به گزارش خبرگزاری حوزه، حضرت آیت الله جوادی آملی در پیام تصویری به نخستین همایش بین المللی طالب آملی، اظهار کردند: بحث درباره جناب طالب آملی، درباره تاریخ و سرگذشت او و ادوار ایران ماندن و هند رفتن و سرایندگی او از یک سو و بحث درباره حقیقت علم و ادب، سرایندگی و شعر و حکمت و مانند آنها از سوی دیگر است.

ایشان بیان داشتند: جهان سه بخش دارد: بخش مجردات محض که عرش و جبرئیل و میکائیل و امثال اینهاست و بخش عالم مثال که فرشتگان میانیاند و بخش طبیعت که آسمان و زمین و آنچه در این دو قرار دارند هستند. بخش طبیعی به ما نزدیکتر از بخش عالم مثال است و بخش عالم مثال به ما نسبت به عالم عقل نزدیکتر است و عالم عقل که فرشته و مجردات محض در آنجا هستند از ما دور است، گرچه ما میتوانیم با بررسی بخش عقلیمان به آنها نزدیک بشویم. جهان از این سه بخش تشکیل شده است: مجردات تامه، عالم مثال و عالم طبیعت.

معظم له اظهار داشتند: شعرا سهم بزرگی دارند در پیمودن سه بخش؛ یعنی نشئه نقص را کاملاً طی میکنند و این نقصانها را درک میکنند که کمبود چیست، بعد از عالم نقص به عالم مستکفی ترقی می‌کنند که چه کار بکنند که این نقصها را برطرف بکنند و از آنجا إن شاءالله به عالم تام مراجعه میکنند که هم نقص خود را برطرف می‌کنند هم نقص جامعه را.

ایشان ادامه دادند: ادبا و شعرا سهم ارزشمندی در برونرفت از نقص (یک) و در برونرفت از استکفا (دو) دارند؛ هم میتوانند ناقص را به مقام مستکفی برسانند و هم مستکفی را به مقام تام برسانند به این شرط که خود در این میانه نمانند.

معظم له بیان داشتند: توفیق جناب طالب آملی در هماهنگ کردن طبیعت از یک سو، عالم وهم و خیال از سوی دیگر و عالم عقل از سوی سوم، باعث شد که آن معارف بلند را تنزل داد، به صورت وهم و خیال در آورد و شاعرانه آن وهم و خیال را به سمع و بصر دیگران منتقل کرد و از آن جهت که گرفتار ملک الشعرایی دربار هند بود، آن توفیقی را که برخی شعرای دیگر در بیان توحید و وحی و نبوت و امثال اینها داشتند کمتر در دیوانش مشهود است، ولی مدح امیرالمومنین (سلام الله علیه) و مسائل موعظه و پند و اندرز، در بیانات لطیف جناب طالب آملی کم نیست.