ضمن طلب مغفرت و علو درجات برای علمای فقید شیعه، توجه ارادتمندان به ساحت قدسی پیامبر عظیم‌الشان را به روایتی که از پیامبر رحمت نقل شده و این عالم ربانی آن را تفسیر کرده‌اند جلب می‌کنیم.
*چند سوال از پیامبر(ص)
شخصي، محضر پيغمبر اكرم (ص) رسيد و چند سؤال كرد كه جز وجود مقدس پيغمبر اكرم (ص) شخص ديگري قادر به پاسخ آن نبود و اين به خاطر درك بالاي پيامبر است كه مي‌توانستند حقايق اشيا را آن‌طور كه هست، درك كنند; امري كه از بشر عادي ساخته نيست...
اين سؤالات كه جواب‌هاي مختصر و مفيدي در پي داشت و هر پاسخ، دريايي از معارف الهي و انساني را درون خود جاي داده، عبارت‌اند از: « َو سئل النبی(ص) ما أَثْقَلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ مَا أَغْنَى مِنَ الْبَحْرِ وَ مَا أَوْسَعُ مِنَ الْأَرْضِ وَ مَا أَحَرُّ مِنَ النَّارِ وَ مَا أَبْرَدُ مِنَ الزَّمْهَرِيرِ وَ مَا أَشَدُّ مِنَ الْحَجَرِ وَ مَا أَمَرُّ مِنَ السَّمِّ فَقَالَ ص الْبُهْتَانُ عَلَى الْبَرِيءِ أَثْقَلُ مِنَ السَّمَاءِ وَ الْحَقُّ أَوْسَعُ مِنَ الْأَرْضِ وَ قَلْبٌ قَانِعٌ أَغْنَى مِنَ الْبَحْرِ وَ سُلْطَانٌ جَائِرٌ أَحَرُّ مِنَ النَّارِ وَ الْحَاجَةُ إِلَى اللَّئِيمِ أَبْرَدُ مِنَ الزَّمْهَرِيرِ وَ قَلْبُ الْمُنَافِقِ أَشَدُّ مِنَ الْحَجَرِ وَ الصَّبْرُ عَلَى الشِدَّةِ أَمَرُّ مِنَ السّم » إرشاد القلوب إلى الصواب، ج1، ص: 193
*سنگين‌تر از آسمان
رسول خدا (ص) در جواب این هفت سؤال كه ما هم سعي مي‌كنيم، آن‌ها را توضيح دهيم، چنين فرمودند: «البهتان علي البري اثقل من السماء»; بهتان به شخصي بي‌گناه، از آسمان سنگين‌تر است. آسماني كه اندازهء وزن آن را جز خداي تبارك و تعالي نمي‌داند و عظمت بيكران آن، انسان را به حيرت وا‌مي‌دارد، در برابر گناه بزرگ بهتان، كوچك است و پيداست كه اين گناه، در قيامت با انسان چه مي‌كند. گناهي كه معلوم نيست با معذرت‌خواهي و عذر و بخشش آمرزيده شود، چراكه شخص بي‌گناه، شايد ظاهراً راضي شود، اما باز در دل از اين بهتان، ناراحت است.
*بی‌نیازتر از دریا
حضرت در جواب سؤال دوم كه پرسيده بود: از دريا بي‌نيازتر چيست؟ فرمودند: «قلب القانع اغني من البحر»; دل قناعت‌كننده از دريا غني‌تر است. دل و قلب قانع به دلي مي‌گويند، كه به مقدرات خدا راضي باشد و در برابر عبادت‌هايي كه به جا مي‌آورد، از خدا طلب‌كار نشود. متأسفانه خيلي از مردم اين گونه‌اند كه در سختي‌ها و مشكلات، زبان به گله و شكايت باز مي‌كنند كه خدا چرا در برابر اين عبادات، به ما پول و غذا و مسكن نمي‌دهد؟! اين خوب نيست. در احوال حاتم طايي آمده كه از او پرسيدند: آيا از خود سخي‌تر ديده‌اي يا نه؟ گفت: آري. روزي مرد خاركني را ديدم كه در صحرا، مشغول كار و زحمت و تلاش بود; به او گفتم: مگر از سفرهء حاتم خبر نداري؟ گفت: چرا، ولي مي‌خواهم خودم كار كنم و براي دو لقمه نان، منت غيرِ خودم را نكشم.
اين دلِ قانع است كه از هر دريايي، كه گنج‌هاي بي‌شماري را در دل خود نهفته، غني‌تر و بي‌نيازتر است.
*وسيع‌تر از زمين
حضرت در جواب سؤال سوم كه پرسيد: از زمين وسيع‌تر چيست؟ فرمودند: «والحق اوسع من الارض»، حق، فراخ‌تر از زمين است; زميني كه وسعت آن، ما بين مشرق و مغرب را فرا‌گرفته است. بنا به مضمون برخي روايات، زميني كه قابل سكونت انسان‌هاست، يك چهارم زميني است كه خدا خلق كرده و بقيهء آن، غير قابل سكني است. حال زميني به اين عظمت، از وسعت كلام حق، كوچك‌تر است.
