به گزارش خبرگزاری حوزه؛ آخرین سفیر الهی و حامل وحی، یعنی وجود نازنین حضرت ختمی مرتبت، محمد مصطفی که سلام و درود خداوند بر او و خاندان پاکش باد، با بعثتش تاثیری شگرف بر تاریخ بشریت گذاشت. دین و آیین او و کتاب آسمانی او هنوز منشأ تحولات فراوان در جهان بوده و گروه‌های زیادی از توده مردم را به خود جذب می‌کند.
تعالیم اسلام که بر پایه قرآن و سنت پیامبر و اهل‌بیت آن حضرت بنا نهاده شده، مورد رجوع اندیشمندان و صاحبان فکر بوده و چون چشمه‌ای جوشان و معدنی تمام نشدنی، مملو از علم و حکمت، و چراغ راه بشریت است. بدون شک توجه کردن و مطالعه سیره پیامبر اکرم و اهل‌بیت آن بزرگوار، می‌تواند کلیدی راه‌گشا برای مسائل و مشکلات امروز بشریت باشد.
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) بنا بر رسالت خویش در ارائه منابع علوم اسلامی و انسانی بصورت دیجیتال، افتخار دارد تا محققان و پژوهشگران را به تحقیق و پژوهش فناورانه در سیره پیامبر اکرم دعوت نماید.
نوشته در پیش رو مروری بر امکانات نرم‌افزار «دانشنامه نبوی» دارد که از بهترین کتابخانه‌های دیجیتالی در مورد زندگانی پیامبر اکرم است. این نرم‌افزار چند رسانه‌ای در سال ۱۳۸۷تولید و با حضور آیت الله العظمی نوری همدانی و گروهی از محققان و فضلای حوزه و دانشگاه در سال ۱۳۸۸ همزمان با سالروز میلاد نبی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله رونمایی شد.
نرم‌افزار دانشنامه نبوی به ارائه اطلاعاتی جامع و دسته‌بندی شده درباره پیامبر خاتم پرداخته و در هر سربرگ، اطلاعات خاصی را از منابع گردآوری و به کاربر ارائه می‌نمایند. حال مروری خواهیم داشت بر سربرگ‌های این برنامه:
۱. سربرگ آیینه وحی
در این سربرگ، بصورت هوشمند و ماشینی، تمامی آیات قرآن کریم که با پیامبر خاتم در ارتباط بوده، فهرست شده که بیش از ۱۳۰۰ آیه را شامل می‌شود. در این آیات یا به نام مبارک پیامبر به تصریح اشاره شده و یا غیر مستقیم به حضرت اشاره نموده است. همچنین در بخش شأن نزول از سربرگ آیینه وحی، آیاتی که طبق تفاسیر در شأن پیامبر نازل گردیده، فهرست شده و به همراه بخشی از متن تفسیر ارائه گردیده است.
۲. سربرگ زندگی‌نامه
در این سربرگ با ابتکار گروه تاریخ مرکز نور، موضوعات متنوعی درباره زندگی و سیره فردی و اجتماعی حضرت در قالب درختواره، تدارک شده است. درختواره‌ای با بیش از ۱۵۰۰۰ مدخل و ۳۵۰۰۰ فیش که به ۱۹ عنوان کتاب (در۵۳ جلد) متصل شده است. شاید با این دسته‌بندی و موضوعات، نتوانید کتابی را در تاریخ پیامبر بیابید! موضوعات و دسته‌بندی‌ها در این بخش بسیار در امر مطالعه و تحقیق راه‌گشا است. با انتخاب یک موضوع تمامی منابع به همراه بخشی از متن مورد نظر در قاب سمت نمایش می‌یابد.
۳. سربرگ واژه نامه
در این بخش تمامی اعلام تاریخی (اعم از اسماء، مکان‌ها، زمان‌ها، گروه‌ها، رویدادها، مفاهیم، نصوص) از ۷ کتاب مرجع در تاریخ اسلام، استخراج و فهرست شده‌اند. به همین جهت تاریخ‌پژوهان در جستجو و رسیدن به مطالب مربوط به این موضوعات با صرف کمترین وقت می‌توانند متن مورد نظرشان را بیابند.
