خبرگزاری حوزه/ حاج میرزا ابوعبدالله بن میرزا نصرالله شیخ‌الاسلام زنجانی از عالمان برجسته شیعی در قرن چهاردهم هجری است. این عالم برجسته و رادمرد عرصه جهاد فکری و اندیشه اسلامی در طول سالهای حیات خویش آثار و برکات قلمی و مجاهدتهای علمی قابل توجه و ماندگاری از خود برجای نهاد.

این عالم ربانی در طول حیات طیبه خویش افتخارات زیادی را کسب نمود و دستاوردهای علمی قابل توجه و تأملی را به عرصه حیات فکری جامعه اسلامی تقدیم کرد که از آن جمله می توان به عضویت ایشان در فرهنگستان دمشق اشاره کرد که به عنوان اولین دانشمند ایرانی به این مقام و موقعیت نائل آمد و رساله ای که در محفلی به مناسبت همین اتفاق برگزار شد در باب ملاصدرای شیرازی و شخصیت علمی و جایگاه برجسته او ارائه نمود.   

از جمله آثار ایشان می توان به کتابها و مقالاتی نظیر  تاريخ القرآن؛  الفيلسوف الفارسي الكبير صدرالدين شيرازي ؛شرح رساله بقاء النفس بعد فناء الجسد؛طهارت اهل الكتاب ؛اصول القرآن الاجتماعيه ؛الواحد لايصدر عنه الّا الواحد ؛الافكار ؛ الوحي ؛ التصوف في التاريخ ؛الاسلام و الاوربيون ؛عظمت حسين بن علي؛سرزمين اسلام ؛ دين فطرت؛رساله در لزوم حجاب يا فلسفه حجاب؛ اندرز ارسطو به اسكندر؛قهرمانان (ترجمه كتاب الابطال) اشاره کرد که هریک از آنها بابی را برای اهالی فکر و اندیشه و تحقیق در عرصه نظر باز کرده است.

این عالم ربانی تحصیلات مقدماتی را در زنجان طی نمود و سپس عازم تهران شد و بعد از آن نیز به همراه برادرش راهی عراق گردید و در جوار عتبات مقدسه در محضر درس بزرگان و برجستگان فکر و علم اسلامی حضوری مغتنم یافت و از محضر عزیزانی همچون آیات عظام يزدي وشيخ الشّريعه اصفهاني سيد ابوالحسن اصفهاني، ميرزا حسين نائيني و آقا ضياء عراقي بهره مند و به مقام رفیع اجتهاد مفتخر گردید و سال 1338 به زنجان بازگشت و هم قضاوت و هم درس و بحث و معارف دینی را پی گرفت.

ایشان در سالهای بعد به تهران آمد و در دانشکده معقول و منقول و نیز دانشگاه تهران به تدریس پرداخت.

عمر کوتاه پنجاه و یک سالة این عالم دینی گرچه یادآور خاطرة غمناک عمر گل است اما تلاش های علمی و مجاهدتهای قلمی و تلاشهای فکری عمیق و جدی و همه جانبه این مرد عزیز یادگاری ناب و تابناک بود که در این گنبد دوار ماند و برای راهیان دیار نور علم و سرور تقوا، چراغی شد فرا راه سنگلاخ اما شیرینی که در پیش دارند.

پس آنگاه در هفتم جمادي الثاني سال 1360 هجري قمری دار فانی را وداع گفت و به دیدار یار شتافت و در زنجان به خاک سپرده شد.

استاد سيد جعفر سجادي در شرح حال ميرزا ابوعبدالله زنجاني در دائرةالمعارف بزرگ اسلامي (ج 5، ص 684) می نویسد:

طي سالها تحقيق و تأليف و تدريس مجموعه بسيار نفيسي از كتب خطي و چاپي گرد آورد … كه پس از مرگش كتابخانه مجلس شوراي ملّي آن را خريداري كرد.

روحش شاد و یادش گرامی باد!