به گزارش خبرگزاری حوزه، پرونده شبهات کربلا، برنامه ویژه رسانه رسمی حوزه برای دهه اول ماه محرم الحرام می باشد که دو تن از کارشناسان مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی با حضور در حوزهنیوز به برخی شبهات عاشورا پاسخ گفتند که در این شماره به انتشار پاسخ شبههای با موضوع «بهتر نیست هزینه مراسمات مذهبی برای ازدواج، اشتغال و فقرا مصرف شود؟» از سوی حجت الاسلام علیاکبر عبادی نیک خواهیم پرداخت.
در ایام محرم، ایام صفر، ایام اربعین، ایام حج و کلا در ایامی که مناسک دینی ظهور و بروز پیدا میکند و در جامعه پررنگ میشود، شبههای با ادبیات و اَشکال مختلف به صورت مرتب همه ساله تکرار میکنند.
شبهه
شبهه این است که آیا بهتر نیست که هزینههای فراوان مراسمات مذهبی را در مصارف بهجا، مثل اطعام، دستگیری فقرا و حل بحرانهای اجتماعی استفاده کنید؟
پاسخ شبهه:
برای پاسخ به این شبهه باید به چند نکته توجه داشته باشیم. در این شبهه چند مغالطه وجود دارد:
اولا یک انحصار و دوقطبی کاذب درست میشود، آن هم با ادبیات انحضاری «یا رسیدگی به فقرا و یا ترویج مناسک»؛ این دو قطبی کاذب و مغالطهآور است.
آیا امکان ندارد که به هر دو رسیدگی شود؟
در قرآن اقامه نماز و ایتای زکات به صورت مرتب کنار هم ذکر شده است، هم رابطه با خدا و هم رابطه با بندگان خدا.
ثانیا در قرآن کریم تعظیم شعائر جزء نشانه های تقوا مطرح شده است، تعظیم شعائر یعنی نشانه های دینداری و این مناسک دینی که جزء شعائر دینی است، باید تقویت شود.
ثالثا ما در جامعه میبینیم که کسانی بیشتر به فقرا رسیدگی میکنند که به معارف و شعائر دینی بیشتر اهمیت میدهند.
رابعا ایجاد دوقطبی یعنی نشناختن مصلحت های مختلف، همه امور معرفتی و معارف دینی باید در جای خود به نحو احسن اجرا شود.
این معقول نیست که مثلا ما به شهرداری بگوییم: شما موظف هستی که به جای هزینه ساخت و ساز در پارک و سینما به فقرای شهر رسیدگی کنی؛ هیچ آدم عاقلی این دوگانگی را قبول نکرده و بین نیازهای اجتماعی و انسانی دوقطبی کاذب ایجاد نمیکند.
معارف دینی به هر دو موارد به صورت مجزا و کامل پرداخته است؛ از جمله این موارد بحث پرداخت زکات، خمس و صدقه است که شامل تامین نیازیهای حیاتی فقراست.
نیاز معنوی انسان، به همان اندازه نیاز مادی او و بلکه بالاتر مهم و قابل توجه است.
بسیاری از معارف دینی، مسائل اجتماعی و حرکات آزادیبخش در همین مناسک دینی ترویج میشود.
عمق معرفت و احساسات دینی افراد در جنبه نیازهای انسانی در همین مناسک دینی تامین میشود؛ بنابراین نمیتوان به بهانه یکی، دیگری را تعطیل کنیم.
و در آخر، علاوه بر این یک تناقضی در رفتار مروّجان این شبهه وجود دارد که گاهی اوقات همین افراد در برخی از موارد غیرضروری و حتی مضر، هزینههای سرسامآوری انجام میدهند، ولی در مصارف همین موارد مضر و غیر ضروری اصلا به یاد فقرا نیستند.