به گزارش خبرگزاری حوزه، مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبایی(ره)، یکی از مفسرین بزرگ و عارفین بصیری بود و صاحب تفسیر معروف المیزان در بیست و نهم ذی الحجه سال ۱۳۲۱ قمری در تبریز به دنیا آمد و در پنج سالگی مادر و در نه سالگی پدرش را از دست داد و از همان سال ها به مکتب رفته و به تحصیل دروس دینی اشتغال ورزید. سپس ایشان به منظور تکمیل تحصیلات دینی خود، عازم نجف اشرف گردید و طی ۱۱ سال اقامت در آن دیار مقدس به تحصیل علم و تهذیب نفس پرداخت و سپس به دلیل برخی از مشکلات در سال ۱۳۱۴ شمسی، نجف اشرف را به قصد تبریز و در اواخر اسفند ۱۳۲۴ تبریز را به مقصد قم ترک نموده و تا آخر عمر خود در آن شهر ماندگار شد.
یکی از اساتید علامه طباطبایی(ره)، مرحوم قاضی بود و ایشان شاگردان خود را بر طبق موازین شرعیه و با رعایت آداب باطنیه اعمال و حضور قلب در نمازها و اخلاص در کردار، دستورات خاص اخلاقی ای می دادند و دل آنها را آماده پذیرش الهامات عالم غیب می نمود. خود ایشان (مرحوم قاضی) در مسجد کوفه و مسجد سهله حجره داشتند و بعضی از شب ها را به تنهایی در آن حجرات بیتوته و شاگردان خود را نیز توصیه می کردند تا بعضی از شب ها را به عبادت در مسجد کوفه و یا سهله بیتوته کنند و دستور داده بودند که چنان چه در بین نماز و با قرائت قرآن و یا در حال ذکر، فکری برای شما پیش آمد و یا صورت زیبایی را دیدید و یا بعضی از جهات دیگر عالم غیب را مشاهده کردید، توجه ننمایید و دنبال عمل خود باشید!
مسجد از منظر علامه طباطبایی(ره) به قدری ارزشمند و مهم بود که وی در تفسیر آیه ۴۵ سوره بقره «وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبیرَةٌ إِلاَّ عَلَی الْخاشِعین، از صبر و نماز یاری جویید (و با استقامت و مهار هوسهای درونی و توجه به پروردگار، نیرو بگیرید) و این کار، جز برای خاشعان، گران است» می گویند: اینکه خداوند معابد و کلیساها را در کنار مساجد نیز نام برده بدین جهت است که این مکانها مظاهر دین و شعائر و نشانه های دین است که مردم به وسیله آنها به یاد دین می‌افتند و در آنها احکام دین را می آموزند و صورت دین را در اذهان مردم حفظ می کنند.
علامه طباطبایی(ره) پیرامون اینکه چگونه نماز انسان را از ارتکاب گناه باز می دارد، می فرماید: سیاق آیات شاهد بر این است که مراد از این بازداری، بازداری طبیعت نماز از فحشاء و منکر است ولیکن این بازداری به نحو اقتضاء است نه علیت تامه، که هر کس نماز خواند، دیگر نتواند گناه کند و اینکه عده ای اشکال می کنند که چرا بسیاری از نماز گزاران مرتکب کبائر و منکرات می شوند؟ این گونه پاسخ می دهند که عمل نماز مخصوصاً که بنده آن را در هر روز پنج بار به جا بیاورد و همه عمر ادامه دهد و مخصوصاً اگر آن را همه روزه در جامعه‌ای صالح به جا بیاورد و افراد آن جامعه نیز مانند او همه روزه نماز به جای آورند و مثل او نسبت به آن اهتمام بورزند، طبعاً با گناهان کبیره سازش ندارد.
آری، توجه به خدا از روی بندگی، آن هم در چنین محیطی همچون مسجد، طبیعتاً باید انسان را از هر معصیتی و هر عملی که دین آن را شنیع می‌داند، از قبیل قتل نفس، تجاوز به جانها و به مال ایتام، فساد و فحشا باز دارد. پس اگر انسان مدتی بر نماز خود پایداری کند و در انجام آن نیت صادق داشته باشد، این استدامت به طور مسلم باعث می شود که تدریجاً ملکه پرهیز از فحشاء و منکر در او پیدا شود.
ایشان صبح‌ها در مسجد سلماسی قم «الهیات شفا» درس می‌داد و پس از آن در مسجد خان درس «اسفار» تدریس می نمود، به طوری که عده زیادی از فضلای حوزه در درس اسفار ایشان شرکت می‌کردند.
بیست و چهارم آبان ماه سال ۶۰ در حالی که هجده روز از محرم الحرام ۱۴۰۲ گذشته بود روح بلند علامه ای که سراسر عمرش را در خدمت معارف دین و قرآن صرف کرده بود، کالبد خاکی را تَرک گفت و مهمان ملکوت اعلا شد.
پیکر مطهرشان را فردای همان روز از مسجد امام حسن عسکری(ع) قم به سوی حرم مطهر حضرت معصومه (س) بر دوش ها مشایعت کردند. آیت الله العظمی گلپایگانی بر این پیکر نماز گزاردند و در جوار حرم به خاک سپردند.