قرآن در اين‌باره مي‌فرمايد: «يا ايها الذين آمنوا كونوا قوامين بالقسط شهداء لله ولو علي انفسكم او الوالدين و الاقربين; نساء: 135 »(; شما براي خدا قيام كنيد و گواهي به عدالت دهيد، اگرچه به ضرر خودتان يا پدر و مادرتان يا وابستگانتان باشد. براي خدا حق بگوييد و مراعات دوست و رفيق و پدر و مادر و غيره را نكنيد.
*داغ‌تر از آتش
اما پاسخ سؤال چهارم شخص عرب، كه پرسيد: از آتش داغ‌تر چيست؟ فرمودند: «و سلطان جائر احرّ من النّار»; سلطان ظالم; از آتش سوزنده‌تر است;
*سردتر از یخ
اما در پاسخ سؤال پنجم كه: چه چيز از زمهرير سردتر است، فرمودند: «و الحاجة الي اللئيم ابرد من الزمهرير»; احتياج پيدا‌كردن به افراد پست، يخ‌تر از زمهرير است، «لئيم» به كسي مي‌گويند، كه نه خودش از نعمتي استفاده مي‌كند و نه به ديگران مي‌دهد تا از آن بهره گيرند، اما «سخي» به كسي مي‌گويند كه زايد بر نيازش را انفاق مي‌كند و خودش از چيزي استفاده نمي‌كند و اين‌كه خدا را مي‌گويند: «جواد» به همين خاطر است، چراكه به بندگانش و مخلوقش، نعمت‌هايي داده كه از آن‌ها بي‌نياز است و استفاده نمي‌كند، «يطعم و لايطعم».
پيغمبر (ص) فرمودند: كسي كه دست حاجت به سوي شخص پست و لئيم دراز كند، خودش را خنك كرده است و اين يخ‌شدنِ به خاطر خجالت، از زمهرير سردتر است.
نقل است: وقتي عمروبن عبدود به دست حضرت امير (ع) كشته شد و ايشان زرهء وي را به احترام پهلواني او به جاي گذاشت، خواهر عمرو اظهار كرده بود: اگر عمرو را كس ديگري جز علي مي‌كشت، تا عمر داشتم برايش مي‌گريستم، زيرا فرق است كه انسان به دست آدم لئيم كشته شود، يا به دست جوانمرد.
*سخت‌تر از سنگ
حضرت در جواب سؤال ششم كه پرسيد: از سنگ سخت‌تر چيست؟ فرمودند: «و قلب المنافق اشد من الحجر»، منافق به كسي مي‌گويند كه ظاهرش با باطنش يكي نيست ) مذبذبين بين ذلك لا الي هؤلاء و لا الي هولاء; نساء: 143 [آن‌ها افراد بي‌هدفي هستند كه نه سوي اين‌ها و نه سوي آن‌هايند (نه در صف مؤمنان قرار دارند و نه در صف كافران)] و همين صفت باعث شده كه در پايين‌ترين مرتبهء جهنم قرار گيرد: ) انّ المنافقين في الدّرْك الاسفل من النار...; نساء: 145 [منافقان در پايين‌ترين دركات دوزخ قرار دارند; و هرگز ياوري براي آن‌ها نخواهي يافت.] سعي كنيد باطن و ظاهرتان يكي باشد و اين هم با توسل به ائمه اطهار (ع) حاصل مي‌شود.
*تلخ‌تر از سم
اما در جواب سؤال آخر كه پرسيد: از سم تلخ‌تر چيست؟ فرمودند: «و الصّبر علي الشّدةا مْرّ من السّم»; شكيبايي بر ناگواري‌ها، از سم تلخ‌تر است. تحمل سختي‌ها و مشكلات، بدون شكايت و گله بسيار سخت و تلخ است، اما اگر براي خدا باشد، ارزش دارد.
شما ببينيد حضرت سيدالشهداء (ع) چگونه با قلب آرام و مطمئن در روز عاشورا، بر مصائب و مشكلات طاقت‌فرسا چيره شدند و حتي يك مكروه مرتكب نشدند. ) يا ايتها النفس المطمئنة; فجر:27 كه در شأن ايشان مي‌باشد، اشاره به نفس بااطمينان حضرت دارد.
و اين اطمينان نفس هم در اثر ذكر خدا و توجه به ذات اقدس الهي است، ) الا بذكراللّه تطمئن القلوب; رعد: 28 [آگاه باشيد، تنها با ياد خدا دل‌ها آرامش مي‌يابد!] اين ناراحتي‌ها و اضطراب‌هاي بشر، كه روز به روز افزون مي‌شود، همه‌اش به خاطر غفلت از خداست.
ان‌شاءاللّه، خدا به ما توفيق دهد كه توجه به ذات مقدسش پيدا كنيم و عامل به تعاليم اهل‌بيت (ع) باشيم!
والسلام عليكم و رحمةاللّه