۴. سربرگ کتابخانه
کتابخانه‌ای دیجیتالی با ۲۴۶ عنوان کتاب در زمینه تاریخ و سیره پیامبر اکرم در اختیار محقق قرار دارد. مرور و مطالعه کتاب، بهره‌مندی از ۱۰ عنوان لغت‌نامه در ۶۲ جلد و امکان جستجو کلمه یا عبارت در متن تمامی کتاب‌ها، یافتن مطلب را آسان نموده است. اگر کاربر از قابلیت‌هایی چون محدود کردن دامنه جستجو و جستجوهای ترکیبی هم استفاده کند، پاسخ‌هایی دقیق‌تر و مرتبط‌تری بدست خواهد آورد.
۵. سربرگ حدیث
آیا دسترسی به موضوعات کلی و جزئی از احادیث نبوی، هیجان انگیز نیست؟! بیش از ۶۸۰۰ کلیدواژه، ۴۱۰۰ نمایه و ۳۶۰۰۰ موضوع که از سخنان حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله (برگرفته از کتاب بحارالانوار) استخراج شده، کار یافتن احادیث نبوی را آسان نموده است. تمامی موضوعات به احادیث مربوطه پیوند داده شده و کاربر با انتخاب موضوع مورد نظر خود، به متن حدیث دست خواهد یافت.
۶. کتابنامه
کتاب شناسی حدود ۴۴۰۰ عنوان کتاب، مقاله، دائره المعارف، مجموعه مقالات و پایان‌نامه مرتبط با پیامبر اکرم کمک بزرگی به محققان این رشته است. اگر درباره کتاب‌ها و اطلاعات شناسنامه‌ای آنها نیاز به توضیحات دارید، این سربرگ کمکتان خواهد کرد. تمامی اطلاعات شناسنامه‌ای به همراه عکس روی جلد کتاب‌ها در اختیارتان است.
۷. گاهنامه
مطالعه حوادث و رویدادهای تاریخی در کتاب، اولین پیشنهاد است. اما چقدر مناسب بود که وقایع و رویدادهای زندگانی پیامبر به صورت خط زمان که سال، ماه و روز در آن مشخص شده، ارائه می‌گردید. خبر خوب اینکه این خواسته شما در نرم‌افزار دانشنامه نبوی به وقوع پیوسته! در سربرگ گاهنامه می‌توانید ۹۳۹ واقعه تاریخی از زندگانی پیامبر اکرم را مشاهده کنید. این وقایع به خط زمان متصل شده‌اند و کاربر به راحتی ترتیب رویدادها را می‌بیند! و این تمام کار نیست! تاریخ رویدادهای اسلامی به هجری قمری ثبت و به خط زمان وصل شده اما کاربر می‌تواند به تاریخ میلادی یا هجری شمسی تبدیل‌شان کند! در ضمن با کلیک بر روی هر رویداد، کتاب‌ها و منابع، نقشه یا تصویر آن را هم می‌توانید مشاهده و مطالعه کنید.
۸. نجوانامه
محمد کآفرینش هست خاکش
هزاران آفرین بر جان پاکش
چراغ افروز چشم اهل بینش
طراز کارگاه آفرینش
شاعر: نظامی گنجوی
خب هر کتابخانه‌ای نیاز به تنوع دارد. در بخش نجوانامه، به اشعار و مدایح حضرت ختمی مرتبت خواهید رسید. تمامی اشعار دکلمه شده‌اند و قابل قرائت هستند. همچنین آداب و ادعیه زیارت نیز در این بخش آورده شده.
۹. تبارنامه
شجره سادات و سلسله انساب، از علومی است که در تاریخ ریشه دارد. بخصوص که احراز سیادت در فردی، موجب اجرای برخی احکام فقهی برای او خواهد شد. چهار کتاب مشهور در زمینه انساب در این سربرگ ارائه شده است. گروه تولید نرم افزار تلاش کرده تا سلسله انساب مندرج در کتاب‌ها را بصورت گرافیکی و درختواره‌ای ارائه کند.
۱۰. نگارخانه
شاید در نگاه اول وجود نگارخانه در یک نرم‌افزار تحقیقی و پژوهشی، یک تنوع و زنگ تفریح به حساب آید. ولی گاهی درج نقشه یا تصویری از یک واقعه، کار چندین پاراگراف و متن را انجام می‌دهد! پس نگارخانه را دست کم نگیرید! در این بخش با استفاده از کتاب‌های اطلس، سعی شده مناطق جغرافیایی و محل‌های وقوع رویدادهای تاریخی به تصویر کشیده شوند که برای آشکارتر شدن وقایع، بسیار کاربردی هستند. همچنین تصاویر امروزی از مناطق هم در صورت وجود، آورده شده.
نظر شما