ابن برخیا است که به تعبیر قرآن علمی از کتاب نزد او بود و در چشم به هم زدنی تخت بلقیس را از یمن تا فلسطین منتقل کرد. اینها از خیرات علم است.
معاون آموزش حوزههای علمیه با بیان اینکه قرآن عالِم را عطف به ملائکه بلکه عطف به خود خدا میکند که این مقام شهود است، گفت: البته علم آسیبهایی هم دارد که اگر به شرط و شروط علمآموزی عمل نشود، بدترین سقوطها مربوط به علما خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه هم زیباترین و هم تندترین تعابیر در قرآن راجع به علما به کار رفته است، گفت: این از آن جهت است چون عالمی که این همه راه و خیر کثیر برای او فراهم اگر بخواهد کار جاهلانه بکند، از جاهل هم پایینتر خواهد بود.
حجتالاسلام والمسلمین رستمنژاد در پایان گفت: تعبیر کلب و حمار در قرآن در مورد علما به کار رفته است. این عالمی که میتوانست عطف به خداوند بشود و اسمش در ردیف «شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِکَةُ وَأُولُوا الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ» قرار بگیرد، اما در ردیف حمار قرار میگیرد و این اختلاف تعبیر این نکته را میرساند که اگر علما قدم از قدم کج بگذارند سقوطشان بسیار عظیم خواهد بود.
انتهای پیام